Çocuklarımız, sahip olduğumuz mallar değillerdir. Görevimiz, onlarla beraber büyümek, arkadaş olmak, sevmek, kabul etmek, anlamak, desteklemek, beraber oynamak, yol göstermek, geliştirmek, kolaylaştırmak, kalıcı olumlu izler bırakmak, onları kazanmak, olabildiğince ön yargısız olmaktır.
Böyle ortamlarda büyüyen çocuk, yetişkin olduğunda çevresine doğal olarak faydalı olabilecektir. Çünkü kendini anlayabilen, kendine faydalı olabilen bir insan olmuştur.
Anne babalara öneriler:
1-İfade edin ve dinleyin:Çocuklarınızı dikkatle dinleyin ve kelimelerin arkasındaki duyguları duyun.
2-Birbirinizi destekleyin, onaylayın:Aile olarak göreviniz, rehberlik etmek ve etkilemektir. Farklılıklara, sevginizi ve kabulünüzü çekmeden tepki verin.
3-Birbirinize saygı duyun: Çocuklarınızın görüşlerine ve aileye bireysel katkılarına saygı gösterin.
4-Güven geliştirin: Çocuklarınızla arkadaşlık ve güven temeli oluşturun. Dostça tartışmaları arttırın. Bağırmayı ve başının etini yemeyi en aza indirin.
5–Mizah ve oyun anlayışınız olsun: Çocuklarınızla eğlenceli zaman geçirin. Yürüyüşler, müzik dinlemek, beraber oyunlar oynamak vb. gibi.
6-Sorumlulukları paylaşın: Çocukların karar verme yeteneklerini geliştirin. Ne giyeceğine, ne zaman çalışacağına karar vermesi gibi. Çocuklar önemli ve yararlı olduklarını hissetsinler.
7-Doğru ve yanlışı öğretin: Çocuklarınızla anlaşmalar yapın. Sınırlarınızı ve anlaşma bozulunca ne olacağını bilsinler.
8- Gelenekleri kuvvetlendirin: Çocuğunuzun ailede kendini önemli hissetmesi için yollar bulun. Ev işlerini paylaşın, seyahat planlarını beraber yapın, mutfakta sorumluluklar verin. Onlara özel olduklarını söyleyin.
9-Aile planlarını ve sohbetlerini arttırın: Aile toplantıları yapın. Herkes fikirlerini söyleyebilsin ve dinlensin. Televizyon kapalı olarak yemek yiyin.
10-Problemlere yardım arayın, problemleri kabul edin: Yardım almaya çekinmeyin.
Sağlıklı bir aile oluşturabilmede dört temel sevgi dili:
1.Koşulsuz sevgi: Ana babalar ailedeki herkesin birbirini koşulsuz sevmesini sağlamalı ve kendileri de bütün çocukları koşulsuz sevmelidir. Çocukların duymak istedikleri şudur: “Seni ne olursa olsun seviyoruz.”
Koşullu sevgiye, sevgi denmez. Sevmek, diğer insanın ilgi duyduğu şeylere önem vermek, ihtiyacını karşılamaya çalışmak demektir.
Koşulsuz sevginin beş temel yolu:”1-Ona armağanlar almak”, “2-Hizmet davranışlarında bulunmak”, “3-Nitelikli zaman ayırmak””4-Sevgi sözcükleri söylemek” ve “5-Dokunmak”tır. Çocuğun, beş sevgi dilinin konuşulduğunu duymaya ihtiyacı vardır.
2.Adil olmak: Adil olmayı eşitlilikle karıştırmayın. Çocuklarınız öz kardeş olsalar bile birbirinden farklıdır. Ebeveynler adil olmaya çalışırken bütün çocuklarına eşit davranırlar. Bu adil bir davranış değildir. Adil olmak, çocukların özel ihtiyaçlarını eşit olarak karşılamak demektir.
3.Dikkatli olmak: Çocuğunuzun dünyasına ilgi duyduğunuzu ifade edin, ana babaların gidebildiği etkinliklere onunla beraber gidin. Okul ve sosyal hayatına ilgi gösterin. Fikirlerini, isteklerini ve duygularını dinleyin. Kısacası dünyasına girin ve orada kalın.
4.Disiplin: Disiplin, eğitimde kullanılan en karmaşık terimlerden biridir. Çocuk eğitiminde, sağlıklı tutum ve kuralları içine alır.
Geleneksel eğitim anlayışında, “disiplinden anlaşılan; ceza”, “ilgiden anlaşılan şımartmayken”; çağdaş eğitim anlayışında, “disiplin; sorumluluk kazandırma”, “ilgi ise takdir etme, destek verme, rehber olma” anlamındadır.
Disiplinde amaç, çocuğa, davranışlarını düzenlemesini sağlayacak kendi kendini yönetme yeteneği kazandırmak olmalıdır. Ana babası yanındayken sesi kesilen, ana baba denetimi kalkınca çığırından çıkan çocuk, bu özdenetim yeteneğini kazanmamış demektir.
Çocuk eğitiminde ceza korkusu hiç bir zaman ön sırada yer almamalıdır. Düzenli ve sorumlu davranış, ana baba ve çocuk arasındaki anlayış ve güven temeline dayanmalıdır.
Ebeveynler bu temel kurallara uyarlarsa en iyiyi başarır ve sağlıklı aile ilişkileri kurabilirler.
Duyarsız ve ilgisiz ebeveynlik, çocukta acı duygular ve düş kırıklıklarına sebep olduğu için, çocuk uzun süreli yoğun öfke duygusu yaşar. Bu da çocuğun gelişimini, toplumsal uyumunu ve başarısını olumsuz yönde etkiler.
Çocuğunuzu koşulsuz sevdiğinizi gösterin. İyi bir ana baba olmanın yolu, o yanlış yaptığında doğru davranmaktan geçer.
Yazımızı, büyük eğitimci, Pestallozzi’nin anlamlı bir tespiti ile bağlayalım; “Temelinde sevgi olan hiç bir eğitim başarısızlığa uğramaz !”
Sevgiyle kalın…
KAYNAKÇA
1-Chapman, Garry. Gençler İçin Beş Sevgi Dili. Çeviren: Elif Akbaş, Sistem Yayıncılık, İstanbul: 2000.
2-Fatihi, Leyla. Övgü mü Teşvik mi? Yaşadıkça Eğitim, 32, 6-8, 1994.
3-Haktanır, Gelengül. A.Ü. Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu Kardelen Dergisi, Ankara: 2002.
4-M.E.B.Okul Öncesi Eğitimi Programı. Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara:2013.
5-Weilberger,Linda S. Çocuk ve Disiplin. Tashih Eden: Ş. Burak Çelik, Ekinoks Yayınevi, İstanbul:2010.
6-Yörükoğlu, Atalay.Çocuk Ruh Sağlığı.Doğuş Matbaası, 31-34. Ankara:1986.
