Devlet Adamı Nasıl Olmalı?

97

 

“29 Ocak 1954: Dünya Bankası Başkanı Black, Washington’da devlet konuğu olarak bulunurken protokol dışı bir öğle yemeği tertipliyor ve yemekte TC Cumhurbaşkanına Demirköprü Barajını kredilendirmeyeceklerini tebliğ ediyor. Bu, diplomatik bir skandal. Bayar istifini bozmuyor.

“16 Şubat: Menderes bir mektupla, bu olayı gerekçe göstererek Dünya Bankasına Türkiye bürosunu kapatmasını ve temsilcisini de geri çekmesini bildiriyor. 1955’te daha uygun şartlarla bulunan bir Fransız kredisi ile barajın temeli atılıyor.

“18 Mayıs 1960: Menderes, Bayındırlık Bakanı Tevfik İleri ve DSİ genel Müdürü Süleyman Demirel barajı hizmete açıyorlar.”  (Mehmet Arif Demirer, Menderes ve Dövizler – 1954 Dünya Bankası Olayı, 2006.)

X

“İsmet Paşa, daha Lozan’a vardığı sırada, 14 Kasım’da da bir suikast haberi almıştı. O zaman kendisine Ermenilerin suikast hazırlamakta olduğu bildirilmişti. Bu defa Çerkez Ethem ve adamlarının İsviçre’ye gittikleri ve İsmet Paşa’nın canına kıymak isteyebilecekleri haberi veriliyordu. ‘Bunu İsviçre makamlarına haber verin, suikastçıları tutuklayıp sınırdışı etsinler’ deniyordu.

“Ermeni suikastçılar, Çerkez Ethem grubu suikastçılar vs. Lozan Konferansı boyunca İsmet Paşa’nın peşini bırakmamışlardır. Lozan Konferansı’nın birinci döneminde olduğu gibi ikinci döneminde de çeşitli suikast duyumları, ihbarları alınmıştı. Bunlar İsviçre makamlarına da duyurulmuştur. İsmet Paşa, otomobilinde küçük Türk bayrağıyla Lozan caddelerinde dolaşıyordu. Lozan Polis müdürü, bir tedbir olarak bu bayrağı kaldırmasını rica etmişti. Paşa, bunu şiddetle reddetmiş, ‘Bir İsmet Paşa ölür, yerine başka biri gelir, göreve devam eder ve bu bayrak hiç inmez’ demiştir.” (Bilâl N. Şimşir, LOZAN GÜNLÜĞÜ, Kasım 2012, s. 21)

X

“Türkiye, Lozan’la ilgili sorunları çözerken; bir taraftan da komşularıyla yaptığı anlaşmalar yoluyla çevresinde  bir güvenlik çemberi oluşturmaya çaba gösteriyordu. Lozan’la ilgili sorunların çözümü TBMM, Lozan Barış Antlaşması’nı 23 Ağustos 1923 tarihinde onaylamıştı. Ancak Fransa, İngiltere ve İtalya devletleri, Antlaşmanın 24 Temmuz 1923’te imza edilmiş olmasına karşın, gerekli olan onaylama işlemleri, kasıtlı olarak Ağustos-1924’e kadar uzatılmıştı. Bu devletler, kendilerince Lozan’da Türkiye’ye verdikleri iddiasında bulunduklarını, uygun bir zamanda geri almanın hesabı içindeydiler. Bunlar, Cumhuriyet yönetiminin ülkede istikrarı sağlayıp-sağlayamayacağının beklentisiyle, eski alışkanlıklarını, bir takım olup-bittilerle kabul ettirmek istiyorlardı. Davranış ve ilişkilerinde kapitülasyonlar döneminden kalma iç işlerine müdahale alışkanlıklarını devam ettirmek eğilimini halen muhafaza ettikleri görülüyordu.

“Ancak, Cumhuriyet Türkiye’si, Ulusal Bağımsızlık ilkesine aykırı bu girişimlere kararlılıkla karşı koydu.

“Örneğin başta İngiltere olmak üzere, bazı devletler, Ankara’nın başkent olmasına karşı çıktılar. Büyükelçilerini Ankara’ya göndermemekte direndiler. Ancak, Gazi Mustafa Kemal ve Cumhuriyet hükümetinin kararlı tutumu karşısında bu direniş kırıldı. Keza ülkede bulunan yabancı okullar konusunda da kararlı davranıldı ve bu okulların Türkiye Cumhuriyeti yasalarına ayak uydurmaları sağlandı. Boğazlar Komisyonuna özel bayrak tanınması girişimini de Türkiye enerjik bir şekilde geri çevirdi.” (Cengiz Önal, Bütün Dünya, Mart 2013, s. 33, 34)

3625

X

“Fert (veya devlet adamı)  mütekellim vahde (bizzat kendi adına konuşan) olsa, müsamahası (göz yumması, hoş görmesi, görmezlikten gelmesi, tolerans ve hoşgörüsü), fedakarlığı (kendini veya şahsî menfaatlerini hiçe sayması, feda etmesi) amel – i salihtir (Allah rızasına uygun hayırlı bir iş ve harekettir).

“Mütekellim maalgayr (yani başkalarının adına konuşan biri ise, meselâ bir Cumhurbaşkanı veya Başbakan millet adına konuşacak) olsa, (yukarıda sayılan tavır ve davranışları yapması ve göstermesi) hıyanet (sayılır ve hainlik etmiş, milletin güven ve itimadını kötüye kullanmış) olur.

“Meselâ: Bir şahıs (veya bir cumhurbaşkanı, bir başbakan yahut bir devlet adamı) kendi namına  hazm – ı  nefs (yâni tahammül) ede(bili)r. (Nefsini kırabilir, sabredebilir ve içine sindirip, sineye çekebilir.) Tefahur edemez. (Yaptıklarıyla övünemez. Ettikleriyle böbürlenemez.)

“(Fakat) millet namına tefahur eder (ve etmeli de. Nitekim milletin tarihte yaptıklarıyla iftihar edip, milletin şanlı geçmişini nazara vermekten asla çekinmemeli. Milletin kendi zamanında sergilediğimillî, manevî ve yüksek duygu ve şuurdan dolayı memnuniyetini izhar etmek hususunda çekingen bir anlayış içinde olmamalı. Gerçekleri dile getirmekten nefsini alıkoymamalı. Bu konularda sabrı bir kenara itmeli. Hakikatleri dile getirmekten sarfı nazar etmemeli. Çünkü, millet namına tefahur eder) hazm-ı nefis edemez. (Böyle durumlarda galeyana gelen nefsini bastıramaz. Bastırmamalı.)”   (Bediüzzaman Said Nursî, Sünuhat, -Yeni Asya Neşriyat- İstanbul – Aralık 2007, s. 46)

Çünkü “Hakkın hatırı âlidir (yüksektir), hiçbir şeye feda olunmaz.” (Bediüzzaman)

X

Kaldı ki, “Bir ulülemr(in halife, kadı, padişah, sultan, cumhurbaşkanı, başbakan gibi devleti idare edenlerin yani devlet adamlarının), makamındaki (büyük memuriyet ve mevkilerindeki)  ciddiyeti (din ve devlet, vatan ve milletin hak ve hukukunu koruma ve gözetmesi) vakar (olup, haysiyet ve şereflerini koruma ve onurlu bir davranıştır). Mahviyeti (vazife ve görevlerini yerine getirmekte gevşek davranmaları, devlet ve millete zararlı kişiler karşısında alçak gönüllü oluşları, bu tipler karşısında yersiz tevazugöstermeleri ise) zillet (alçaklık, hakirlik ve aşağılık)tır.” ( A. g. e. s. 45 )

3626

 

 

Önceki İçerikMedya Köpekleri
Sonraki İçerikEtnik Sorun Kimin Sorunu?
Avatar photo
1944 yılında İstanbul'da doğdu. 1955'de Ordu ili, Mesudiye kazasının Çardaklı köyü ilkokulunu bitirdi. 1965'de Bakırköy Lisesi, 1972'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden mezun oldu. 1974-75 Burdur'da Topçu Asteğmeni olarak vatani vazifesini yaptı. 22 Eylül 1975'de Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki Dicle Öğretmen Lisesi Tarih öğretmenliğine tayin olundu. 15 Mart 1977, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde Osmanlıca Okutmanlığına başladı. 23 Ekim 1989 tarihinden beri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde Yakınçağ Anabilim Dalı'nda Öğretim Görevlisi olarak bulundu. 1999'da emekli oldu. Üniversite talebeliğinden itibaren; "Bugün", "Babıalide Sabah", "Tercüman", "Zaman", "Türkiye", "Ortadoğu", "Yeni Asya", "İkinisan", "Ordu Mesudiye" ve "Ayrıntılı Haber" gazetelerinde ve "Türkçesi", "Yeni İstiklal", "İslami Edebiyat", "Zafer", "Sızıntı", "Erciyes", "Milli Kültür", "İlkadım" ve "Sur" adlı dergilerde yazıları çıktı. Halen de yazmaya devam etmektedir. Ahmed Cevdet Paşa'nın Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefası'nı sadeleştirmiş ve 1981'de basılmıştır. Metin Muhsin müstear ismiyle, gençler için yazdığı "Irmakların Dili" adlı eseri 1984'te yayınlanmıştır. Ayrıca Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nce hazırlattırılan "Van Kütüğü" için, "Van Kronolojisini" hazırlamıştır. 1993'te; Doğu ile ilgili olarak yazıp neşrettiği makaleleri "Doğu Gerçeği" adlı kitabda bir araya getirilerek yayınlandı. Bu arada, bazı eserleri baskıya hazırlamıştır. Bir kısmı yayınlanmış "hikaye" dalında kaleme aldığı edebi yazıları da vardır. 2009 yılında GESİAD tarafından "Gebze'de Yılın İletişimcisi " ödülü kendisine verilmiştir.