Yeni yıla girip Mart ayı yaklaşınca herkesi ilgilendiren soru şu. Yerel seçimleri kim kazanacak?
Bilindiği gibi seçimin eski Yunan’da başladığı söylenir. Ancak eski Yunan’da vatandaşlık tanımı oldukça dardı ve köleler, kadınlar, toprak sahibi olmayanlar oy kullanamazdı. Sonuçta Atina nüfusunun ancak çok küçük bir yüzdesinin seçimlere iştirak ettiği bildirilir.
Peki, 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak yerel seçimi kim kazanacak? Seçim sonuçları belli mi? Bilindiği gibi dernek, oda, baro ve benzeri kurumlarda yapılan seçimlerden başka bir de Türkiye çapında yapılan seçimler vardır. Uzmanlar ise ülke çapında yapılan seçimlerin de genel ve yerel diye ikiye ayrıldığını belirtiyor. Genel seçimlerde milletvekilleri ve cumhurbaşkanı seçiliyor. Asrın başında cumhurbaşkanı genel seçimle seçilmezdi. Milletvekilleri ise cumhurbaşkanını seçerdi. Gerek milletvekilleri gerekse cumhurbaşkanı için yapılan seçimlere genel seçim deniyor. Ancak yerel seçimler bunlardan farklı. Gerçi yerel seçimler de ülke çapında yapılıyor. Onun için bunlara da “genel seçim” demek hatasına düşebiliriz.
Hangisi genel, hangisi yerel
Konuştuğumuz uzmanlar, genel seçim, yerel seçim ayrımını doğru yapmak için dikkat edilmesi gereken noktaları açıkladılar. Bir seçimin genel mi yerel mi olacağı, kimlerin seçtiğine göre belli olmuyor. Nitekim genel seçimlerde de yerel seçimlerde de bütün seçmenler oy kullanılıyor. Bir seçimi genel veya yerel yapan şey, kimlerin oy kullandığı değil, kimlerin hangi konum için seçileceği.
Genel seçimlerde ülke genelinde söz sahibi olacak kurum ve kişiler seçiliyor. Yerel seçimlerde ise seçilenler, isminden de anlaşılacağı gibi yerel yönetimlerde söz sahibi oluyorlar. Nitekim genel seçim dediğimiz milletvekili seçimlerinde seçilen milletvekilleri ülke çapında geçerli olacak kanunları yapar. Cumhurbaşkanı ise ülkenin tamamını yönetir. Dolayısıyla gerek milletvekili seçimleri gerek cumhurbaşkanı seçimleri genel seçimlerdir.
Peki, kim kazanış yapacak?
Yerel seçimlerde ise, muhtar seçiyorsanız seçtiğiniz muhtar sadece muhtar seçildiği mahallede yönetme yetkisine sahiptir. Belediye başkanları ise sadece seçildikleri belediyelerde söz sahibidir. Uzmanımız bu konuya da açıklık getirdi. Bütün belediyeler aynı değildir. İlçe belediyeleri ve büyük şehir belediyeleri vardır. İlçe belediyelerinin görevi, ilçeleriyle sınırlıdır. Büyük şehir belediyeleri ise bütün büyük şehirden sorumludur. İlçe belediyelerinin bir başka görevi ise, eğer büyük şehir belediyesinin başında bir muhalif varsa, onu çalışamaz, kıpırdayamaz hâle getirmek için elinden geleni yapmaktır.
Peki, 31 Mart’ta yapılacak yerel seçimleri kim kazanacak?
* * *
Artık yeter! Devam edemeyeceğim. Hangi haberlerin taklidini yaptığımı anlamışsınızdır. Buraya kadar okuyan okuyucularımı gönülden tebrik ederim. İlk bir veya iki paragraftan sonra bırakanları iki defa tebrik ederim. Ama itiraf edin, bu tip “haber”leri okumaya artık antrenmanlısınız. Ben yazmaya o kadar antrenmanlı değilim. Ama elimden geleni yaptım. “Peki”lerimi, “ise”lerimi az biraz ustalıkla kullandığımı sanıyorum. Fakat insan bile bile hatalı Türkçe yazamıyor. Mesela, “seçilir” yerine “seçiliş yapar”, “çıkar” yerine “çıkış yapar” falan demem lazımdı. “An itibarıyla”, “noktasında” gibi Türkçe’ye yeni kazandırılan ifadeleri de biraz daha sık kullanmalıydım. Pasif cümle kurmakta da eksikliyim. “Uzmanlar açıkladı” çok basit bir ifade. Bunun yerine “Uzmanlar tarafından açıklama yapıldı…” daha lüks bir cümle. Bir daha sefere daha dikkatli olurum.
Peki, kim kazanacak?
Peki, bu yazıyı nasıl bitirirdim? (Nasıl ama bu “peki”!) Şuna ne dersiniz…
Peki, 31 Mart yerel seçimlerini kim kazanacak? Bilindiği gibi seçimlerin sona ermesinden sonra sandıklar açılır ve kullanılan oylar sayılır. Bulunan sayılar ise tutanak denilen kâğıtlara işlenir ve sandık üyeleri tarafından imzalayış yapılır.
Uzmanlar, seçimlerin yapıldıkları ilçe veya büyük şehre göre farklı partilerin kazanabileceğini, fakat her ilçe veya büyük şehirde en çok oy alan adayın seçimi kazanmış sayılacağını, eğer kazanan muhalif ise seçimin tekrarlanabileceğini belirtti.
Elimden geleni yaptım, fakat elimden gelmeyenler de var. Mesela bu yazıyı üçe bölüp “Devamı” diye bağlantı veremiyorum. Hâlbuki iyi bir “çok tıklatan yazı” en az üç, olmazsa dört sayfa değiştirmeli. Yine de başarılı bir yazı. Bu yazı yayımlandıktan sonra Google’da “yerel seçim” diye arama yapın, daha iyisi “yerel seçim” “genel seçim” diye arama yapın, şıppadanak bu yazı çıkar. Daha kötüsü yazılıp yayımlanana kadar. Belediye seçimini o kazanacak – Milli Düşünce Merkezi (millidusunce.com)
