Televizyon programları, çocukları önemli şekilde etkilemektedir. Özellikle
“Çizgi Filmler” çocukların hayal dünyasının gelişiminde, çevresindeki nesneleri
tanımada diyalog gelişimlerinde olumlu yararlar sağlayabilir. Ancak dikkat
edilmezse çocuğu olumsuz şekilde de etkiler.
Çocuklar 18
aylıktan itibaren televizyondan gelen seslere ve görüntülere aşina olurlar. 5
yaşından itibaren gördükleri olay ve davranışları taklit etmeye başlarlar. 3-6
yaş arası çocuklarda bu taklit daha da artar. 6-11 yaş grubu çocukları ise,
içeriklerden daha çok etkilenirler. İzledikleri çizgi filminin içeriğini,
hayatlarına davranış olarak aktarmaya başlarlar.
Şiddet içerikli çizgi film izleyen
çocukların, yaşıtlarına göre daha fazla kavga ettikleri çevrelerine karşı daha
saldırgan oldukları ve daha gergin oldukları gözlemlenmektedir. Bu çocuklar
anne-baba ve büyükleriyle ilişkilerinde; “gergin,
sabırsız ve asidirler”. “Acı ve
üzüntülere” daha az hassastırlar. Gerçek hayattaki “şiddet” unsurlarından hiç rahatsız olmazlar.
Günde 3-4 saat televizyon ve çizgi
film izleyen çocukların, diğerlerine göre; % 30 ile % 40 oranında dikkat
eksikliği yaşadıkları, hiperaktif bir mizaca yatkın oldukları
görülmektedir.
Çocukların aşırı çizgi film
izlemelerine dikkat edilmezse, film karakterleri çocuğun dünyasına yerleşmeye
başlar. Gerçeklikten kopararak ciddi uyum sorunlarına neden olabilir. Çok çizgi
film izleyen, karakterlerle özdeşleşen çocukların, sosyal ilişki kurmada
zorlandıkları ve yalnız olmayı seçtikleri saptanmıştır.
Özellikle 12 yaş öncesi çocuklar, “gerçekle” “hayal ürünü” arasındaki
farkı belirlemede zorlanırlar. Çizgi filmlerin içeriğinde olan “uçma, kaçma” vb. davranışların gerçek
hayatta da olabileceğini varsayıp, bunları deneyebilir ve sağlıklarını riske
atabilirler.
Çocuklar
iki yaşından itibaren televizyon izlemeye başlamakta ve okul öncesi dönemde
izleme saati giderek artmaktadır.
Yapılan
araştırmalarda çocukların hafta içi; % 41.0’ının 5 saat, % 26.7’sinin 10 saat,
%11.3’ünün 15 saat. Hafta sonu ise; % 23.1’inin 4 saat, %20.3’ünün 6 saat,
%19.0’ının 2 saat televizyon izledikleri saptanmıştır. Bu süreler çocuğun
sağlığı için elbette ki zararlıdır.
Televizyonun
çocukların akademik becerileri, dil ve sosyal becerileri üzerinde olumlu
etkileri olmasına rağmen, “obezite” ve “şiddet” başta olmak üzere daha fazla
zararları bulunmaktadır.
Okul
öncesi dönemdeki çocukların; % 59,8 inin şiddet içeren çizgi filmleri
izledikleri saptanmıştır. 4-6 yaş grubundaki çocukların çizgi film beğenilerini
ortaya koymak için yapılan bir araştırmada çocukların en fazla; “Caillou, Pepee
ve Sünger Bob” çizgi filmini izledikleri tespit edilmiştir.
İlköğretim
2. ve 5. sınıf öğrencilerinin tamamına yakınının çizgi film izlediği ve en çok
sevdikleri çizgi filmlerin; “Tom ve Jerry, Buggs Bunny, Şirinler, Sevimli
Kahramanlar, Temel Reis, Sabrina’nın Maceraları, Winx Club, Ninja
Kaplumbağalar, Garlfield, Tweety, Pamuk Prenses, Ağaçkakan Woody, Scooby Doo,
Casper, Pokemon, Çilek Kız, Spiderman ve Batman” olduğu tespit edilmiştir. Okul
öncesi çocukların ise en fazla; Caillou, Benten ve Win Xclub izlediği görülmüştür.
Araştırmada
çocukların % 30.4’ünün en sevdikleri karakter Jerry, %20.9’unun Tom, %15.4’ünün Buggs Bunny olduğu bulunmuştur.
Okul
öncesi çağı çocuklarının izledikleri televizyon programlarında; çizgi film
kahramanlarını sevdikleri, çizgi film karakteri ile ilgili eşyaları aldıkları,
oyunlarında çizgi film karakterleri gibi davrandıkları bilinmektedir. Bu yüzden
çocuklara yönelik program ve reklamlarda ürün önerilirken, çocuklar tarafından
sevilen çizgi film ve animasyon karakterler sıklıkla kullanılmaktadır. Bu
nedenle çizgi filmlerin içerikleri ve örnek oldukları davranışlar çok
önemlidir.
Yukarıda
ismi geçen çizgi filmlerin tamama yakını yabancı menşeili ve kültürümüze
uymayan karakterlerdir. Çocuklarımız için tehlikenin boyutları açıkça
görülmektedir. Son zamanlarda yerli ve daha olumlu çizgi filimler yayımlanmaya
başlamıştır. Anne babaların çocuğun sağlığı bakımından fazla TV izletmemeleri,
çizgi filmler hususunda da daha duyarlı ve seçici olması önerilmektedir.
Çizgi filmlerin olumsuz etkilerini azaltmak
için;
1-Çocuklarınızın izledikleri
televizyon ve çizgi filmleri kontrol altında tutunuz
2-Çizgi
filmleri birlikte izleyerek İçerikleri hakkında yorumlar yapıp
tartışabilirsiniz.
3-Şiddet ve öfke
içeren çizgi filmlerin izlenmesini engelleyiniz.
4-Çocuğunuzu
farklı hobi ve uğraşlara yönlendiriniz. Böylece televizyonun, çocuğun hayatının
odak noktası olmasını engelleyebilirsiniz.
Sevgiyle
kalın…
