Yeni yapılan trafik düzenlemesi ve İzmit’in ilk defa tanıştığı tramvay konusunda ön yargılı değilim. Öncelikle faydalı ve hayırlı olmasını diliyorum.
Gittikçe çıkmaza giren bir trafik problemimiz var. Bunun için yetkililerin bir takım çözümler üretmeye çalışması gerekir. Bu konuda yetkililerde devam eden bir gayret var. Mesela sahilde yapılan geniş ücretsiz otopark alanlarının İzmit merkeze giren araç sayısını azaltarak çok ciddi fayda sağladığını düşünüyorum.
Şimdi “bu konuda neler yapılabilir?” diye düşünen yetkililerin iki hususa odaklanması ve şu sorulara cevap araması tabiidir.
1- Önce herhangi bir yatırım yapmadan, yapılabilecek bazı düzenlemelerle rahatlama sağlanabilir mi?
2- En az yatırımla azami fayda sağlayacak (fayda maliyet oranı yüksek) yatırımlar neler olabilir?
İsterseniz İstanbul örneği ile anlatmaya çalışayım.
Hatırlayanlar vardır, İstanbul Boğaziçi Köprüsü ilk açıldığı zaman iki yönde de gişeler vardı ve araçlardan gidişte de dönüşte de ücret alınıyordu. Sonra mantıklı bir düzenleme yapıldı, köprü ücreti iki katına çıkarılarak tek yönde ücret alınmaya başladı. Böylece Avrupa’dan Asya’ya geçişte gişeler kaldırılarak bir rahatlama sağlandı.
Hiç masraf yapılmadan yapılan bu düzenlemenin faydalı olduğuna ve çok büyük bir para tasarrufuna yol açtığından şüphe yok.
Ancak artan trafik yoğunluğunu bir köprü kaldıramaz hale gelince ikinci ve sonra üçüncü köprü yapılmak zorunda kalındı. Hatta Marmaray ve Avrasya Tüneli yatırımları da devreye girdiği halde trafikte istenen rahatlama sağlanamadı. Bu yatırımlar da olmasa herhalde İstanbul iyice yaşanmaz bir şehir olacaktı.
Şimdi İzmit’te yukarıda sorduğumuz iki hususa birden cevap verecek iki yenilik devreye girdi.
Öncelikle bir şehir içi trafik düzenlemesi yapıldı.
Yetkililerin bazı yolları tek yönlü, bazılarını çift yönlü hale getirip, bazı tek yönlülerin yönünü değiştirerek yaptığı düzenleme, Boğaziçi Köprüsünden gişeleri kaldırmak gibi, faydalı olacak mı?
Eğer yetkili uzmanlar yollardaki saat bazında trafik yoğunluğu verilerini analiz ederek ciddi bir çalışma yapmışlarsa ilk atışta, yoksa deneme yanılma yolu ile bazı düzeltmelerle faydalı sonuçlar alınabileceğini düşünüyorum.
“Yollar aynı, araç sayısı aynı, faydası olmaz” demeyiniz. Sadece akışı kesen sebepleri ortadan kaldırmakla, küçümsenmemesi gereken bir fayda sağlanacaktır.
Ben ilk uygulamaların olumlu olduğu kanaatindeyim. En azından benim sık kullandığım yol ve yönlerde trafikte bir rahatlama olduğunu gözlemliyorum.
Ancak bazı yönlerde yayaların kullanacağı duraklara ulaşması için daha çok yürümesi gerekecek.
Trafiğin rahatlamasında ilk uygulama sebebiyle görevlendirilen memur sayısındaki artış, yol kenarlarına araç park edilmesine müsamaha gösterilmemesinin payı da var.
Tabiidir ki böyle bir düzenlemeden mucizevi sonuç beklemek doğru olmaz.
İzmit yerleşim yeri itibariyle Belediyecilik açısından çok zor bir şehirdir. Trafiğin bütün yükü deniz ile tepe arasındaki sınırlı bir düzlük alanda yer alan birkaç cadde üzerindedir.
Bu kadar kısıtı olan bir problemin çözümü için akıllıca yapılmış yatırımlara da ihtiyaç olduğu kesin.
********************************
Akçaray
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 2009 seçimlerinde vaat ettiği ulaşım projeleri olan metro, monoray, teleferik ve tramvay dörtlüsünden birini, tramvayın ilk etabını sekiz sene sonra da olsa devreye aldı.
Gecikmesi, maliyeti, ihale ayrıntıları bundan sonra da tartışılacaktır. Şu an bizim konumuz yatırımın verimli olup olmayacağıdır.
Olumlu ama gerçekçi bakmaya çalışıyorum. Akçaray adı verilen tramvay sisteminin yeterince faydalı olup olmayacağından emin değilim.
Bir gazeteci dostumuzun, yapım aşamasındaki olumsuzlukları da düşünerek, “Tramvay İzmit’in 1999 depreminden sonra yaşadığı ikinci felakettir” sözü bana fazla karamsar geliyor.
Aynı şekilde “dolmuş- minibüs taşımacılığını ortadan kaldıracağı, çabuk ve zahmetsiz bir ulaşım için büyük bir kazanç olacağına” dair yorumları da fazla iyimser buluyorum.
Dileğim Akçaray‘ın başarılı olması ve İzmit trafiğini rahatlatması.
Ancak fayda / maliyet oranı açısından verimli bir yatırım olmayacak endişesini taşıyorum.
Biliyorum mühendislik açısından zor bir proje. Zorunlu olarak hat biraz dolambaçlı yapılabildi. Tramvayın yolculuk süresi aşağı yukarı dolmuş ve otobüslerle aynı olacak.
Mevcut yollardan bir kısmının tramvaya ayrılması, diğer araçların bazı yerler hariç tramvay yolunu kullanamaması sebebiyle motorlu araçların kullanacağı yol azaldı.
Tramvay devreye girince ne kadar minibüs ve otobüs şehir içi trafiğinden çıkarılabilecek bilemiyoruz. Tramvayın başarısı büyük ölçüde bu sayıya bağlı.
Tramvayın ilk durağı Sekapark. Burası bir yerleşim alanı değil. Tramvaya uzak yerleşim alanlarındaki halkımız tramvay yerine yine minibüs ve otobüsleri tercih eder.
Tek bir hat diğer araçların kullanılma ihtiyacını kaldırmıyor.
Bu işin metro ağı olmadan kesin çözümü olmayacak gibi. Bakan Fikri Işık metronun ilk etabı için temelin gelecek yılın sonunda atılacağını açıkladı. İnşallah proje gecikmeden hayata geçer. Metro ağı için uzun yıllar geçmesi gerekecek.
Akçaray o zamana kadar idare etmemize yardımcı olursa bana göre amaca ulaşılmış olur.
Akçaray, mevcut trafik meselemize geçici de olsa bir çözüm olamazsa hem harcanan paralara ve hem de yapım aşamasında çekilen çilelere yazık olur.
