Bağışıklık Sistemimiz ve Sağlığımız

138

Korumak, tedavi etmekten her zaman çok daha iyidir; zira kişileri hasta olma eziyet ve külfetinden uzak tutar…’   (  Thomas Adams, 1629)

Sağlığımızın iyi olmasında ve sürdürülmesinde bağışıklık sistemimiz önemlidir. Bu sistemimiz öncelikle enfeksiyonlara karşı direncimizi sağlar. Şimdi biliniyor ki bağışıklık sistemimizin zayıflaması daha çok, daha kolay ve sık enfeksiyonlara yakalanmamızın sebebi olduğu gibi kanser gibi diğer bazı önemli hastalıklarında ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır.

Vücudumuzun hastalıklara karşı savunma gücü olarak da tarif edebileceğimiz bu sistem, bebekliğin ilk dönemlerinde, anneden kanımıza geçen ve antikor denilen bazı destek maddeleri ile takviye görmektedir. Doğumdan sonra anne sütü, özellikle ilk günlerdeki süt, bu yönü ile de çok önemlidir. Daha sonraları ise vücudumuzun geliştirdiği davranış biçimleri ve genetiğimize göre bu sistemiz de yapılanmaktadır.

Bağışıklık alanındaki gelişmeler enfeksiyonlar ile mücadele edilmesindeki araştırmalar ile paraleldir. Salgın yapan enfeksiyonlarla mücadele tıp tarihinin başarılı ve önemli bir alanıdır. 17. Yüzyıla kadar çiçek hastalığı eski kıtada insanların önemli bir sağlık sorunu idi. Ölüm oranı yüksek ve özürler bırakması sebebiyle de insanların korkulu bir rüyası idi. 1706 da İngiltere de E.Jenner, bu hastalığa karşı ilk sistematik aşılamayı başlatmıştır. Daha önceleri Çin de ve  biz Türklerde de yer yer  çiçek hastası döküntülerinin sağlam çocukları korumada kullanıldığı bilgileri doğuyu anlatan seyahatnamelerde  vardır. Bu tarihten 100 yıl sonra Pastör, kuduz aşısı uygulaması ile zayıflatılmış enfeksiyon etkenlerinin bu tür hastalıkların tedavi ve korunmasında kullanılabileceğini bulmuştur.

Aşılama ile elde edilen bağışıklanmalar sayesinde birçok enfeksiyona karşı önemli başarılar elde edilmiş ve insanlık bu hastalıklardan korunabilmektedir. Günümüzde bir program şeklinde yapılan aşılamalar ile primer bağışıklık dediğimiz mukavemet ile ilgili hastalıklardan korunulmaktadır. Bağışıklığın gücü zaman içinde azaldığı için bazı aşılamalarda rapel doz dediğimiz 3-5 sene sonra bağışıklığı sürdürücü aşılar yapılır. Bu sayede insanlık bir çok enfeksiyon hastalığını kontrol altına alabilmiş, hatta bazı bölgelerde ortadan kalkmıştır (çiçek, çocuk felci).Bizlerin bu aşı programlarını ihmal etmeden uymamız lazımdır.

Aşılama çocuklar için önemlidir. Aşılar ayrıca erişkinlerin seyahatlerinde,  ayrıca yaşlı ve risk oluşturan bazı durumlarda enfeksiyon hastalıklarından korunmada  ve  bu insanların sağlıklı yaşamalarına da imkan sağlar.

Bağışıklık sistemimiz için aşılanmanın önemi yanında bu sistemi koruyan ve geliştiren doğru davranış biçimleri, hayatı doğru yaşama tarzımız da önemsenmelidir. Yeterli ve dengeli beslenme, vücut direncimizi kuvvetlendirecek bir hareketlilik, bedenimizi dinlendirecek bir uyku düzeni bağışıklık sistemimizi de etkileyen unsurlardır. Stres, sigara-alkol gibi direnç kırıcı zararlı etkenler; başta antibiotikler olmak üzere gelişi güzel, yersiz-ilgisiz ilaç kullanmak; yaşadığımız ortamdaki çevre kirliliği bağışıklık sistemimiz bozan etkenlerdendir. Bu ve benzeri etkenleri günlük hayatımızdan çıkarmak ve olabildiğince uzaklaştırmak bağışıklık sistemimizi de güçlendirerek sağlıklı bir hayat yaşamamıza katkı verecektir.

Sağlıklı olup, sağlıklı kalmanız dileğiyle.