20.5 C
Kocaeli
Cuma, Eylül 19, 2025
Ana Sayfa Blog Sayfa 6

Türk’ün Zaferler Ayı Ağustos

0

Ağustos ayı yüzlerce yıldır tarihimizde kutsal bir ay olarak görülmeye ve idrak edilmeye başlanmıştır. Özellikle 26 Ağustos 1922 Büyük Taarruz Başkomutanlık Meydan Savaşından sonra “Zafer Bayramı” olarak kutlanmaktadır.

Türk tarihinde Ağustos ayında gerçekleşen onlarca savaş, örnek olay ve zaferlerimiz sayesinde Ağustos ayı diğer aylara göre daha önemli hale gelmiştir. Bu nedenle “Ağustos: Türk’ün Zaferler Ayı” olarak tarihteki yerini almıştır.

Türk tarihinde Ağustos ayında gerçekleştirilen en önemli savaş ve zaferler arasında aklımıza ilk gelen zaferlerimiz

şunlardır:

1- 26 Ağustos 1071: Malazgirt Meydan Savaşı. Selçuklu-Bizans (Alparslan-Romen Diyojen). Anadolu Türkiye ve Türk vatanı haline gelmiş ve batılı kaynaklar başta olmak üzere Anadolu’ya Türkiye denilmeye başlanmıştır.

2- 11 Ağustos 1473: Otlukbeli Savaşı. Osmanlı- Akkoyunlu (Fatih Sultan Mehmet- Uzun Hasan)

Erzincan Tercan Otlukbeli’de yapılmıştır. İki Türk devleti arasında yapılan savaşta Uzun Hasan yenilmiş ve Akkoyunlu Devleti yıkılma sürecine girmiştir. Doğu Anadolu’da kısmi güvelik sağlanmış, Timur yenilgisinden (Ankara Meydan Savaşı-1402) sonra başlayan özgüvensizlik ortadan kalkmıştır. İran’da Safevi Türk devletinin kurulmasına zemin hazırlanmıştır.

3-23 Ağustos 1514: Çaldıran Savaşı. Osmanlı-Safevi (Yavuz Sultan Selim-Şah İsmail)

İki Türk devleti savaşmış Şah İsmail yenilmiş, Osmanlı Tebrize kadar olan toprakları almıştır. Şiilik sünnilik mezhepleri devletlerin resmi politikaları haline gelmeye başlamıştır. Anadolu’da Osmanlı siyasi birliğini sağlamıştır.

4- 24 Ağustos 1516: Mercidabık Savaşı. Osmanlı-Memlük (Yavuz Sultan Selim- Kansu Gavri)

İki Türk devleti arasında yaşanmıştır. Suriye, Lübnan, Filistin, Halep Osmanlının eline geçmiş ve Doğuda Osmanlı üstünlüğü sağlanmıştır. Kutsal yerlerin koruması osmanlıya geçmeye başlamıştır. (Kudüs)

5- 29 Ağustos 1521: Belgrad’ın Fethi. Osmanlı-Macaristan (Belgrad, Osmanlı’nın Balkanlardaki ileri üssü haline gelmiştir.

6- 29 Ağustos 1526: Mohaç Meydan Savaşı. Osmanlı-Macarlar (Macaristan toprakları Osmanlı’ya katılmıştır. Osmanlı Orta Avrupaya kadar genişlemiştir.)

7- 1 Ağustos 1571. Osmanlı-Venedik (Magosa alındı.) Kıbrıs alınmıştır.

8- Erzurum Kongresi (23 Temmuz-7 Ağustos 1919): Erzurum kongresi dünyaya duyuruldu. Vatanın bütünlüğü, manda ve himayenin reddedildi. Milli Sınırlar ön plana çıktı. Sivas Kongresine zemin hazırladı.

9- 23 Ağustos 1921. Sakarya Meydan Savaşı (Türk-Yunan-İtilaf dev). 22 gün 22 gece süren savaştır. Türklerin 1683 II. Viyanayla başlayan geri çekilmesi sona ermiştir. Son savunma savaşıdır.

-Hattı müdafaa yoktur, sattı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır…” anlayışı benimsendi. Savaş sonunda BMM tüm yetkileri Mustafa Kemal Paşa’ya verdi.

-Tekalifi Milliye emirleri yayınlandı.

10- 26-30 Ağustos 1922. Büyük Taarruz Başkomutanlık Meydan Savaşı.

-Yunanlılar Ege bölgesinde köy, kasaba ve şehirleri yaktı, talen etti.

-27 Ağustos 1922 yarbay Reşat Bey Çiğiltepeyi koruyamadığı için intihar etti. Çiğiltepe daha sonra alındı. (Türk askerinin onuru ve vatan için ödediği bedel). Yarbay Reşat Bey Albaylığa terfi etti.

-Türk ordusu Sad planını uyguladı. (Çevirme harekatı)

-30 Ağustos 1922’de kesin zafer kazanıldı.

-31 Ağustos’ta Atatürk “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz…” emrini verdi.

-Yunanlıların kaybı 73 bin.

-Türk ordusunun kaybı 2542 (Sivil halk hariç).

-Kurtuluş savaşında Türk ordusunun toplam askeri kaybı: 9167.

-Yeni Türkiye’nin kurulmasının önü açıldı.

-Mudanya Ateşkes Anlaşması imzalandı.

-Egemenlik millete geçti.

-24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması imzalandı.

-29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.

Türkiye Cumhuriyeti iç ve dış politikasında Ağustos ayında gerçekleşen örtülü ve açık birçok önemli olay ve başarıdan bahsetmek mümkündür. Bunlara örnek olarak:

14 Ağustos 1974 II. Kıbrıs Harekatı: 24 Temmuz 1974’te başlayan I. Kıbrıs harekatı Cenevre görüşmeleriyle kesilmiş II. Kıbrıs harekatı Dış İşleri Bakanı Turan Güneş’in kızına çektiği telgraf olan “Kızım Ayşe tatile çıksın parolasıyla” başlatılmış ve Kıbrıs Türkleri kurtarılarak adanın %38’i alınmıştır.

– Fırat Kalkanı Harekatı: Teröre karşı Irak ve Suriye’de de birçok zafer kazanılmıştır. Bunlardan birisi de 24 Ağustos 2016’da gerçekleştirilen Fırat Kalkanı Harekatı’dır. TSK ve Özgür Suriye Ordusu harekatı 7 ayda gerçekleştimiştir.

Pençe III Operasyonu: 23 Ağustos 2019’de gerçekleştirilen Pençe III Operasyonu…

7 Ağustos 2025 tarihinde Türkiye Dil ve Edebiyat Derneğinin davetiyle “Ağustos: Türk’ün Zaferler Ayı” konulu bir söyleşi gerçekleştirdik.
Ağustos ayının anlam ve önemini bilen, idrak eden ve bu şuurla yetişen insanlar her geçen gün azalırken Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Manisa şubesinin anlamlı ve önemli programa ev sahipliği yapması takdire ve övgüye layıktır. Dernek Başkanı Dr. Muzaffer Yurttaş Bey başta olmak üzere emeği geçen tüm ekip arkadaşlarına teşekkür ederim.

Ağustos ayı aynı zamanda şehitler, gaziler ve Türk vatanında özgürce yaşamak uğruna verilen büyük bedellerin aydır. Bu uğurda mücadele eden şehitlerimize rahmet ve minnetle anarken gazilerimize, ter döken insanlarımıza şükranlarımı sunuyorum.

Naci Yengin www.tarihistan.org

Umutsuz Anlarda Doğar Atatürk

Bağımsız Kürt Devletinden bağlı olarak federasyondan bahsediliyor; Kurtuluş Savaşlarına karşı gelerek Vatan haini işlemi gören hainler hakkında ruhlarına bağışlanmak üzere mevlit okutulmasından bahsediliyor ve bağlı olarak Anayasa değişiminden bahsediliyor;
Öncelikle vurgulayalım;
Sosyal yapı bakımından Türkiye Cumhuriyeti bir kavimler ittifakı değildir. Türk vatanı ve milletinin ebedi varlığını ve yüce Türk devletinin bölünmez bütünlüğünü belirleyen mevcut Anayasamız…” “Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, ölümsüz önder ve eşsiz kahraman Atatürk’ün belirlediği milliyetçilik anlayışı ve O’nun inkılâp ve ilkeleri doğrultusunda…”. Daha girişinde kimleri rahatsız ediyor dersiniz?
*
Devamla; Millet iradesinin mutlak üstünlüğü, egemenliğin kayıtsız şartsız Türk milletine ait olduğu ve bunu millet adına kullanmaya yetkili kılınan hiçbir kişi ve kuruluşun, bu Anayasa’da gösterilen hürriyetçi demokrasi ve bunun icaplarıyla belirlenmiş hukuk düzeni dışına çıkamayacağı : “…fikir, inanç ve kararıyla anlaşılmak, sözüne ve ruhuna bu yönde saygı ve mutlak sadakatle yorumlanıp uygulanmak üzere, Türk milleti tarafından, demokrasiye âşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunur.”
*

Yeni anayasanın yapımıyla alakalı haklı olarak ilgili kurum ve kişiler yeni anayasa denilince mevcut anayasanın ilk dört maddesi, altıncı madde, 42 ve 66’ncı maddeler üzerinden tartışmaya başladılar. Cumhuriyet ve nitelikleri yanında Türk kimliğinin korunması üzerinden endişelerini dile getirdiler ki bunlara katılmamak mümkün değil.
*
Maalesef Türkiye gibi önü açılmış milli devletlerin üniter ve milli devlet yapılarına saldırıların olduğu dıştan dayatılan çoğulculuk merakının ortaya çıktığı, milli kimlikle uğraşıldığı, Cumhuriyetin kurucu değerlerini tartışmaya açmaya hazır işgüzarların siyasette önünün açıldığı bir dönemden mi geçiyoruz? Ne dersiniz.?
*
Siyasileri halk seçmektedir. Bu seçimler yapılırken siyasilerden beklenilen, vatandaşların huzur içerisinde, müreffeh bir vaziyette yaşamalarının teminidir. İnsanlarımız daha iyi imkânlar içerisinde birlik ve bütünlük içerisinde yaşamayı istiyor ve onun için oy veriyor.
Siyaset milletin kendisinden beklediği bu isteklerinin yerine kargaşa ve karmaşadan istifade ile oluşan huzursuzluk ortamında Türk milletine ayrımcılık dayatıyor. Türkiye’de sanki Türkler değil de bir sürü karışık toplumlar yaşamakta olduğu dayatılmaktadır.
*
TBMM’nin bizzat yürüttüğü Milli Mücadele Kurtuluş Savaşı, Türk Milleti ve devletinin içinden başka millet ve devletler çıkarmak için yapılmamış, kimsenin ön izni ile de gerçekleştirilmemiştir.
Ulusal Bağımsızlık Savaşımız ve onun tacı olan Laikliği esas alan Cumhuriyet, Türkler ve Ulusal kimlik olarak kendilerini Türk olarak hisseden ve Türk Milletine mensup sayanlarca gerçekleştirilmiştir. O bir sınıf veya zümre hareketi değil, şerefli bir Ulusal Hareket olarak emperyalizme karşı bir mücadeledir.
*
Biz Büyük Önder Atatürk’ün Türk Gençliğine hitabının ilke ve devrimlerinin idrakinde olan vatansever Türk Milleti olarak onun gösterdiği yolda yürümeye devam edecek, yüreğinde tüm çıkarlardan uzak samimiyetle vatan sevgisi taşıyan insanımızla el ele verecek Emperyal güçlerin ve iç uzantılarının oyunlarını tüm kurumlarımızla görmeliyiz tasfiye edilmeleri adına ne gerekiyor ise yürürlüğe sokmak zorundayız
*.
Mustafa kemal in açtığı yolda, kurduğu ülküde, gösterdiği amaçta yol göstericimiz dir. Aziz milletimizi hep diri tutacak. Ondan aldığımız eşsiz mücadele gücümüz ve kararlılığımızla, her sendelediğimizde yeniden kendimize gelmeliyiz, her yorulduğumuzda ondan aldığımız güçle yeniden yola devam edeceğiz…
O, yok sayılmaya ya da unutturulmaya çalışıldığında ya da vatan, devlet, bayrak üzerinde kara bulutlar toplandığında her birimizin bir Atatürk olduğunu unutmayalım.
Bunun için de Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi “ Muhtaç olduğumuz kudret damarlarımızda akan asil kanda mevcuttur!
*
Bilinen emperyal dış güçlerin iç uzantılarını da destekleyerek Türk Milletini bölme adına ‘’Kürt sorunu ‘’varmışçasına değişik adlarla çalışma içerisindeler.
Konuşma dili Kürtçe olan halkımızla yüzyıllardır Türk milleti iç içedir; aynı inanç ve kültürün insanlarıdır; birbirleriyle evlendiler çocuklar oldu milyonlarca. Konuşma dili itibarıyla Kürtleşen Türkler oldu; Türkleşen Kürtler oldu.
*
Yaşar Kemal’in Ağzından; izleyelim;
Diyarbakır ovasını dolaşırken tuhaf bir olayla karşılaştım: Diyarbakır’ın Köprü köyünde bir öğretmenle tanıştım. Öğretmen 1920’lerde Balkanlardan göç etmiş, Köprü köyünü kurmuş, köyünün öğretmeniydi. Çok güzel Kürtçe konuşuyordu. “Kürt müsün?” diye sordum. “Yok, göçmenim” dedi. Köye girdik, hep Kürtçe konuşuyorlardı. Türkçe biliyorlardı da yarım yamalak.
1865 Kozanoğlu başkaldırısında, yenilgiden sonra Türkmenler, dediklerine göre binlerce çadır Diyarbakır’a sürülmüşlerdi. “Nerede bunlar?” diye öğretmene sordum. “Var, dedi, istersen gidelim, bunlar sekiz köy hiç Kürtçe bilmezler.” Öğretmenle birlikte Büyük Kadıköy’üne gittik. Gerçekten büyük bir köydü. Köylüler başımıza biriktiler. Bunlar Avşar Türkmenleriydi. Ağızları da tıpkı bizim Torosların Avşarlarının ağızlarıydı. Sekiz köydüler, Kürtçe bilip bilmediklerini sordum, bilmiyorlardı. Başkaldırıdan sonra binlerce Avşar sürülmüştü Diyarbakır’a. “Bize Çukurova’da söylediklerine göre Otuz bin çadır gönderilmişti buralara. Haydi, On bin çadır olsun, en aşağı yirmi köy eder, ötekiler nerede?” dedim. Bir yaşlı adam, “Onların hepsi Kürt oldu” dedi. “Siz niçin olmadınız?” diye sordum. “Bizler Aleviyiz” dedi yaşlı adam. “Ne var bunda?” dedim. “Şu var ki, dedi yaşlı adam, biz Sünni Kürtlerden kız alıp vermeyiz. Öteki Kürt olan Avşarların hepsi Sünniydi. Kürtlerden kız alıp verdiler, şimdi sorarsan hiçbirisi Avşar olduğunu söyleyemez, Türkçe de bilmezler. “Bize söylediklerine göre Sünni Avşarlar büyük çoğunlukmuş, belki bizim on mislimiz kadar” dedi.
Ve sekiz Avşar köyünü öğretmenle dolaştık. Birkaç Avşar ağıdı derledim oralardan. Tıpkı Toros Avşarlarının ağıtlarıydı.
Kaynak: Yaşar Kemal’in 1996 senesinde Yeni Yüzyıl gazetesinde yayımlanan mülakatı.
*
Unutma ve dört elle sarıl! Kuvayı Milliye kadrosuyla kurduğu Laik Türkiye Cumhuriyetinin temel yapısı adına koyduğu ilke ve inkılâplarıyla dünyada benzeri olmayan o büyük insan ebedi istiratgahı ANITKABİR’DEN ülkesini yönetmeyi sürdürmektedir.
*
Türk Genci şu ya da bu cemaatlerin, tarikatların ibadet adı altında uyuşturucu tuzağına düşerek kendini kullandırmadan, çağımızın artık özgürlük, çeşitlilik, liberal demokrasi, hukuk güvenliği gibi değerler olmadan ‘’orta gelir tuzağını’’ aşamayacağı noktasında bilinçlenmelidir.
Böyle bir çağda insanlarımıza, özellikle yeni nesillere ‘’falancaya’’ değil, ‘’filancaya’’ bağlanmalarını değil, bağımsız kişilik sahibi olmalarını, vicdanlarını geliştirerek hayatını kendilerinin tanzim etmelerini öğretmek ve ATATÜRK ilke ve inkılâplarına sadık KURT gibi yetişmelerini sağlamak Eğitim Sistemimizde bir zorunluluk olmalıdır.

Dördüncü Travma!

#ÜmitÖzdağİleBirHatıra

Yakın bir zamanda Prof. Dr. Ümit Özdağ ile telefonda konuştum. Konu başka bir şey idi ama o bize Balkanlarla ilgili ne yaptığımızı sordu bizde ona 21.Yüzyıl Ensitütüsü’nü ve kendisinin analizlerini ilgi ile takip ettiğimizi söyledik. Prof. Dr. Özdağ bize, ensitütüye gelen her öğrenciye, Prof. Dr. Özcan Yeniçeri’nin “Türk Kimliği ve Travma” isimli kitabını ödev olarak verdiklerini ve kitabın önemli tahliller içerdiğini anlattı.

Biz de bunun üzerine Prof. Dr. Özcan Yeniçeri’nin bu önemli ama bulmakta zorluk yaşadığımız kitabını bulduk ve okuduk. Gerçekten Prof. Dr. Yeniçeri, Türk Milleti için önemli tespitler yapmış.

Geçmişin toplumlar ve insanlar üzerindeki izleri, o toplumu ve etkilenen insanı kendi tarihiyle yüzleştiriyor. Bu yüzleşme ise çoğu zaman bir korkuya dönüşüp bir travmaya sebeb oluyor. Gerçeklerden kaçmadan yüzleşme ise sonraki nesillerin bir travma içine düşmemelerinin ilk adımını oluşturuyor.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin 1999 yılında Psikiyatri bölümünün başında olan Prof. Dr. Engin Eker’le, 17 Ağustos Depremi ile ilgili o zaman yaptığımız sohbette “Bu depremin psikolojik olarak yarattığı travma ne zaman sona erer” diye sormuştum. O da bana “depremi yaşayanların tamamı ölüp gittikten sonra biter” demişti.

Türk Milletinin yaşadığı travmalar, tarih ile gerçekçi ve objektif bir biçimde yüzleşilmediği için, o hadiseleri yaşayanların son ferdi ölünce sona ermiştir. Ve travmaların tarihi sonuçları, gelecek nesillerde bilerek canlı tutulmamış ve unutturma (!) yolu tercih edilmiştir.

Prof. Dr. Yeniçeri, Türk Milletinin yaşadığı üç önemli bozgunu ve ortaya çıkan travmayı şöyle belirlemektedir: “Ön Asya Türklerinin tarihinde “Viyana Muhasarası”, “Doksan Üç Harbi (1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı)” ve “Balkan Bozgunu”nun anısı, acısı ve belirleyici etkisi, Türk Milletinin karşılaştığı diğer felaketlerden çok daha büyük, kalıcı ve yakıcı olmuştur… Türk Milleti, süreklilik arz eden saldırılar karşısında neredeyse 240 yıl boyunca nefes alacak, kendini toparlayacak zamanı bulamamıştır. Bu saldırıların sistemli, stratejik ve çok boyutlu hesapların ürünü olduğu da açıktır. Nitekim Rusya’nın meşhur Büyük Petro’su, vasiyetnamesinde “… hiç değilse her yirmi senede bir Türkiye’yi sarsmak lazım geldiğini” söylemesi olan biteni az da olsa açıklar niteliktedir.”

Yine Prof. Dr. Özcan Yeniçeri: “Osmanlı Devleti’nin son 240 yıllık tarihi içinde yaşanan Viyana, 93 Harbi ve Balkan bozgunları sırasında devlet yöneticilerinin tavırları arasında büyük benzerlikler vardır. Aynı şartlar altında benzer şekilde davrananlar benzer sonuçları almışlardır.” diye çok önemli bir tespit daha yapmaktadır.

Şimdi acaba bu bozgunlara ilaveten; dördüncü bir bozgun yaşayarak ülkemizin bölünebileceğini ve yeni bir travma yaşayabileceğimizi, o günlere benzer idarecilerin ve onlara ait tavırların Türkiye’de mevcudiyeti sebebiyle ben de düşünmeli miyim? diye sizlere çok çetrefilli bir soru sorayım.

Güçsüz, korkak ve Türk kimliğine inanmayan ve bunun ötesinde Türklük ile sorunlu, yalancı bir iktidarın bulunduğu Türkiye’de, bölünerek toprak kaybı Türk Milleti için yeni bir bozgun ve travma demektir. Prof. Dr. Özcan Yeniçeri’nin yazdıklarına ilaveten, gelişmelere bakarak bunu muhtemel bir dördüncü bozgun ve bunun yaratacağı ağır bir travma olarak öngördüğümü vurgulamak istiyorum.

Devamla bu kitapta; uygarlık yarışında model olmaktan çıkanlar galip kültürü model olarak benimsemek kaderinden kurtulamaz. Güçlüyken taklit edilenler; zayıfken taklit ederler. Güçsüzlüğün sonucu olarak egemenliğini kaybeden toplumlar; yalnız mülkü, mezarı, ibadethaneleri ve maddi birikimleri değil manevi, ahlaki, insani değerlerini de yitirirler. Yenik medeniyetin müşterisi olmaz. Başat bir kültür sona erip de bir başkası sahneye girmeye başlayınca; felsefeler, ideolojiler ve kuramlarda ona uygun olarak değişir; çökmekte olan kültür tipiyle ilişkili olanlar geriler ve yükselen kültür tipiyle uyum halinde olanlar da kök salar ve çiçek açar. Bunalım, kriz ve kaos dönemleri aynı zamanda kimliklerin kendilerini sorgulama ve yeniden yapılandırma zamanlarıdır. Yenilgi ve hezimetin hemen her çeşidini, hem de sürekli bir biçimde yaşayan toplumların kendi olmaları, kaderlerini ve kimliklerini kendilerinin tayin etmesi çok güçtür gibi önemli değerlendirmeler var.

Türkiye’nin başında kendini fiili başkan olarak ilan eden ve onu “yaşa padişahım” anlayışı ile destekleyen menfaatçi zümreye bakıyorum da, Allah bizi dördüncü bozgundan ve travmadan korusun diyorum.

Efendim İbni Haldun demiş ki: “Başka bir milletin kahır ve şiddetine katlanan toplumlarda şecaat ve asalet gibi özellikler kaybolur ve hareketsizlik ile tembellik zuhur eder”… Sakın bu halde olmayalım? Ve de olmayalım…

Bu yazdıklarım halen cari!

Dördüncü travmayı yaşamamız lazım!

Bu vesile ile Ümit Özdağ’a gecikmiş de olsa bize bunları hatırlattığı için teşekkür ederim… Bence sizler de teşekkür edin!

Lider Rehin Alınırsa…

Son günlerde, eşimin “mutlaka seyretmen gereken bir dizi” tavsiyesi üzerine, Netflix’in 2025 yapımı “Hostage” (REHİN) isimli politik gerilim dizisini izledim. İki önemli ülkenin kadın liderleri, İngiltere Başbakanı ve Fransa Cumhurbaşkanı karakterleri üzerinden, liderlerin rehin alınma riskine karşı nasıl direnç gösterebileceği inceleniyor.

Burada rehin alınmadan kastım karar alma özgürlüğünün baskı altına alınmasıdır.

Filmin hikayesi, İngiliz Başbakanı’nın kocasının kaçırılması ve Londra’ya resmi bir ziyarette bulunan Fransız Cumhurbaşkanı’nın aynı ekip tarafından şantaj görmesiyle başlıyor. Siyasi liderlerin korkunç seçimlerle karşı karşıya kaldığı bir durumu konu alıyor: Aileyi kurtarmak mı, ulusal istikrar mı, seçim kazanmak mı, rezil olmak mı? Liderler her kararın ölümcül olabileceği tercihlere zorlanıyor.

İngiltere ve Fransa liderlerinin iradelerinin rehin alınmaya çalışıldığı dizide, asıl hedef İngiltere Başbakanıdır. Başbakanı istifaya zorlamak için en yakınlarının hayatı üzerinden baskı kuruluyor. Ayrıca ülke içinde kaos ve güvenlik endişesi yaratan olaylar tertipleniyor. İngiltere Başbakanına destek verecek olan Fransa Cumhurbaşkanı da özel hayatı ile ilgili bir kasetle tehdit edilerek etkisizleştirilmeye çalışılıyor.

Bu baskı aslında doğrudan ülkenin kaderini de ilgilendirmektedir. Bu yüzden Başbakan kocasını kaçıranların “istifa et” baskısına karşı direniyor.  “Bu insanlar her şeyi yaparlar ama ben onlara boyun eğemem.” “Teröristlerle pazarlık yapmayacağım. Sadakatim bu ülkeye” diyor.

*******************************

Lider Nasıl Rehin Alınır?

Liderlerin iradelerinin rehin alınması, gerçek dünyada da sıkça rastlanan olaylardandır. Medya, diplomatik baskılar, ekonomik bağımlılıklar veya kişisel zaaflar üzerinden gerçekleşebilen örneklerini hatırlarsınız.

Ülkesini yöneten liderin kendi iradesini rehin almaya çalışan güçlere karşı direnebilir olması ülkenin “beka sorunu” olabilecek kadar önemlidir.

Film bana, bir ülke liderinin rehin alınma riskiyle karşı karşıya kalabileceği çeşitli durumları düşündürdü.(Ülke lideri için yaptığımız değerlendirmeleribirsiyasi parti lideri/ büyük bir şirket yöneticisi/ sendika lideri veya herhangi bir kitleye liderlik yapanlar için genişletebiliriz.)

****

Bir liderin, fiziksel olarak değil, karar alma özgürlüğünün tehdit edilmesi anlamında, rehin alınması genellikle şu yollarla olur:

Kişisel zaafların ifşa edilmesiyle tehdit… Yakınlarının güvenliği üzerinden baskı… Geçmişteki hataların medya veya muhalefet tarafından kullanılma riski… Ekonomik veya diplomatik bağımlılıkların şantaj aracı haline gelmesi…

Kişisel zaafların ifşa edilmesi tehdidi, gayrimeşru cinsel ilişkiler, sapıklıklar, rüşvet ilişkileri, yolsuzluklar, devlet gücü kullanılarak elde edilmiş servetler, uyuşturucu baronlarıyla ilişkilerin teşhiri gibi çok sayıda alanda olabiliyor.

Öyleyse,bu kadar büyük risk ihtimaline karşı, seçtiğimiz liderlerin rehin alınabileceği tehditlere karşı direnç gösterebilecek vasıflara sahip olması gerekiyor.

Bir ülkenin liderinin şaibeli serveti sebebiyle hayati bir dış operasyon iptal edilebilir. Birleşmiş Milletlerde, NATO’da vd uluslararası kuruluşlarda oyu değiştirilebilir. Bir siyasi parti lideri kasetlerle istifaya, bir başkası belli politikaları savunmaya zorlanabilir. Çok önemli siyasi figürler rüşvet, ihaleye fesat karıştırma gibi suçlamalarla siyaset dışına itilebilir. Seçimin kaderini değiştirecek bir aday parayla veya tehditle rakibinin safına geçebilir. Yargı sopasıyla korkutulan bir belediye başkanı yıllardır eleştirdiği rakip partiye geçebilir…

Bereket bunlar bizim ülkemizde olmayan şeyler! Olsaydı, herhalde Türkiye’de de “Hostage/ Rehin” tadında diziler çekilirdi. Bunlar ülkemizde olsaydı, güçlü sinema sektörümüz “Rehin” dizisinden daha iyisini çekerdi.

**************************************

Direnç Gösterebilen Liderlerin Vasıfları

“Rehin” filminden ilham alarak, kendisinin rehin alınmasına direnebilecek liderlerde olması gereken özellikleri sıralayalım:

Dürüstlük: Ahlaki zafiyeti olmayan, geçmişiyle barışık olanı şantaj korkutamaz.

Psikolojik sağlamlık: Krizde panikleyen değil, strateji üreten lider ayakta kalır.

Etik değerler: İlkelerini çıkarlarına feda etmeyen lider, kolay lokma değildir.

Bağımsızlık: Hem kişisel hem kurumsal baskılara kapalı olmak.

Güvenilirlik ve Halkla İletişim: Halkı arkasında olan lider, tehditlere daha dayanıklıdır. Şeffaf iletişim, manipülasyonlara karşı kalkan görevi görür.

Yani asıl etken koltuk gücü değil, karakter zırhıdır.

**************************************

Rehin Eden Zaafların Eşik Değerleri

“Hostage / Rehin” dizisinden şu dersleri çıkardım:

Liderlik, sadece güç değil, karakter meselesidir. Kriz anlarında gösterilen etik duruş, liderin gerçek gücünü belirler. Rehin alınmamak için liderin zaaflarının kritik eşik değerlerini aşacak boyutta olmaması gerekir.

Zaaflar insanidir. Liderlerin de insan olarak zaafları olur. Ancak bir liderin rehin alınmasına yol açan zaaflar genellikle şu eşiklerin aşılmasıyla başlar:

Aile, servet veya geçmiş ilişkiler üzerinden devlet içi ve dışı güçlere bağımlılık geliştirilmesi.

Gizli kalması gereken kişisel hataların kamu görevini etkileyecek şekilde saklanması.

Güç ve servetini kaybetme korkusunun hayati konularda dahi karar alma mekanizmasını etkilemesi.

Bu eşiği aşmadığı sürece, bir liderin zaafları ona küçük sıkıntılar yaşatsa da rehin alınmasına yol açmaz.

Özetle, * Kamu görevini kişisel çıkarlar için kullanmak. * Kişisel hedefler için millî güvenliği riske atmak. * Halkı yanıltmak veya gerçekleri gizlemek. * Millî Egemenliği pazarlık konusu yapmak. BunlarLİDERİN ASLA AŞMAMASI GEREKEN EŞİKLERDİR.

Bu eşikleri aşan bir lider REHİN alınabilir. Ülkesi ve milleti için en önemli sorun olabilir.

Bir lider rehin alındığında aslında bütün ülke rehin alınır. Ve bazen tehdit olarak kullanılan tek bir kaset, tek bir dosya ya da bir tek kişinin ihtiras ve korkuları bir milletin geleceğini karartabilir.

Mehmet’ler, Mustafa’lar ve Zaferler Ayımız Ağustos

Türk tarihinde ağustos ayı büyük savaşların ve zaferlerimizin yaşandığı bir aydır. Bunların bir kısmını şöyle sıralayabiliriz:

•     Malazgirt Zaferi, 26 ağustos 1071, Sultan ALPASLAN

•     Trabzon’un fethi, 15 ağustos 1461, Fatih Sultan MEHMET

  • Mohaç Meydan Muharebesi Zaferi, 29 ağustos 1526, Kanuni Sultan SÜLEYMAN
  • Kıbrıs’ın fethi,Sultan 2.Selim zamanı, ağustos 1571, Lala Mustafa Paşa

•     Sakarya Meydan Muharebesi, ağustos 1921, Mustafa Kemal PAŞA

  • Büyük Taarruz,26-30 ağustos 1922, Gazi Mustafa Kemal PAŞA ve diğerleri…

Bu zaferlerde Mehmet ve Mustafa isimleri dikkat çekici olup askerlerimize de genel olarak MEHMETCİK adı verilir. Son iki savaşımızın komutanlarının isimlerinin mustafalı olması da dikkat çekicidir. Başkomutan Mustafa Kemal, Genel Kurmay Başkanı Mustafa Fevzi, Batı Cephe Komutanı Mustafa İsmet…

Her zafer bayramında Gerede’nin Avşar köyünden Kulaksız Mehmet Çavuş dedeyi hatırlar ve rahmetle anarım. O, 1897 doğumludur. Yaşıtı olan gençler 1.Cihan Harbi için askere alınır. Bunların pek çoğu Çanakkale’de şehit olur. Mehmet çavuş dede ise 4 yıl Kafkas Cephesi’nde 2 yıl da Batı Cephesi’nde askerlik yapar.

Cesareti ve akıllılığı sebebiyle çavuş yapılır. Kazım Karabekir komutasındaki Kafkas cephesinde Ermenilerle yapılan savaşlar kazanılıp Gümrü Antlaşması ile orası sükun bulunca bazı ordu birlikleri destek için Batı Cephesine gönderilir. Mehmet Çavuş dedemiz de bu gelenlerden olup Polatlı civarına kadar gelmiş olan Yunan ordusunun geri püskürtüldüğü Sakarya Savaşı ve bir yıl sonraki Büyük Taarruza katılarak işgalci düşman ordusunun İzmir’e sürülüşünde savaşmıştır.

Köy odasında bu konulardaki sohbeti köy gençleri tarafından ilgi ve dikkatle dinlenir. Kazım Karabekir Paşanın askerlerince çok sevildiği, Ermenilerin o bölge halkına çok zulüm yaptığı ve paşanın gayret ve dirayeti sayesinde onlarla yapılan muharebelerin kazanılıp ermeni ordusunun geri çekiliş hikayeleri bunlardandır. O’nun deyimi ile İngiliz gavuru güvenilmez bir millet olup azılı bir Türk-İslam düşmanıdır. Osmanlı’ya çok kötülük yapmıştır. Batı cephesinde de Yunan ordusunun geri çekilirken köy ve kasabaları yakıp

yıkmış olduğu ve insanlarımıza çok zulüm yapmış olduğu hatıralarını da gözleri yaşararak anlatması bunlardandır.

Mehmet çavuş cesur, mert ve babayiğit fiziği ile köylünün sevip saydığı, aynı zamanda sözü dinlenen bir kişidir. Soyadını Yılmaz olarak almıştır. Köyü haraca bağlayan bir şahsa karşı çıkıp köylüyü bunlardan kurtarması, rüşvet isteyen bir orman memuruna karşı çıkıp bu haksızlığa son vermesi, peş peşe seçilmek isteyen köy aza listesini yırtarak itiraz edip yeni isimlerin seçilmesine imkân vermesi ve bu konuda ilçe kaymakamının kendisini haklı bulup desteklemesi güzel işleri olarak anılır. Ayrıca dürüst ve yardımsever bir insandır.

Satmaya götürdüğü tuzlu tereyağının suyunu çıkarıp atması, sattığı inek parası olan 260 liranın tamamını( bugünün100-150 bin lirası) köyünün su sistemine bağışlaması O’nun unutulmaz hatıralarındandır.1970 li yıllarda oğlu Polatlı’daki bir köyde çalışmaktadır. Bu köy, askerliğindeki geçtiği köylerden biri olup köylünün kendisine gösterdiği sevgi ve itibar onun çok mutlu olduğu anlarıdır.

Mehmet çavuş 1981 de vefat emiş ve köyünde defnedilmiş olup damadım Mücahit Demircioğlu’nun büyük dedesidir.(Gerkav Dergisi 2025 Mart sayısı)

Bana bu yazıyı yazdıran bu hatıraların yanında yeni okuduğum Sakarya Meydan Muharebesini anlatan bir kitaptır*.Osmanlı devletimizin 1683 Viyana bozgunu ile başlayan duraklama ve geri çekilmesi 238 yıl sürer. İzmir’in 1919 da Yunanlılar tarafından işgali bu geri çekilişi 1921 de Ankara’nın yanı başına, Polatlı’ya kadar getirir. Bunun üzerine Ankara’daki meclis M.Kemal’i Başkomutan olarak görevlendirir. Ankara’dan Kayseri, Çankırı ve Sivas gibi illere gidişler başlarken Başkomutan olarak M.Kemal orduya “hattı müdafaa yok, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır”emrini verir.

Gece gündüz 22 gün süren muharebeler sonucu kendilerinden çok daha güçlü ve donanımlı Yunan Ordusu durdurulup Sakarya’nın batısına çekilmeye mecbur eden bir savaş yapılır. Üç Mustafa’nın yönettiği bu savaş Türk Ordusunun ileriye gidişinin başlangıcıdır. Bu savaş ile İngiltere’nin Sevr Antlaşması’nı Ankara’ya da kabul ettirmek için her desteği verdiği Yunan ordusu mağlup edilmiştir.

Yunan kralı Konstantin’in Batı Anadolu’yu Yunanistan’ın bir parçası, İstanbul’u yeniden Bizans İmparatorluğunun başşehri Konstantinepolis yapma hayali yok edilmiştir. Savaş, bir sene sonra 26-30 Ağustostaki Dumlupınar savaşının kazanılması, M.Kemal Paşa’nın “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir “ emrinin verildiği Büyük Taarruz ve Yunan ordusunun İzmir’de denize dökülmesi ile tamamlanır. Böylece Anadolu işgalden kurtulmuş Milli mücadelede önemli bir başarı elde edilmiştir.

Bu zaferler sonrası kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’miz ilelebet yaşasın. Bize bu gururu yaşatan Mehmet çavuş dedemiz gibi din, vatan ve millet sevdalısı tüm şehit ve gazilerimizi; Mustafa Kemal Paşa başta olmak üzere tüm kahramanlarımızı rahmet ve şükran ile anarım.

Zafer Bayramımız kutlu olsun.

*22 Gün 22 gece Sakarya, Naim Babüroğlu

Sosyal Bilimler Bilim mi?

Sebep- sonuç bağlantısı yoksa, hadi daha yakışıklı ifadeyi kullanayım, determinizm yoksa bilim de yoktur. Bilime lüzum da yoktur.

Bilim nedir? Hayır, bilim bilmek değildir. Gerçi bilim yapabilmek için bilmek gerekir ama bilimi bilim yapan, geleceği tahmin edebilmesidir. Geleceği tahmin edemeyen sözde bilim, bilim olmaz. Ancak tasvirler yapan edebî bir tür olabilir. Bu bilim ve sebep- sonuç işine, determinizm meselesine takıntılıyım. Ondan olmalı dönüp dolaşıp bunlardan bahsediyorum. Geçen yılki bir yazımda, çizerek de sebep- sonuç ve bilim ilişkisini anlatmışım.

İşte, sosyal bilimlerin sıkıntısı bu determinizm meselesinde. Evet, sıkıntı, genel kültürün zannettiği gibi kuantum teorisinde değil, sosyal bilimlerde. Kuantum teorisinde yanlış olarak atfedilen belirsizlikle sosyal bilimlerdeki belirsizliğin nitelikleri farklı. Hem de çok farklı. Sosyal bilimlerdeki “belirsizlik”, onların konusunun karmaşıklığından doğuyor.

Heisenberg Durkheim’a karşı!

Yazıyorum, konuşuyorum, yıllar yılı ders veriyorum. Daha önce de söyledim, akademik mesleğim kuantum teorisiyle sıkı fıkıydı; atomların yapısıyla uğraşıyordum ve o iş, kuantumla yürür. Dönüp dönüp geldiğim sebep-sonuç meselesi sosyal bilimlerdeki… Kuantumdaki o kadar zor değil. Hele işin matematiğini biliyorsanız aslında öyle bir problemin olmadığını da görürsünüz. Sosyal bilimlerdeki belirsizlik, kuantum teorisindekinden çok farklı ve oradaki sıkıntı gerçek.

Şöyle bir proje kurdum: Sosyal bilimler ve determinizm konusunda büyük lafları bir toparlayayım dedim. Büyük laflar, tabii büyük adamların söylediği. Bulduklarımdan en beğendiklerimi art arda sıralayacağım. Cesaretim yeterse aralarda kendi fikrimi de söylemeye çalışacağım.

Sosyal bilim bilim mi?

Uğraştığım problemi veciz bir şekilde ifade eden Michael Kinsley’den şu alıntıyla başlayayım:

Çoğu ‘katı’ bilimci ‘sosyal bilim’ deyimini oksimoron diye değerlendirir. Bilim test edebileceğiniz, doğruluğunu veya yanlışlığını ispatlayabileceğiniz hipotezler demektir. Sosyal bilim, bildik “gözlem”in havalara girip caka satmasından ibarettir.

Michael Kinsley ünlü ve emektar bir gazeteci, yorumcu, editör, dergi yayımcısı, ilk internet dergilerinden Slate’in kurucusu. Hayır, sosyolog değil. Zaten sosyolog olsa sosyologlarca linç edilirdi. Gazeteciliğin serbestiyeti ve cesareti ile konuşuyor. Çoğunuzu sıkmayı göze alarak ‘oksimoron’un kendi içinden çelişkili demek olduğunu da yazayım. Hani “güneşin karanlığında”, “ateşin dondurucu soğukluğu” gibi Necip Fazıl’ca sözlere denir oksimoron… (Kıyısından köşesinden az biraz gazeteci sayılırım ve gazeteci, bir kısım okuyucunun “ne demek o?” diyeceği lafları, yazıp geçmez. Öyle yapmak, ‘Bak ben neler biliyorum’ havasına girmek olur.)

Olacağı bilemem ama olanı açıklarım

Sosyal bilimleri döven bir başka isim, Toronto Üniversitesinin olağanüstü başarılı rektörü Claude Bissel. Üniversite, onun idaresinde üç kat büyümüş. Mesleği edebiyat. Şöyle yazıyor: Sosyal bilimler, felaketler meydana geldikten sonra onların muhasebesini yapmakta başarılıdır. Ben de bir zamanlar Marksizm- Leninizm veya diğer ismiyle bilimsel sosyalizm hakkında tam böyle düşünüyordum. Bilimsel sosyalizm olmuş bitmiş olayları pek güzel açıklar. “Bilmem ne ile bilmem nenin çelişkisi kaçınılmaz olarak falan senteze gitmişti ve olan ondan olmuştu.” Ayağa kalkıp alkışlamak gelir içinizden. Fakat “ Peki şimdi ne olacak?” sorusunun elle tutulur cevabı bir türlü gelmez. Bırakın cevap gelmemesini, tarihî olarak da hemen bütün tahminleri yanlış çıkmıştır.

Sosyal bilim dövmenin bu kadarı yetsin. Çünkü hiç hak etmiyor. Hak etmiyor, çünkü insan maddeden ve enerjiden mertebelerce daha karmaşık. Sosyal bilim ise bu çok karmaşık insanın binlerce, bazen milyonlarcasının bir araya gelip bu sayılardan yine mertebelerce fazla ilişkileri incelemeye taliptir. Zor iştir. Ama imkânsız olmadığını ümit ediyoruz.

Chomsky, Pareto, Haldun

Bu yüzden ünlü dilbilimci Noam Chomsky gibi umutlular da var: “Tabiat bilimleri ile sosyal bilimler arasında temelde bir fark bulunduğunu hiçbir zaman söylemedim.”

Kapanış yorumunu, Avrupa’nın biraz gecikmiş İbn-i Haldun’una, Vilfredo Pareto’ya bırakmak isterim. Birçok açıdan, nevi şahsına münhasırlığından, dehasından, ekonomiden sosyolojiye, polymath denilen çok yönlülüğünden ve toplumlara ait zor yanlışlanan teorilerinden dolayı İbn-i Haldun’a benzetiyorum. Ama şüphesiz,Haldun’un asırlarca önceliği ve öncülüğü var. Ne diyor Pareto:

“İnsan davranışları, birtakım düzenlilikler sergiler. Tekrarlanan bu düzenlilikler doğa yasalarını oluşturur. Eğer bunlar olmasaydı ne sosyal bilimlerden ne de ekonomi politikten söz edebilirdik; hatta tarih çalışmaları bile büyük ölçüde anlamsızlaşırdı. Zira insanların gelecekteki eylemlerinin, geçmişteki eylemleriyle hiçbir ortak yönü yoksa tarih bilgimiz—her ne kadar ilginç hikâyelerle merakımızı tatmin etse de—hayatımızda bize yol göstermede tamamen işe yaramaz olurdu.”

Sebep-sonuç yoksa tabiat bilimi de sosyal bilim de tarih de yok.

Sakarya Meydan Muharebesi (23 Ağustos-13 Eylül 1921)Türk Kurtuluş Savaşı sırasında meydana gelen muharebe

0

Yazar: Orhan Yöney

Yayınlanma Tarihi: 1 Nisan 2021

Sakarya Meydan Muharebesi, Türk milleti için bir ölüm kalım mücadelesi olmuştur. Bu meydan muharebesi, Türk ordusunun taktik geri çekilmeleri bırakıp büyük çaptaki bir geri çekilme sonunda stratejik savunmayı uygulamaya koymasının en güzel örneklerinden birisidir. Birinci ve İkinci İnönü Muharebelerinde yenik duruma düşen Yunanlılar, Kütahya-Eskişehir Muharebelerindeki (10 – 24 Temmuz 1921) başarılarından elde ettikleri moral ve İngilizlerin de teşvikiyle Anadolu’da ilerlemelerine devam etmek ve Ankara Hükûmetini zor duruma sokmak istemişlerdir. Esasen İngiliz Başbakanı Lloyd George’un İngiltere Parlamentosunda “Millî Türk Kuvvetlerini yenmiş bulunan Yunanistan’ın Sevr Anlaşması esaslarıyla yetinemeyeceği” şeklindeki kışkırtıcı vaatleri de Yunanistan’ı bu konuda cesaretlendirmiş ve barışa değil taarruza teşvik etmiştir. Yunan Genelkurmayı, Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilen Türk ordusuna son darbeyi vurmak için bütün hazırlıklarını tamamlayıp harekete geçmiştir. Öte yandan, Kütahya-Eskişehir Muharebelerinden sonra askerî mevcudunun ve silah  gücünün önemli bir kısmını kaybetmiş olan Türk ordusu da kesin sonuç alınabilecek bir meydan muharebesi için tüm birliklerini Sakarya Nehri’nin doğusunda, yaklaşık olarak 100 km genişliğinde bir cephe hattında toplamıştır.

Batı Cephesi Komutanlığı birliklerinin Kütahya, Eskişehir ve Af­yon­ka­rahisar gibi şehirlerle birlikte geniş bir arazi kesimini düşmana bırakarak Sakarya Nehri’nin doğusuna çekilmesi, kamuoyunda ciddi bir moral bozukluğu yaratmış ve bu durum TBMM’de de çok sert tartışmalara neden olmuştur. 23 Temmuz – 5 Ağustos 1921 tarihleri arasında oldukça sıkıntılı bir dönem geçiren Türk tarafı, Mustafa Kemal Paşa’yı 5 Ağustos 1921’de TBMM’de kabul edilen 144 sayılı kanunla ve geniş yetkilerle üç ay süre ile Başkomutanlık görevine getirmiştir. (bk. Başkumandanlık Kanunu) Mustafa Kemal Paşa, verilen bu geniş yetkilere dayanarak 7-8 Ağustos 1921’de “Tekâlifi Milliye Emirleri”ni yayımlayarak orduyu personel, silah, malzeme ve araç-gereç bakımından güçlendirmeye çalışmıştır. Zira Türk ordusu Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde bir yokluk ve yoksulluk savaşı da vermektedir. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde cephe faaliyetleriyle ilgilenirken üzücü bir kaza geçirmiştir. Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ile 12 Ağustos 1921’de cephe durumunu yakından görmek, sevk ve idarede daha etkili olmak gayesiyle Ankara’dan Polatlı’ya hareket eder, cepheye varınca savunma mevziinin rahatça görüldüğü Polatlı güneyindeki Karadağ’a çıkmıştır. Buradan arazi ve mevzi durumunu görüp inceledikten sonra geri dönmek üzere atına bindiği sırada, atın ürkmesi nedeniyle düşerek bir kaburga kemiğini kırmış, tedavi olmak üzere Ankara’ya dönmek zorunda kalmıştır. Doktorların istirahat tavsiye etmelerine rağmen çok kısa bir süre sonra 17 Ağustos 1921’de görevinin başına dönen Mustafa Kemal Paşa hemen Başkomutanlık karargâhını kurmuştur. Ağustos ayı ortalarına doğru yapılan yeni düzenlemeye göre Türk Ordusu’nun konuş ve kuruluş durumu şu şekildedir: Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa’dır. Başkomutanlık Karargâhı Ankara’dadır. Batı Cephesi Komutanlığı, Yunan taarruzuna karşı, kuvvetlerini Sakarya Nehri doğusunda yedi grup (kolordu) hâlinde konuşlandırmıştır. Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’dır ve karargâhı Ankara-Polatlı arasında yer alan Alagöz’dedir. Savaşın hemen öncesinde Türk kuvvetlerinin durumu şöyledir:  96.326 er, 5.401 subay, 54.572 tüfek, 825 makinalı tüfek, 196 top, 1.309 kılıç, 32.137 hayvan, 1.284 araba ve 2 uçak.

Yunan kuvvetlerinin durumu da şöyledir: 120.000 er, 3.780 subay, 57.000 tüfek, 2.768 makinalı tüfek, 386 top, 1.350 kılıç, 3.800 hayvan, 600 adet 3 tonluk kamyon, 240 adet 1 tonluk kamyon, 18 uçak.

Mustafa Kemal Paşa’nın Başkomutanlık görevine getirilmesinden sonra Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile Kolordu Komutanları arasında 15 Ağustos 1921 tarihinde bir durum değerlendirmesi yapılarak sonuç Başkomutana sunulmuş, böylelikle bir harekât planı ortaya çıkmıştır. Türk ordusu, 100 km’ye ulaşan cephe genişliği ve 25 km’ye yakın bir derinlik içerisinde arazinin önemli noktalarına yerleşerek ve Sakarya’yı bir engel hâlinde önüne alarak savunmayı oynak olarak idare etme kararını almıştır. Bu savaşa kadar savunmalar; orduların bir hat üzerinde yerleştirilmesi, bu hatta başarılı olunamazsa hep birlikte geride başka bir hatta çeki­lme biçiminde cereyan etmiştir. Ancak Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos 1921’de “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.” emrini vermiş böylece hat taktiği bırakılarak çekilmek zorunda kalan  birliklerin tutunabildikleri ilk yerde savunmaya devam etmeleri, diğerlerinin ise bulundukları mevzileri bırakmamaları sağlanmıştır. Gerçekten de bu safhada verilen mücadele olağanüstüdür. Açılan her gediği kapatmak için 70 km’yi bulan zorlu yürüyüşlerle birlik kaydırmaları yapılır. Her gelen asker, ertesi sabah çelikten bir kale hâlinde düşman karşısına çıkmış, vuruşup şehit olmuş fakat vatanın savunulmasına devam edilmiştir. Mustafa Kemal Paşa bu muharebe için “Sakarya melhame-i kübrası” yani kan gölü, kan deryası demiştir. Yunanlar, Türk kuvvetlerini 23-30 Ağustos 1921 tarihleri arasında bütün imkânlarıyla zorlamalarına rağmen kuşatıp imha edemeyince kuvvetlerinin büyük kısmıyla Türk cephesini merkezden Haymana istikametinde yarmak istemişlerdir. 6 Eylül 1921 tarihine kadar da bunun için uğraşmışlar fakat başaramayınca bulundukları hatlarda savunmaya karar vermişlerdir. Ancak 10 Eylül’de başlatılan genel karşı taarruzla buna da engel olunmuştur. Bu muharebeler sırasında Meclisin de taşınması gündeme gelmiştir. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Millî Savunma Bakanı Refet Paşa’ya 26 Ağustos akşamı gönderdiği telgrafta; muharebelerin Ankara’ya kadar intikal etmesi ihtimali olduğunu, her türlü ihtimale karşı Meclisin ve Bakanlar Kurulu’nun ilk merhale olarak Yahşihan üzerinden Keskin’e, oradan da zorunluluk hâlin­de Kayseri’ye naklinin gerekli olabileceğini bildirir. Ertesi gün çekilen başka bir telgrafla da bu taşınma emri durdurulmuştur. Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın yönetiminde, Türk milletinin kanıyla yazılan ve dünya harp tarihine “en uzun meydan muharebesi”, Türk İstiklal Harbi tarihine de “subay muharebesi” diye geçen Sakarya Meydan Muharebesi aralıksız 22 gün devam etmiş ve 13 Eylül günü Yunanlıların Sakarya Nehri’nin batısına atılmasıyla sona ermiştir. Bundan sonra Takip harekâtı başlamıştır. Sakarya Meydan Muharebesi’nin askerî sonuçları bakımından Türk tarafına çok önemli katkıları olmuştur. Sakarya Zaferi ile inisiyatif Türk ordusuna geçmiştir. Sakarya Muharebeleri, Türk ordusunun moralini ne kadar yükseltmiş ise Yunan ordusunun moralini de o derece bozmuştur. Önce Sakarya Nehri’nin doğusu, sonra da Afyonkarahisar – Eskişehir hattına kadar olan vatan toprakları Yunanlılardan temizlenmiştir.

Savaş sonunda tarafların kayıpları da şu şekildedir:

Türkler: 5.713 şehit, 18.480 yaralı, 828 esir ve 14.268 kayıp.

Yunanlılar: 3.758 can kaybı, 18.955 yaralı, 354 kayıp.

Sakarya Meydan Muharebesi sonucu, askerî harekât yön değiştirmiştir. Sakarya Muharebesi sonuna kadar stratejik savunma yapılırken Sakarya’dan sonra stratejik taarruza dönülmüştür. Zira Yunan ordusu stratejik saldırı yapma gücünü kaybetmiştir. Sakarya Zaferi, Büyük Taarruz (26 Ağustos 1922) ve Başkomutan Meydan Muharebesi’nin (30 Ağustos 1922) hazırlıkları için gerekli zamanı kazandırmıştır. Sakarya Zaferi’nden sonra vefa duygusu ile dolu olan Türk milleti, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’ya TBMM aracılığıyla 19 Eylül 1921 tarihinde Gazi unvanı ve Mareşal rütbesini vermiştir. Anadolu’ya geçme planı olan Enver Paşa’nın ümidi kırılmış, içeride muhalefetin etkisi azalmıştır. Sakarya Meydan Muharebesi’nin askerî sonuçları yanında siyasi sonuçları da Türk milleti için çok önemli kazanımlar sağlamıştır. Sakarya Zaferi’nden bir ay sonra, 13 Ekim 1921 günü Bolşevik Hükûmetinin aracılığıyla Ankara Hükûmeti ile Güney Kafkas Cumhuriyetleri arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmayla; Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan daha önce yapılan Moskova Antlaşması’nı kendileri için de geçerli saymışlardır. Böylece Türkiye’nin doğu sınırları kesinlikle güvenlik altına alınmıştır. Fransa, Sakarya Zaferi’nden sonra bekle – gör tutumunu bırakarak İtilaf Devletleri’nden kopmuş ve TBMM Hükûmeti ile 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması’nı imzalamıştır. Bu antlaşma ile Fransa tarafından Hatay-İskenderun dışında bugünkü güney sınırımız tanınmıştır. Güney Cephesi güvenlik altına alındığından oradaki Türk birlikleri de Batı Cephesi’ne kaydırılmıştır. Batı Anadolu’daki Yunan egemenliğini hiçbir zaman kabullenemeyen İtalyanlar ise Sakarya Zaferi’nden sonra 1921 yılı sonuna kadar işgal ettikleri yerleri boşaltmışlardır. Sakarya Zaferi, İngiltere’yi de TBMM Hükûmetini tanımaya zorlamış ve 23 Ekim 1921’de “Tutsakların Serbest Bırakılması Anlaşması” yapılmıştır. Anlaşmaya göre; İngilizler ellerinde bulunan Birinci Dünya Savaşı tutsağı Türk komutanları ile Malta Adası’na sürdükleri Türk devlet adamları ve aydınlarını, Türkler de Mustafa Kemal Paşa’nın tutuklattırdığı Anadolu’da bulunan İngiliz uyrukluları serbest bırakmışlardır. 2 Ocak 1922’de Türkiye-Ukrayna arasında bir dostluk antlaşması imzalanmış, bu antlaşma ile Ukrayna’nın yanı sıra Türkiye ile Sovyet Rusya arasında yakın dostluk ve temas geliştirilmiştir.

Sakarya Zaferi, İtilaf Devletlerinin Yunanlılara güvenini azaltmış, bu devletler Sevr Anlaşması ile kendilerine sağlanan çıkarları tekrar silahlı çatışmalara girmeden diplomasi yoluyla koruma çabası içine düşmüşlerdir. İtilaf Devletleriyle yapılan bu siyasi anlaşmalar Sevr Anlaşması’nın da geçerliliğini yitirmesi sonucunu doğurmuştur. Türk ordusunun Sakarya Meydan Muharebesi’ni kazanması, Yunan dış politikalarında da köklü değişikliklere sebep olmuştur. Sakarya’dan sonra, Yunanlıların “Ankara’nın alınması” ve “Büyük Bizans’ın kurulması” gibi düşleri Sakarya’nın sularına gömülecektir. Hatta, Batı Anadolu’daki isteklerini bile unutmuş görünüp bu kez yerli Rumların kuracağı bağımsız bir “İyonya Devleti” görüşüne ağırlık vererek, Avrupa’da bu görüşe destek arayacaklardır. Milli Mücadelenin en önemli askeri olaylarından biri olan Sakarya Zaferi ile, 1683 Viyana kuşatmasından beri devam eden Türk çekilişi burada durdurulmuş, bundan sonra Türk ilerleyişi başlamıştır.

https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/detay/216/Sakarya-Meydan-Muharebesi-(23-A%C4%9Fustos-13-Eyl%C3%BCl-1921)-

Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Haberler

Okullarda ilk zil, 8 Eylül 2025 Pazartesi çalacak ve 18 milyonu aşkın öğrenci ders başı yapacak.

Yeni dönemde, okulların belirli forma konusunda bir mağaza veya tedarikçiye yönlendirme yapmasına izin verilmeyecek. Veli istediği yerden forma alabilecek. Okulun forması 4 yıl geçmeden değişmeyecek. Bu konuda sıkı denetimler yapılacak.

Kaynaştırma eğitimine gelecek olan 1. sınıf ve 5. sınıf öğrencileri için bu süre 1 hafta önce başlayacak. Kaynaştırma öğrencileri, 1 Eylül tarihinde dersliklerinde hazır olacak.

Okul servis ücretlerini belediyeler belirleyecek. Okul Servis Araçları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik uyarınca; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında servislerde belediyeler tarafından belirlenen fiyat tarifesine uyulacak.

Özel okullarda, onaylanan ders kitapları dışında ders kitabının kullanılmaması; yemek, kahvaltı, etüt, servis gibi hizmetlerin ücretlerinin okul tarafından belirlenerek ilan edilmesi ve öğrenci kayıt sözleşmelerinde bu hizmetlerin yer almasına ilişkin tüm illerde denetimler yapılacak.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne ve diğer öğretim programlarına uygun şekilde hazırlanarak dağıtılan ücretsiz ders kitaplarının, özel okullarda okutulup okutulmadığı konusunda gerekli takibin yapılmasına yönelik il millî eğitim müdürlüklerine talimat verildi.

Okullar tarafından ders kitabı adı altında hiçbir ücret alınmayacağına ilişkin düzenleme doğrultusunda, Bakanlıkça ücretsiz dağıtılan ders kitaplarının özel okullarda kullanılması zorunluluğunun getirildiği hatırlatıldı.

MEB onaylı ücretsiz ders kitaplarının kullanılmasının yanı sıra, eğitim ücreti dâhil bütün ücretlerin okul tarafından belirlenerek ilan edilmesi gerektiği belirtildi.

Bu hususlarda ihmali bulunan özel okulların tespiti için yürütülen denetimlerin, 2025-2026 eğitim öğretim yılında da aynı hassasiyetle devam ettirilmesine ve faaliyet gösteren tüm özel okulların konuya ilişkin bilgilendirilmesine yönelik il millî eğitim müdürlüklerine talimat verildi.

Bu kapsamda özel okullarda Bakanlıkça onaylanan ders kitapları dışında ders kitabı kullanılamayacak; yemek, kahvaltı, etüt, servis gibi diğer bütün hizmetlerin ücretleri okul tarafından belirlenerek ilan edilecek ve öğrenci kayıt sözleşmelerinde bu hizmetlere yer verilecek. Velilere sunulan tüm hizmetlerin de belgeye dayalı yapılması gerekecek.

Gölbaşı Mogan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde gerçekleştirilen “2025-2026 Eğitim Öğretim Yılı Hazırlık ve Değerlendirme Toplantısı”na Bakan Yardımcıları, genel müdürler ve 81 ilin milli eğitim müdürü katıldı.

Toplantıda konuşan Bakan Tekin; Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, 2025 yılını “Aile Yılı” ilan etti. Bu konunun ülkemiz ve millet açısından önemli boyutları var. Önümüzdeki eğitim öğretim yılında her ilimizde, aile meselesini sistemin odağına alıp bu konuda çocuklarımıza bunun anlamı üzerine farkındalık oluşturacak etkinlikler ve projeler yapılmasını istiyoruz.” dedi.

Bu anlamda önem arz eden bir diğer konunun gündemdeki orman yangınları olduğunu belirten Bakan Tekin, 2025-2026 eğitim öğretim yılının ilk haftasının orman sevgisi, ormanlarımızı korumak bu konuda yapılması gerekenlerle ilgili etkinliklerle açılacağını söyledi.

 Tekin, “Bu anlamda Tarım ve Orman Bakanlığı ile çocuklarımızın ağaç dikmelerini teşvik edecek bir protokolü de yapacağız. Fidan dağıtılıp bu fidanların ağaca dönüşmesi sürecini hep beraber takip edeceğiz.” diye konuştu.

Okullarda forma uygulamasında yapılan değişikliğe de değinen Bakan Tekin, “Velilerimize maddi külfet getirilmesini önlemek için öğrencilerimizin kılık kıyafeti ile ilgili yönetmelik değişikliği yaptık. Velilerimizin üzerine ekstra bir maddi külfet getirilmesini istemiyoruz.” diyerek bu konunun hassasiyetle takip edilmesi gerektiğini vurguladı.

Uygulamaya ilişkin bilgi veren Bakan Tekin, “Kıyafetlerde özel işaret, baskı ve desen gibi kısıtlayıcı ayrıntılara yer verilmeyecek.

Belirlenen okul kıyafeti görseli okulun internet sayfasında yayımlanacak ve bu kıyafetler 4 eğitim öğretim yılı geçmeden değiştirilemeyecek.

Formanın ekonomik, sade, kullanışlı, kolay temin edilebilir ve pedagojik esaslara uygun olması bizim için öncelikli. Ayrıca özel sağlık durumu bulunan öğrencilerimizin uygun kıyafet giymesine de izin verilecek.” dedi.

Diğer yandan, öğretmenlerden gelen talepler doğrultusunda ve Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in talimatıyla, öğretmenler ve Bakanlık personelinin emeklerine duyulan minneti ifade etmek amacıyla önemli bir adım daha atıldı.

“Öğretmen İZ – Eğitim Neferlerine Minnet Kampanyası” kapsamında, Türk Telekom iş birliğiyle eğitim camiasına özel iletişim avantajları sunulmaya başlandı.

Sevgiyle kalın…

Mevzuat  Ötesi  Düşler

* 1 *

Bismillahi’l-fettah

‘Âlemler içinde rûha selâm olsun’

Bir yağmur damlasına bile teslim olamıyorsun

Kozalakların bir hülâsa olduğunu da mı görmüyorsun

Ama olsun

Sevda karpuz yemeye benzemez dostum

Ya nedir?

Benim yârim eksoz dumanından bellidir

Eğer öyleyse

Çaylarımız şekere köleyse söylesene

* 2 *

Demli mi düşünürdünüz bayım

En çok kullandığınız kelimeyi düşürdünüz

Delirmek mi ehven sıra dışı belirtmek mi?

Bu uçuşa hazır halı aslen Manisalı

Ve uyku bir deniz tufanına benzer

İmdi demek ki dağlar da sarhoştur

Alkol bir puşttur arslanım

Sarhoşa kuş konar mı?

* 3 *

Geceyi hâşiye bile etmezsiniz de güneşe

Karanlık emer yine de gözbebeklerinizden

Biz bir çınarın devrilen enkazından çıktık

Ve gün görmemeyi yağmur bildik alıştık

Şimdi de bulutsuzluğumuzu mu satacaksınız?

Bizi vuracak katil günahsız biri olmalı

Tükendi çünkü çöllerin limiti

* 4 *

Dilimin ucundaydı da adın

Çenemi ebediyen kapadım

E ben şimdi senin sevgini nereye koyayım

Bilemezsin ki bir adam en çok üç yaşındadır

Oysa her çocuk onüç yaşındadır

Apartmanlara hüznü gömdük iyi mi?

Ve şimdi sırada ölüm

* 5 *

Hangi fâre peynire biatini sorgulayabilir?

Kırmızı da olsa benim yüreğim iyidir

Korsan bir nîmet yapıştığında gövdeme

Hemen belediyedeki ağaçları silkele

Hah işte benim düşüncem de geldi

Sonuna geldik mi dersin gökyüzünün?

Sonra yollar da bir yere kadar

Bir yerlerde bir yol daha var

* 6 *

Kanalizasyon kokulu adam geldi majeste

Geldi ve yedi göğün belâsını da bile getirdi

İyi de nereye kadar suların sabrı?

Ve işte durdun sıfıra vurdun

Yitip gidenleri hesapla şimdi

* 7 *           

Karanlığın derinliğine on mızrak yetmez

Ben de zaten Rüstem değilim

Kim olmadığımı öğrendiğimde vakit akşamdı

Beni bir sabun köpüğüne sattılar

Ki sonra büyüdüm okyanus oldum

Ve benim bağrımı ışıtan Nairobi’li bir gecedir

* 8 *

Anlarsam kahpeyim hayâtın anlamını

Anasını satsam da yaşamak bana emanet

Çizgimi kuşlar bile beğenmiyorlar

Perdeler bile ıssızlığımı bekliyor

Sana varamazdım içim içime tutsak

Haydi artık sevdâsızlığın sırası

* 9 *   

Kıl bir tüccar bile bilemedi kıymetini

Biz de seni muson yağmurlarına sakladık

Sözler vardır ürkek ceylanların su içişi

Seni rüzgâra vurdurmak mevsimin en mâsum işi

Şimdi ben senin bulutunu ısırmaz mıyım?

* 10 *

Kırılsa da kalbim bir tabak gibi porselen

Kalbimin bir tabaktan farklı olduğunu söyleyemem

Kunduzlar rüyâlarımı biriktiriyorlar

Sâhili olmayan bir deniz kıyısında

Sakallarımı sulayan çiçek çölde oturur

Ara sıra gelir ve tomurcuğa durur

* 11 *

Ben meydanlarda ölmek isterim ağam

Ve bir mavzerin göğsüne gömülmek

Hay bin yılın belâsını gören gözler

Sen beni yanar-yürek tanıdın

Söylersem altından kalkamayız sanal gerçeğin

Ağam bir yol ver de içinden geçem

* 12 *

Sevda namluda arpacık

Gönül, kupa kızı

Ağustos düşüdür bu arslan gülüşü

Göktaşını başkent yapalım mı?

      23–28 Temmuz 1997 – Bahçecik Seymen