İnsanlar dünya üzerinde yaşarken değişik problemlerle karşılaşırlar. Bu problemlerin çözümü için insanlar, ya anlaşıp uzlaşacaklar veya çatışarak birbirlerine üstünlük sağlayacaklardır. Hoşgörü ve uzlaşma arzulanan bir yoldur. İnsanlar birbirlerine hoşgörülü olmalı ve çatışma yerine uzlaşma yollarını aramalıdırlar.
Hoşgörü ve uzlaşma özlenen, arzulanan bir yoldur. Ancak bununda bir sınırı olması gerekir. Hoşgörü ve uzlaşma tek taraflı olmayacağı gibi korkutarak, yıldırarak, baskı atlana almak suretiyle de uzlaşma sağlanamaz olsa da adı uzlaşma olmaz.
İnsanlar çok değişik kültür ortamında yetiştikleri için değişik fikirlerde olabilirler. Çatışma yaratmadan herkesin fikrine saygı duymak erdemini göstermeliyiz. Burada hemen VOLTAİRE’nin bir muhalifine söylediği sözünü hatırlatalım. ” müdafaa ettiğiniz fikirlerin başından sonuna kadar hepsine karşıyım. Fakat hayatımın sonuna kadar da bu fikirleri müdafaa etmek hürriyetinizi temine çalışacağım” demiştir. İşte uzlaşma kültürü, fikirlere saygı budur.
Değişik dinde, değişik ırkta insanlar vardır. Dünya üzerinde birçok devlet kurulmuştur. Dinleri aynı, ırkları ayrı devletler vardır. Bu devletlerin çok gelişmiş olanları geri kalmış olanları vardır. Ama her devlet kendi milletini daha güçlü, daha medeni yapma gayreti içindedir. Bu sebeple de dinler arası diyaloglar kurulduğu gibi milletler arası anlaşmalar yapılarak milletler arasında her konuda uzlaşma sağlanmaktadır.
Bir devletin içinde de insanlar belirli konularda ayrı düşünebilirler. Ancak bu ayrılıkları çatışarak değil uzlaşarak çözmeliyiz. Peki, her konuda uzlaşma olabilir mi? Uzlaşamayacağımız konular nelerdir? Diye bir soruya muhatap olursak mutlak ve kesinlikle uzlaşamadığımız konular vardır. Ve bu konularda devletin bölünmez bütünlüğüne karşı, Cumhuriyetin temel ilkelerine karışı eylem ve başkaldırı hareketleri uzlaşma konusu yapılamaz. Bu başkaldırı hareketleriyle, eylemlerine devam eden bölücülerle de, uzlaşanlarla da hiçbir zaman aynı safta olunamaz.
Uzlaşma konusu ne olursa olsun inançlarımıza, dinimize, kutsal değerlerimize saldıranlarla uzlaşmayız.
