Esnek İstihdam(1)

61

Teknolojik gelişme, küreselleşme ile birlikte üretimdeki artışların olduğunu görüyoruz. Buna karşın yeteri kadar yeni istihtam alanlarının açılmadığı ve var olan işyerlerine de ilave istihtam yapılmadığı da bir gerçek. Dolayısı ile işsizlik oranlarında ciddi artışlar gözlemlenmektedir. “İşsizliğin azalması” için bütün dünyada “esnek istihdam” kullanılım yoluna gidilmeye başlanmıştır.

Dünyadaki “esnek istihdam” uygulamalarına bakıldığında işsizlik oranlarının azaldığını, daha fazla kişinin çalışma hayatına katıldığını özellikle bayan ve öğrenci kesiminin bu çalışma şeklinde daha yoğun ilgisi olduğu gözlenmektedir. Devletler bu yolla işsizlik maaşı (eğer kanun gereği veriyorsa), konut, gıda, ,sağlık ve benzer sosyal yardım harcamalarından tasarruf etmektedirler. İşletmelerde tam gün ağırlıklı çalışanlara göre daha düşük ücret, daha kısa süreli çalışmalardan dolayı işletmeler diğer çalışanların aldıkları sosyal haklar göz ardı edilerek işcilik giderlerinde tasarruf etmiş oluyorlar.

Tarihçesine baktığımızda 1969 ların sonu 1970 yılların başında ekonomik krizlerle ortaya çıkan çalışma şekli , rekabetin artması ile birlikte hız kazanmıştır. Teknoljide başdöndürücü gelişmeler işlerin süreç odaklı yapılması, üretimde bilgisayarlı otomasyona geçiş bu tip çalışma şeklini tetiklemiştir.

İşletmelerin küreselleşen ticaret kavramı içinde ciddi rekabetle karşı karşıya kalmış, dinamik rekabet sistemi içinde “esnek istihdam” konusu daha cazip hale gelmiştir. İşletmeler maliyeti düşürme, stoksuz üretim yapma, atıl işgücü bulundurmama, tam gün istihtamda çalıştırılması olmayan işlerde bu tip işgücünden yararlanma, sanal ortamda çalışan iş gücünden yararlanma, eğitim masraflarını çalışana veya devlete yükleme, gibi nedenlerden “esnek istihdam” yolunu seçmektedirler.

Küreselleşmeyle birlikte rekabet şartları artmış maliyetlerin aşağıya çekilmesi konusunda ciddi baskılar oluşmuş, buna paralel olarak esnek çalışma uygulmalarında artışlar olmuştur. Aslına bakılırsa rekabet şartları nedeniyle maliyetlerin düşürülmesi konusundaki baskılar, işletmelerin esnek çalışma uygulamalarını yaygınlaştırmalarına neden olmuştur.

Ayrıca bilgiye dayalı olan işlerde, işin gereği yüksek iş gücüne ihtiyac duyulur. Yüksek iş gücüne sahip olanlar esnek çalışma şartlarını tercih eder. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler bilgi esaslı işlerin fazlalaşmasına neden olmuştur. Dolayısı ile o işin yapılması için kişinin o ofiste veya işyerinde olmasına gerek yoktur. İşyerini başka ofise veya eve taşıyıp ordan çalışabilir.

Dünyada esnek çalışma uygulamaları arttıkca işyerlerinde yeniden düzenlemeler, yeniden iş süreçlerindeki değişiklikler, iş tanımlarındaki değişiklikler, sürekli şartlara zamana ve mekana göre değişim içindedir.