Millî Mecmûa

Millî Mecmûa adı ile ilk dergi, İstanbul’da 1
Kasım 1923 tarihinde İlmî, edebî, iktisadi,
fennî resimli mecmua tanıtımıyla ve on
beş günde bir yayın programı ile yayımlanmaya başladı.

Derginin
kurucusu ve sorumlu yönetmeni Mehmed Mesih Akyiğit idi. Mefkûreci gençliğin
ifâdesi olacağı belirtilen derginin ilk sayısında çıkış maksadı; Medeniyet yolundan giderek gençliğe yol
göstermek… şeklinde açıklanıyordu. Yazı kadrosunda; Hâlide Nusret
Zorlutuna (1884-1964), Mustafa Şekip Tunç (1886-1958), Ali Cânip Yöntem
(1887-1967), Mehmet Fuat Köprülü (1890-1966), Müfide Ferit Tek (1892-1971), Mehmet
Şâkir Ülkütaşır (1894-1981), Hâmid Zübeyir Koşay (1897- 1984), Peyâmi Safâ
(1899-1961), Mükrimin Halil Yinanç (1900-1961), Hilmi Ziya Ülken (1901-1974), Ahmet
Hamdi Tanpınar (1901-1961), Hüseyin Nâmık Orkun (1902-1956), Necmeddin Halil
Onan (1903-1968), Necip Fâzıl Kısakürek (1904-1983) gibi, günümüzde, milliyetçi
çevrelerde isimleri saygıyla anılmaya devam eden yazarlar vardı.

Millî
Mecmûa, 1955 yılında yayımlanan 162. sayıdan sonra kapandı. 

Birincisinden 95 yıl sonra; daha güçlü, daha
mükemmel ve daha uzun ömürlü olacağı intibaını uyandıran Millî Mecmûa kültür hayatımıza bir güneş gibi doğdu.

Ocak-Şubat 2018 döneminde yayınlanan ilk sayısı; ‘Atsız / Geçmişin Erkek Sesi’ dosyası
olarak hazırlanmıştı.  Dergi, kısa
zamanda tükenince istek üzerine ikinci baskısı yapıldı. Onun da tükenmesi
sebebiyle, tiryakiler şimdi ilk sayısının üçüncü baskısını beklemekteler.

16 X 24 santim ölçülerinde, 267 sayfalık, kitap şeklindeki
derginin Birinci sayının mündericatı aşağıdaki başlıklar altındaki yazılardan
meydana geliyordu:

*Önsöz 1 ve 2; *Hayat Hikâyesi ve Kişiliği; Atsız: Göktürk
Ömer Çakır; *Atsız-Sabahattin Ali Davası
/ Sancıdan Bayrama ‘3 Mayıs’: Selim Yıldız; *Basında Atsız’ın Yankıları: Serkan Akgöz; *Hüseyin Nihal-Erken Çocukluk Yılları: Misli Baydoğan; *1944-1945 Irkçılık Turancılık Davası
Tefrikası: Fatih Orta; *Edebi
Kişiliği  ‘Atlıyı Atından İndiren Kalem Sahibi:
Turgut Güler;  *Atsız’ın Öyküleri: Elif Davarcı; *Bozkurtlar: Hasan Erimez; *Ruh
Adam Romanında Arketipler ve Metinlerarasılık: Metin Savaş; *Kavgaların Gölgesinde Kalan Şair: Talat
Ülker;  *Ruh Adam Romanında Otobiyografik Unsurlar: Metin Savaş; *Yeniden Doğuş Biçimleri ve Ruh Adam Romanı:
Şamil Yeşilyurt;  *Ruh Adamın Halet-i Ruhiyesi: Misli Baydoğan; *Ruh Adam Şizofren midir? Metin Savaş; *Atsız ve İslâmiyet Öncesi Türk Tarihine Bakışı: Volkan Özkan; *Hüseyin Nihal Atsız’ın Selçuklu Tarihine
Bakışı: Yasin Usta; *Atsız’ın
Çevirileri ve Osmanlı’ya Bakışı: Mehmet Çalışkan; *Nihal Atsız’ın Tarih Algısı ve Türk Tarihi Hakkındaki Görüşleri: Murat
Yılmaz; *Hüseyin Nihal Atsız ve Dilaver
Cebeci Şiirinde Göz Tema’sı Etrafında Beşeri Aşk: Mustafa Efeoğlu; *Türk Destanları ve ‘Bozkurtların Destanı’
Üzerine: Hakan Yıldırım; *Serdengeçti
Aynasından Atsızca Yansımalar: Hasan Tülkay; *Birkaç Hâtıranın Gölgesi Altında: Ömer Yasin Yıldız; *Alman ve Türk Milliyetçiliği / Herder-Fichte
ve Nihal Atsız Örneği Üzerinden Bir Mukayese Denemesi: Mustafa Acun; *H. Nihal Atsız ve Nurettin Topçu Yollar
Nereye Gider?: Av. Âdil Özcan; *Atsız
ve Rıza Nur: *Ozan Karabulak; *Bir Müdafi
Bir Mütereddit / Nihal Atsız ve Peyami Safa Münasebetine Dair: Ahmet
Alperen Can; *Nihal Atsız – Nurettin
Topçu ve Millet: Lütfi Bergen; *Atsız
ve Ahlâk: Kutlu Altay Kocaova; *Atsız
ve İslamcılık: Kağan Bahadır Küçükalcan; *Atsız ve Din Üzerine Panoramik Bir Bakış: Ferit Salim Şanlı; *Hüseyin Nihal Atsız’ın Devlet Şuuru ve
İstikbaldeki Devlet Tasavvuru: Oğuzhan Murat Öztürk; *Nihal Atsız’ın Mevlânâ’ya Bakışı: Doğukan Oruç;  *Orkun
Dergisinde Rejim Tartışmaları: Erhan Sandıkçı; *Atsız:Tanıl Bora, *Atsız
Portresinin Tamamlanması Üzerine Düşünceler ve Yeni Bir Formla Atsız’ı Anlatmak
Önerisi: Göktürk Ömer Çakır; *Gerçek
Bir Er Kişi: Yağız Gönüler; *20.
Yüzyılın Kür Şad’ı Atsız: Mustafa Yiğit; *Atsız’ın Bir Mısraı Üzerine: Hüseyin Fâzıl Hikmet; *Bulanık Bir Çağda Berrak Bir Duruş: Ebubekir
Kurban; *‘Vaktiyle Bir Atsız Varmış’
Artık Yok!-1: Göktürk Ömer Çakır; *‘Vaktiyle
Bir Atsız Varmış’ Artık Yok!-2: Kutlu Altay Kocaova; *Sol’un Atsız İmgelemi (Ni Sallamak): Murat Yılmaz; *Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun İle Hüseyin
Nihal Atsız Üzerine Bir Röportaj: Zeynel Abidin Polat.

Millî Mecmûa’nın Mart-Nisan 2018 dönemine ait 2.
Sayısı,  164 sayfa hacimle ve ‘Türk
Müslümanlığı’ dosya konusu ile yayımlandı. Künye bilgileri şöyleydi:
İmtiyaz Sâhibi: İstanbul Dağıtım Anonim Şirketi adına Yasin Usta, Genel Yayın
Yönetmeni: Yasin Usta, Editör: Ahmet Alperen Can, Yayın Kurulu: Göktürk Ömer
Çakır, Oğuzhan Murat Öztürk, Metin Savaş, Misli Baydoğan, Serhat Demir, Mehmet
Çalışkan.

***

Merhum Üstad Necip Fazıl Kısakürek, Ankara’daki konferanslarından
birinde bir cümle söyler. Dinleyicilerden biri bütün görgü ve nezâket
kaidelerini çiğneyerek yerinden fırlar ve. ‘Bu
cümleyi bir daha söyleyin. Türkiye duysun… Amerika, İngiltere, Almanya, İslâm
âlemi ve bütün dünya duysun… Lütfen Efendim?’  Üstad tekrar eder:  ‘Mutlaka bilmek lâzımdır ki Türk, Müslüman
olduktan sonra Türk’tür.’

Türk, kendisi olmakla, aslî benliğini bulmakla, karakterini
şekillendirmekle yetinmemiş, kendisine has bir Türk Müslümanlığı da inşa
etmiştir. Denilebilir ki Müslümanlık ‘tek’dir. Her milletin ‘kendisine ait Müslümanlık’ olur mu?
Elbette olur, bal gibi olur. Allah (cc), Kur’ân, peygamber ve İslâmiyet elbette
tektir. Düşünülsün: İranlı’nın İslâm anlayışı ve Müslümanlığı ile Türk’ün İslâm
anlayışı, Müslümanlığı farklıdır. Arapların ve diğer İslâm ülkelerinin
İslâmiyet’i yorumlayışı da farklıdır.

Evvela şu iki husus tespit edilmeli:

1-Müslümanlık; milletler, ırklar ve kavimler üstü bir
dindir. Buna rağmen Müslümanlık; milletleri, ırkları ve kavimleri reddetmez.

2-Târihte Müslümanlığı din olarak benimsememiş olan Türkler;
zaman içerisinde karakter ve ahlâk özelliklerini yeterli ölçüde koruyamamışlardır.

Müslümanlığın esasları Cenâb-ı Allah tarafından konulmuştur.
Bu esaslar içerisinde muhkem âyetlerle belirlenen hususlara riâyet, hangi
millete mensup olursa olsun bütün Müslümanlar için mecbûridir. Müteşâbih
ayetlerde ise belli ölçüde serbestiyet vardır. Serbestiyetin şekli ve sınırları
Peygamber (sav) Efendimizin hadis ve sünnetleri ile belirlenmiştir. Hadis ve
sünnetlere tam veya kısmî riayet, Türk Müslümanlığı (daha doğrusu Türkiye
Türklüğünün Müslümanlığı) ile diğer milletlerin Müslümanlığı arasındaki farkı
oluşturur.   

 Hepsi Türk soyundan
gelen İmam-ı Azam Ebu Hanife (0699-0767), İmam Mâtürîdî (853-944), İmam Serahsî
(1009-1090), Hoca Ahmed Yesevî (1093-1166), Mevlânâ  (1207-1273) gibi âlimlerden aldıkları feyz
ile Türklerin İslâmiyet’e, Ehl-i Beyt’e, dört halifeye ve sahâbelere bakış
açısı, sevgisi ve saygısı, diğer milletlerin Müslümanlığından farklıdır.

Dolayısıyla Türk Müslümanlığı kavramını kullanmakla bir
mahzur yoktur.

***

Millî Mecmûa’nın bu konuyu cesaretle ele almış olması
takdire şayan bir hizmettir. Derginin bu sayısında ilim adamları; Erkan
Göksu’nun, Hilmi Demir, Fâtih M. Şeker, Mehmet Akif Okur, Mustafa Kara, Levent
Bayraktar, Mehmet Kaan Çalen, Sait Başer, Ahmet Yaşar Ocak ve diğerlerinin makale
ve görüşleri ile yıllardır devam eden tartışmalar sağlam bir zemine
oturtulmuştur.  

‘Türk Asrı’ Dosya
Konulu olarak neşredilen Kasım-Aralık 2019 dönemine ait 11. sayıda derginin
künye bilgileri: *İmtiyaz Sâhibi: Ötüken Neşriyat A.Ş. *Genel Yayın Yönetmeni:
Yasin Usta. Editör: Ahmet Alperen Can şeklinde oluşmuştu.

Dergide yer alan makalelerden bazılarının başlıkları: *Osmanlı’nın ihtişam asrında Tasavvuf Kültürü
ve Hayatı. *Nizam-ı Âlem Mimârisi.
*On Altıncı Yüzyıl Klasik Türk Şiirinde
Tevhidler. *Dîvan Şiirinin Ölümsüz Şâiri:
Bâkî. *Fuzûlî. *Hatâyi’nin Şiirlerinde Siyâsî Söylem. *İki Türk Sultanının Şehzâdelerle İmtihanı.
*Safevîlerin Tarikatten Devlete Geçişi.
*Tekkeden Devlete Safevîlik. *16. Asırda Türkistan Hanlıkları. *16. Yüzyılda Hindistan’da Bir Türk: Hümâyun Pâdişah (1530-1540, 1555-1556). 

Ocak-Şubat 2020 döneminde 336 sayfa olarak hazırlanan 12.
Sayının Dosya Konusu Prof. Dr. Erol
Güngör (1938-1983) idi.

Editör Ahmet Alperen Can’ın yazısından birkaç satır:

Erol Güngör, -kültür ve medeniyet
kavramlarının târifi konusundaki belirsizliği giderme- girişiminde bulunan bir
portre olarak Gökalp tenkidi üzerine kurduğu kültür ve medeniyet anlayışıyla
muhafazakâr Türk milliyetçiliği içerisinde kendine özgü bir yer edinmiştir. Diğer
yandan Ziya Gökalp, Mümtaz Turhan, Erol Güngör ve Yılmaz Özakpınar’ın meseleye
ilişkin kaleme aldıkları metinler, aktüel bir geleneğin varlığını da
göstermektedir. Bu anlamda Erol Güngör, eleştirilerek üzerine yeni fikirler
eklenebilecek malzeme sunan bir entelektüel portresidir.

Erol Güngör ile özdeşleşmiş diğer
çalışmaları ise iki üst-başlıkta değerlendirmeye müsaittir. Bunlardan ilki
akademik uzmanlığı olan sosyal psikolojiye ilişkin tezleri ve çevirileri,
diğeri de İslâm dünyasına ve özelde tasavvufa ilişkin hazırladığı eserleridir.
Güngör, bu anlamıyla disiplinler-arası çalışma disipliniyle genç yaşta birçok
sahaya ilişkin yazılar kaleme alarak değerlendirilmesi çetrefilli hâle gelen
bir entelektüel olmuştur. Söz-gelimi Tarihte
Türkler, onun çalışma biçiminin ve geniş merakının bir ürünüdür. Dünden
bugüne sürekliliği kurma çabası, yönelimlerini de belirlemiştir ve problemlerin
çözümüne ilişkin yorumlarında kendini göstermiştir. Cumhuriyet devrinde az
görülebilecek bir portre olarak karşımıza çıkan Erol Güngör, her anlamıyla
üzerine düşünmeye değerdir.

-Dergide yer alan-yazıların içeriği, büyük
ölçüde düşünürün yönelimleriyle irtibatlı olacak biçimde konulara dağıtılarak
genel bir çerçeve sunma gayretiyle belirlendi. Dolayısıyla düşünürde daha fazla
değerlendirilmesi gereken bazı konularda, birkaç yazıyla yetinmemiz gerekti.
Fakat yine de her yazının, çalışmanın geneli açısından birbirini tamamlayıcı
olmasına özen göstermeyi denedik.

Millî Mecmûa’nın 12. Sayısında yer alan bazı makalelerin
başlıkları ve yazarları:

*Erol Güngör:
Göktürk Ömer Çakır. *Bir Psikoloğun
Kaleminden ‘Meslektaş’ Erol Güngör Hakkında Akademik Olmayan Bir Makale: Misli
Baydoğan. *Erol Güngör ve Millî Bir
Mesele Olarak Eğitim: Dr. İsmail Yıldız. *Erol Güngör’ün Düşünce Dünyasında, Türkiye, Ortadoğu ve İslam Dünyası:
Dr. Ali Bilgenoğlu. *Erol Güngör’de Halk
Anlayışı: Gürol Pehlivan. *Erol
Güngör ve Bir Başka Milliyetçilik Olarak Ülkücülük Üzerine Notlar: Mehmet
Kaan Çalen. *Erol Güngör’ün Türkçülüğü:
Yasin Usta.  *Erol Güngör’de Birlik Düşüncesi ve Milliyetçi İslâmcılık: Lütfi
Bergen. *Bir Millî Münevver / Erol Güngör: Prof. Dr. Adil Çiftçi. *Erol Güngör’de Kültür ve Medeniyet:
Şenol Durgun. *Erol Güngör’ün Kültür ve Medeniyet
Anlayışı: Yılmaz Özakpınar. *Erol
Güngör / Tarihi, Kültürü ve Toplumuyla Barışık Bir Mütefekkir: Doç. Dr.
İslam Can. *Erol Güngör’ün Diriliş
Çağrısına İştiraki: Hakan Soydaş. *Erol
Güngör’ün Gözünden Din ve Edebiyat İlişkisi: Hakan İlteriş Kutlu. *Din-Millet Dengesinin Son Türk Mütefekkiri /
Erol Güngör: Ahmet Dağ. *Erol
Güngör’de Hâfıza ve Gelenek: Gökberk Yücel. *Erol Güngör’de Türkler ve Târihleri: Kemal Ramazan Haykıran.*Dinî Alanda Tecdit Zorunluluğumuz ve Erol
Güngör’ü Yeniden Anlamak: *Prof. Dr. İbrahim Maraş. *Yeni Dediğimiz Şey Eskiye En Son Eklenen Şeydir. Erol Güngör’ün Eskiye
ve Yeniye Cesur Yaklaşımı: Metin Savaş. *Klasiği Modern Okumaya Tâbi Kılmanın İmkânı: Erol Güngör Düşüncesinde
‘Tasavvufî Bilgi’:  Mehmet Bilal
Yamak. *Erol Güngör’de İnsan ve Değer:
Prof. Dr. Levent Bayraktar. *Erol Güngör Düşüncesinde
Ahlâkın Temellendirilmesi ve Sosyal Ahlâk: Prof. Dr. İhsan Çapcıoğlu. *Erol Güngör’ü Anarken…: Erol Kılınç.

***

Kısacık hayatına, başarılarla dolu hocalık ve rektörlük
hizmetlerini, yetiştirdiği binlerce talebeyi, üç yüze yakın makaleyi, 12’si
telif, 5’i tercüme çok kıymetli eseri sığdıran Merhum Erol Güngör, kültür
değerlerimize olan hâkimiyeti, olayları tahlil edişindeki üstün yeteneği,
anlaşılır ve akıcı üslubu konusunda hemen herkes fikir birliği içerisindedir..
Bu yönleriyle zaman geçtikçe daha iyi anlaşılmaktadır. Millî kültür davasının
sâdece bir akademik spekülasyon konusu olmadığını, aynı zamanda bir millî
politika meselesi şeklinde görülmesi gerektiğini belirtir ve milliyetçiliğin
de, ‘halk içinde yaşamakta olan temel
kültür unsurlarına dayanmak mecburiyetinde’ olduğunu belirtirdi. 

Milliyetçilik hareketlerinin devamlı surette ‘halka dönüş’
teşebbüsleriyle paralel bir seyir takip ettiğini vurgulayan Erol Güngör, Türk
münevverinin millî kültüre bakış tarzlarını değerlendirirken çok isabetli
olarak; özellikle devrimci aydınların halk kültürünü hor görmenin yanında, Osmanlı’dan
intikal eden kültüre de soğuk baktığını, bunun temelinde de Batı karşısında duyulan
kompleksin yattığını ifade ediyordu. Türk-İslâm münevveri milliyetçilerin ise ‘Türk millî kültürünü dış kuvvetler
karşısında bir varlık olarak ortaya çıkarmak ve geliştirmek iddiası ile mirasa
sâhip çıktığını’ açıklıyordu.  Bunun
da Türk münevverinin kendi milleti ile barışması için olduğu kadar dünyada eski
şahsiyetli mevkiimizi kazanmamızın da bu sâyede mümkün olacağına inandığını yazıyordu.