Uzunca bir süre sürdürülen reklamlardan sonra, Kanunî Sultan Süleyman ile Hürrem Sultan’ın ön planda yer aldığı “Muhteşem Yüzyıl” isimli televizyon dizisi gösterime girdi.
Cihan tarihinin en kudretli hükümdarlarından X. Osmanlı Padişahı Sultan Süleyman’ın tahta çıkışı ile Ukrayna’dan esir edilerek saraya sunulan Rus kızı Alexsandra Rokzalan’ın aynı tarihlerde sarayda buluşmalarıyla dizi başlıyor.
Tarih 1520’dir. 1495 doğumlu Sultan Süleyman henüz 25 yaşındadır. 1503 doğumlu Rokzalan ise 17 yaşındadır (*). Bu konuya aşağıda tekrar değineceğim.
Her ne kadar olaylar günümüzden beş yüz yıl önceki sürece ait olsa da, elimizde o döneme ait yoğun ve ciddi bilgiler, belgeler bulunmaktadır. Çok sayıda bilimsel araştırmaların yanı sıra, yüzlerce değerli yazarlarımızın, tarihçilerimizin ve san’atkârlarımızın eserleri kütüphanelerimizde, müzelerimizde ve hatta dış ülkelerin de kütüphane ve müzelerinde bulunmaktadır.
Hiç kuşku yok ki, Osmanlı İmparatorluğu dönemi ulusumuzun en önemli, en haşmetli, en onurlu ve en ihtişamlı tarihi dönemlerinden biridir.
Bu çok bilinen tarihi geçmişimizden alınan kesitleri ekrana taşırken, senaryolarının yazılması ve yönetilmesi özel, ciddi bir çalışma ve titiz bir araştırma gerektirmektedir.
Bu nedenle ekrana gelen dizinin olumlu olumsuz pek çok eleştirisi olacaktır. Zaten olmaktadır da. Tenkitleri dikkatle takip etmek, değerlendirmek ve ikazlardan yararlanmak lâzımdır.
Tarihimiz hepimizindir. Birileri tarafından hoyratça ve aslına uymayan fantaziler ve magazin uslûplu sahnelerle, istismâr edilmemelidir.
Konu bilimsel yönden irdelenmeye muhtaç görünmektedir. Bu işi en iyi şekilde yapacak, çok değerli tarihçilerimiz vardır.
Yalnız, bana ters gelen bir durum var.
Yazımın üçüncü paragrafında yazdığım gibi, Sultan Süleyman 25 yaşındadır. İnce yapılı ve uzun boyludur. Yüzü aydınlık ve Osmanoğulları hânedanı profiline uygun, şahin burunludur. Hareketleri âhenkli, zarif bir delikanlıdır (*). Dizi de rolü üstlenen kişi ise, 45 yaşlarında, kalın gövdeli, kara fırça sakallı, saçları dökülmüş, bir san’atçıdır.
Gene kayıtlara göre, 17 yaşındaki Rokzalan narin, minyon, cana yakın, çocuksu, sevimli bir genç kızdır(*). Dizi de ise, rolü üstlenen hanım san’atçı, yaşı genç kızlığı çoktan geride bırakmış, otuz yaşına yakın görünümlü, irice yapılı bir aktristtir.
Demek istediğim, en azından gösterimdeki dizide Sultan Süleyman’ı ve Rokzalan’ı oynayan san’atçıların yaşları açısından gayri gerçek bir durum söz konusu olmuştur.
Büyük tarihi olayları dramatize etmek kolay bir iş değildir. Ancak yapımına çok özen gösterilerek ve konunun uzmanlarından oluşan bir ekibin yardımlarından ve görüşlerinden istifâde etmek suretiyle, aslına en uygun şekilde izleyiciye sunulması gerekmektedir.
(*) ALTINAY, A. Refik, Kadınlar Saltanatı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, C.I.
(*) Tercüman Gençlik Yayınları, Padişahlar Ansiklopedisi.
