Tezhip; İnce bezenmiş kitap süsleme sanatıdır. Arapça altınlamak anlamına gelir. Tezhibin ana malzemesi altındır.
Sanatkârlar, Kur’an-ı Kerim’i en güzel şekilde yazmanın yanında, sayfalarını süsleme çabası içine girmişler, devlet büyüklerinin, önemli kişilerin ve kitapseverlerin kütüphaneleri için yazılan başta dini kitaplar olmak üzere, divanları, mesnevileri, tarihi, ilmi kitapları, güzel yazı levhalarını, tuğraları süslemişlerdir.
Kitap okumayı cazip hale getiren tezhip, önceleri yazma kitaplarda görülür. Üstadların giderek yok olması, bu sanatların değerini bilenlerin kalmaması ve basım kitaplarının çıkması gibi pek çok sebeple yazma eserler giderek azalmış, sonrasında yazma eserler yerine, duvara asmak üzere yapılan tezhipli eserlerin çoğaldığı görülmüştür. Evinde kendi kültürünü ve inandığı değerleri yansıtan hiç değilse bir hat levhası bulundurmak isteyen bu eğilim toplumda giderek artmış ve zamanla levha tarzında yapılan çalışmalar öne çıkmıştır.
Bir çok sanatkâra göre Hüsn-i hattın; iç giysisini tezhip, dış giysisini ebru oluşturur.
Klâsik sanatlarımız güzel görmek ve göstermek temelinde gelişen tabiatın güzelliklerini yaratana hayranlık duyan bir anlayışla biçimlendirir. Sanatkârlar yaratana saygısızlık olmasın diye yarattığı bir bitkiyi, bir hayvanı veya çiçeği tabiatta göründüğü gibi değil, onu görmek istedikleri gibi çizer.
Stilize ve yarı stilize motifler, renkler ve altın tezhip sanatını oluşturan desen ve kompozisyonlar üzerine yüklenen mana ve anlamlar simgesel olarak pek çok anlam içerir. Tezhipte kullanılan mavi renk sonsuzluğu ve huzuru, altın güneşi, rumi motifi kuş kanadını, hatai, penç bitkileri yuvarlak kompozisyonlar dünyayı, motiflerin kompozisyon içindeki devamlı tekrarı da dünyanın devamlılığını ve ritmini temsil eder.
Tezhip; çok zor ve sabır isteyen bir sanattır. O zorluğu kolaylaştıran ise en büyük sanatkâr olan Allah’ı taklit etme çabasıdır.
