Değerlerimiz ve Değer Kırılmaları Üzerine(1)

115

Değerler çok kapsamlı bir kavram. Değerlerimiz nelerdir diye sorarsak, hemen vereceğimiz cevaplar aşağı yukarı bir birine yakın cevaplar olacaktır. Peşinden hemen değerlerimizin öneminden, değerlerimizden uzaklaştığımızı ve değerlerimizle ilgili sıkıntılarımızı ifade ettiklerinizi sanki duyuyor gibiyim.

Belki değerlerimizi üç başlık altında izah etmek daha iyi olacaktır. .1 Milli değerlerimiz. 2. Manevi değerlerimiz.3 Kültürel değerlerimiz. Tabii olarak kendi aralarında daha çok başlıklara ayrılabilir.

Değer; bir şeyin önemini belirtmek için kullanılan soyut bir ölçüdür. Değer eğer nesne ile ilişkilendirilirse öznel bir görüş açısıyla değerlendirilir. Bu bakımdan da göreceli bir kavramdır. Bir kişi için değerli olan diğeri için değersiz, bir diğeri içinde orta değerde, çok değerli gibi uzatabileceğimiz derecelerde değer  ifadelerine yer verebiliriz.

Değer aslında nesnel, öznel, mantısal, ahlaksal, duygusal ve estetik alanında ortaya çıkar. Dolayısı ile toplumsal farklılıklar, bölgesel farklılıklar, yöresel farklılıklar içerir. Bu değerlerin bazıları bölgesel yakınlaşmalarla birlikte ortak değerler dönüşüp, dünyanın kabul görmüş evrensel değerlerine dönüşebiliyor.

Değişen, gelişen yep yeni dünya düzeni içinde hem iletişim, hem kullanılan araç ve gereçlerin değişimi, hem ulaşımdaki ve diğer değişikliklerle beraber ele alındığında yaşam biçimimizdeki değişiklikler ve değer kırılmaları kaçınılmazdır. Yurt içine giren her ürün unutulmamalıdır ki kendi kültürünü de beraber getirir. Alışkanlıklarımızda değerlerimizde değişikler gözlenmeye başlanır. Mevcut değerlerimizi oluşturan eylemlerden vazgeçtiğimizde ona bağlı oluşan değerleri de kaybederiz. Yerine yeni kullanılan veya kullanılmaya başlayan her türlü araç, gereç ve eylemlerin değerleri ister istemez kullanılmaya başlanır.

Yeni kullanımlar genellikle yeni kuşaklar tarafından rağbet görür. Eski kuşak eski eylemlerine devam ettiği için yetiştiği döneme uygun değer yargılarına göre yaşamlarını sürdürürler. Hızla değişen çağda eski kuşakla yeni kuşak arasındaki fark açılmaya başlar.

Yeni bir kavram olan X kuşağı ve Y kuşağı gibi dünyada yeni bir anlayış hakim. Bu konu üzerinde, ciddi olarak durulması gerekir. Ülkemizin oluşturduğu uygulanan uygulanmayan tüm değerlerini, kalıplarını yıkıp yerine farklı değerlerin, melezleşmiş değerlerin geçmesini sağlayacak kavramlar ve oluşumlar. Tüm dünyanın bu kavramlar üzerinde ciddi sosyolojik, ekonomik ve psikolojik çalışmalar yapıyor. Bizde de inşallah benzer çalışmalar yapılır

Bir çok değerimiz küreselleşme, bölgesel etkileşimle birlikte ciddi bir tehdit altındadır. Peki biz bu değerlerimizi muhafaza edebilecek miyiz? Eğer muhafaza etmek istiyorsak neler yapmalıyız.? Bizlere düşen sorumluluklar nelerdir? Gibi soruları uzatabiliriz. Eğer sadece değerlerimizin kaybolmasından yakınarak vakit geçiriyorsak, bu sıkıcı durumun çözümüne yönelik değil de tespitine yönelik söylemler geliştiriyorsak, kıymetli gördüğümüz bu değerleri nasıl diğer kuşaklara aktarabiliriz… bilemiyorum…