İstanbul’un müdafaa ve savunulması Edirne’den başlar. Dolayısiyle Edirne’nin düşmesi, İstanbul kapısının açılması demektir. Bunun içindir ki, 26 Mart 1913’de Edirne’nin vahşî Bulgar ve Sırp kuvvetlerince işgal edilmesi Avrupa’da büyük akis ve yankılar yaptı. Artık Bulgarlar’ın İstanbul’a girmelerini heyecanla bekler oldular.
Fakat, evdeki Pazar çarşıya uymamış, Edirne’nin düşmesi, milleti galeyana getirerek şahlandırmış, neticede 22 Temmuz 1913’de gâzi serhat şehri, Edirne yeniden ay-yıldızlı bayrağına kavuşmuştur.
Edirne’nin kurtuluş harekâtını ibretle incelediğimizde, istikbalin de teminatı olacak, ulvî ve hayatî düşünce, inanç ve bakış açılarını görmek imkânını bulur, geleceğe sürur ve sevinçle bakmanın bahtiyarlığına ereriz.
Tesbitlerimizi üç hususta dile getirebiliriz:
1. Edirne’nin işgali, vatanın her köşesinde aksisedalar yapmış, devletin kalb-gâhı olan İstanbul’un tehlikeye düşmesi, bütün İslâm ahâlisini hüzne boğmuştu. Menşeine bakmadan her müslim, gönüllüler ordusunda, heyecanla yerini almıştı.
Hakkari’den Edirne’ye Karadeniz’den Adana’ya, Afrika’nın Sudan’lı Zenci Musa’sından tutun da, imparatorluğun dört bir yanından gelen, üstelik her yaş ve baştan herkese kadar, bütün İslâm Âlemi cuş u huruşa gelmişti.
Bu çok göğüs kabartıcı bir şeydi. Demek on asırdır İslâm’a siper olan ve İ’LÂ-YI KELİMETULLAH uğrunda gâzi olup, şehit düşen ve bu bakımdan İslâm kavimlerinin pederi hükmünde sayılan Türk Milleti yalnız değildi. Bundan böyle de yalnız bırakılmayacaktı.
Nitekim Millî Mücadele sırasında, Güney Asya Müslümanları başta olmak üzere, her kıt’adan düvel-i muazzamaya karşı imanlı sedalar yükselmiş, maddî manevî desteklerini, İSLÂM’IN PEDERİ MESABESİNDE BULUNAN TÜRKLER’den esirgemiyeceklerini dünya-âleme haykırmışlardı.
Bu vaziyet alış, istikbalde de ÂLEM – İ İSLÂM’IN, TÜRKLER’İN ÇEVRESİNDE KENETLENECEKLERİNİN kutlu bir işaret ve müjdesiydi.
2. İstanbul, sâdece Osmanlı Devleti’nin payıtahtı / başşehri değil, aynı zamanda -Yavuz’dan beri- Âlem-i İslâm’ın Dârü’l – Hilâfe’si / Hilafet Merkezi’ydi. Edirne kal’asının düşmesi, İstanbul yolundaki en büyük engeli ortadan kaldırmıştı.
İslâm’ın kalb-gâhı İstanbul, Salib ve Haç’ın istilâsına mâruz kalmıştı. Bulgar sürüleri İSLÂMBOL / İSTANBUL’a her an yürüyebilirlerdi. İstanbul, ne pahasına olursa olsun, her türlü tehlikeden masun kalmalı / korunmalıydı.
Bu düşünce ve kararlılığın en belîğ, en güzel ifadesi, Kuzey Afrika’nın mânevî sahibi ve büyüğü Şeyh Sünûsî Hazretleri’nin dudaklarından, behemehal yerine getirilmesi gereken bir emir olarak döküldü:
“Gidin evlâtlarım! Burası Devlet-i Aliyyemizin (Osmanlı Devleti’nin) kolu bacağıdır. Koparsa gene yaşar. Ama İstanbul kalbidir. Elden giderse tamamiyle yok olur!” (Mehmet Niyazi, Yazılamamış Destanlar, İstanbul – 1991, s. 62)
3. Edirne’nin kurtuluşuna koşuşun arkasındaki itici gücün mühim sebeplerinden biri de, halkımızın, Osmanlı Devleti / bugün Türkiye Cumhuriyeti’nin keyfiyet ve nasıl bir devlet oluşunun şuurunda ve bilincinde olmasıdır.
Nitekim, Edirne’nin kurtarılmasında Van Gönüllüleri’nin başında Milis Miralayı olarak
286
bulunan Bediüzzaman Said Nursî’ye de Batılı gazeteciler sorar:
“İçinde yaşadığınız devlet Türk Devleti’dir. Ama siz İslâmiyet için savaştığınızı söylüyorsunuz.”
Aldıkları müskit / susturucu cevap, suratlarına müthiş bir şamar gibi iner:
“DEVLETİMİZİ TÜRKLER KURMUŞLARDIR. AMA ONU İSLÂM’A GÖRE DÜZENLEMİŞLERDİR. TÜRKLER DEVLET HAYATINDA HİÇBİR ZAMAN DİĞER MİLLETLERİ SAF DIŞI ETMEMİŞLER, LİYAKATLERİ ÖLÇÜSÜNDE DEVLETE İŞTİRAK ETTİRMİŞLERDİR. HERKES BİLİYOR Kİ, TÜRKLER’İN KURDUĞU BU DEVLET, DÜNYADA İSLÂMİYET’İ TEMSİL EDİYOR. O’NUN YERYÜZÜNDEN KALKMASI, SADECE İSLÂM DÜNYASI İÇİN DEĞİL, BÜTÜN MAZLUMLAR İÇİN FELÂKET OLUR!” (Aynı eser, s. 161)