Osmanlı Ordusu Komutanlarından General Rafael De Nogales Mendez

101

Türkiye ile Venezuela arasında enerji alanında işbirliği yapılmasına karar verilip, yetkililer arasında anlaşma imzalandı haberini gazetelerde okuyunca General Rafael de Nogales Mendez aklımdan geçti. Bakın nasıl;

R.D.N.Mendez,  1877 yılında Venezuela’nın Tachira eyaletinin San Cristobal şehrinde doğmuş soylu bir ailenin evlâdıdır. Çocukluğundan beri askerliğe ve savaşa büyük merak duymuş. Ailesi tarafından köklü bir eğitim görmesi için Almanya’ya gönderilmiş, daha sonra Barcelona ve Louvain Üniversitelerinde edebiyat ve fen dersleri almış. Askeri eğitimini ise Belçika Kraliyet Harp Akademisi’nde tamamlayarak, 1894 yılında 17 yaşında asteğmen rütbesiyle mezun olmuştur.

1898 yılında ABD’ye karşı İspanyol ordusunda görev almış, gösterdiği başarılar nedeniyle de Askeri Liyâkat Nişanı ile ödüllendirilmiştir. Maceralı yaşamdan hoşlanan Mendez, Çin, Kore, Hong Kong, Japonya arasındaki istihbarat faaliyetlerinde İngiltere lehine aktif olarak yer almıştır.

1914 yılında I. Dünya Savaşı çıkınca, Fransa ve Belçika’ya müracaat ederek, ordularında görev istemiştir. Milliyetini değiştirirse, isteğinin kabul edilebileceği yanıtını almıştır.

Fransız veya Belçika vatandaşı olmayı reddeden Mendez, tesadüfen tanıştığı Türk elçisi Fethi Okyar’a savaşta Osmanlı İmparatorluğu saflarında görev almak istediğini söylemiştir.

Aldığı tavsiye mektubuyla Ocak 1915 yılında İstanbul’a gelmiş, Liman Von Sanders Paşa ve Enver Paşa tarafından dostça karşılanmış, sür’atle Türkçe öğrenmesi ve kurmay eğitimi almasını devam ettirmesi koşuluyla, III. Ordu emrine atanmış ve Doğu Cephesi’ne gönderilmiştir.

Türkçe konuşmayı çok çabuk öğrenen Mendez, Osmanlı ordusunda sürekli aktif görevlerde bulunmuş ve başarılı olmuştur. 1917 yılında ise Güney Cephesi’ne III. Süvari Tümen Komutanlığı emrine atanmıştır. Piyade, süvari, makineli tüfek birliklerinde görev yapmıştır.

Savaş sonrası kaleme aldığı hatıralarında, omuz omuza çarpıştığı Türk askerlerinden ve onların kahramanlıklarından övgüyle bahsetmiştir. Savaş sırasında önce yüzbaşı sonra binbaşılığa terfi eden Nogales Mendez, anılarını “Cuatro Anos Bajo la Media Luna” (Hilâl Altında Dört Yıl) ve “Memorias del General R. D. Nogalez Mendez” (Genaral R. D. Nogalez Mendez’in Hatıratı” isimli yapıtlarıyla anlatmıştır.

Yaşamı boyunca Türk dostu olarak kalmıştır. Doğu görevinde Ermenilerin ihanetlerini, halka ve ülkeye verdikleri zararları yakından görmüş yaşamış ve yazmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu ordusundaki görevinin sonunda kendisine Harbiye Riyasetince verilen, “Orduyu Hûmâyun’da göstermiş olduğu hidemat-ı mühimme ve fedakâranesinden dolayı beyan-ı takdir ve teşekkür” yazısını, 1937 yılı Temmuz ayında hayata gözlerini kapatıncaya kadar,  en değerli gurur kaynağı olarak yaşamı boyunca muhafaza etmiştir.