Onların küçük heykelciklerine pek çok yerde rastlarız. Madenden, mermerden, camdan üretilmişlerdir. Ahşaptan, yontma ve oyma işçiliği ile yapılanları da vardır. Fotoğrafları da yaygındır.
Yan yana oturmuş üç maymundan bahis etmek istiyorum. Elleriyle biri gözlerini, diğeri kulaklarını, öteki de ağzını kapatmıştır. Görüntüleri böyledir.
Sanki çevreleriyle ilişkilerini kesmişler, etraflarındaki olayların dışında kalmak istiyorlar gibi bir halleri vardır.
Etraflarındakilere, ‘ne sorununuz varsa, bizi karıştırmadan çözün, halledin’ mesajını verir gibidirler.
İsimleri de var; Mi-Zaru (görmeyen), Kika-Zaru (işitmeyen), İwa-Zaru (konuşmayan). Kelimelere eklenen “zaru”‘nun Japon dilinde, olumsuz anlam verme eki olduğu görülüyor.
Ancak “zaru” kelimesinin, aynı dilde ki bir başka anlamı da, maymun anlamına geliyormuş. Yani görmeyen-duymayan-konuşmayan maymunlar.
Uzmanlara göre hikâye aslında, Hint kültüründe 8. yy.’da ki Vadjra felsefesine aitmiş.
Vadjra, ten rengi mavi olan çok çirkin, korkunç bir yaratık. Üç gözü, bir çok kolu ve eli varmış. Onu kim görse, huzursuzluk, fenalık ve tarifsiz acılarla karşılaşırmış. Neredeyse Şeytan’dan daha aşağılık bir varlık.
Bir gün üç maymun ormanda gezerlerken, onu görmüşler. Korkudan bir ağacın kavuğuna saklanmışlar. Bir süre sonra, ondan hiç kimseye bahis etmeyeceklerine söz vermişler ve gözlerini, kulaklarını, ağızlarını kapatmışlar.
Bu hikaye Budist rahipler aracılığı ile Çin’e ve Japonya’ya kadar yayılmış. Söz konusu Üç Maymunların öyküsü böyle. Çağımızda bu heykelcikler, bazı sekreter hanımların masalarını süslerler ve sekreterlik görevinin sembolü olarak kabul edilirler.
Orjinali Fransızca’da “secrétaire” diye yazılan ve iki kelimenin birleşmesiyle meydana gelen bu sözcüğün anlamı, “sécret” (sır/gizli) ve “taire” (susmak)’tır.
Böylece bu üç maymun figürüyle, sekreterler görevlerini yaparken “Biz gördüklerimizi, duyduklarımızı, bildiğimiz sırları ve gizli konuları hiç kimseyle paylaşmayız ve hiç kimseye söylemeyiz. Biz güvenli kişileriz” imajını sembolleştiriyorlar.
Maymunlar, Uzak Doğu halklarının çok eski zamanlardan beri önem verdiği, hayvanlardan biridir. Halen pek çok yerleşim birimlerinde insanlarla bir arada yaşamaktadırlar.
Dünyanın en eski astroloji kurgusu olan Çin Takvimi’nde yer alan, on iki hayvan burcundan biri de Maymun Burcu’dur.
Bu burçta doğan insanların belli başlı özellikleri pratik zekalı, yaratıcı, zeki, becerikli, çok yönlü, ikna edici ve esprili olmalarıdır.
