İslam’da Öğretmenin Değeri

126

 

Yüce dinimiz İslam, ilme, ilim öğrenme ve öğretmeye büyük önem vermiştir. Zira ilim, sadece sahibine değil, insanlara ve tüm canlılara sayısız faydaları bulunan eşsiz bir hazinedir. Bundan dolayıdır ki, ilim sahipleri Kur’an-ı Kerim’de, “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer, 39/9) buyrularak övülmüştür.

İnsanın kendisine lazım olacak doğru, iyi ve güzel olan şeyleri, kendisine zarar verecek şeyleri bilmesi, bir iş ve meslek sahibi olması ve böylece dünyada huzurlu ve mutlu olabilmesi ilim öğrenmesiyle mümkündür. Yine insanın Allah’ı tanıyabilmesi, O’na hakkıyla kul olabilmesi ve ahiret hayatını kazanabilmesi de ilim öğrenmesine bağlıdır. Kur’an-ı Kerim’de, insanlar içinde Allah’a karşı derin saygı duyan ve O’ndan gereği gibi korkanların âlimler yani bilgi sahibi kimseler olduğu bildirilmiştir. (Fâtır, 35/28) İlim öğrenmek ve öğretmekle meşgul olan kimseler Allah katında üstün bir yere sahiptirler. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Allah içinizden inananların ve kendilerine ilim verilenlerin derecelerini yükseltsin.” (Mücâdele, 58/11) Hz. Peygamber (s.a.s.) de öğrendiği ilimle amel eden ve onu başkalarına öğretenlerin gıpta edilmeye layık kimseler olduğunu bildirmiştir. (Buharî, İlim, 15)

İnsanın bildiklerini başkalarına öğretmesi dinimizde en büyük iyilik ve infak olarak kabul edilmiştir. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Bilmeyenlere ilim öğretmek sadakadır. Sadakanın en faziletlisi de bir Müslüman’ın ilim öğrenmesi ve başkalarına öğretmesidir.” (İbni Mâce, Mukaddime, 16)  Bu öğrenci yetiştirmek şeklinde olabileceği gibi kitap yazmak, vaaz ve konferans vb. yollarla da mümkündür. Bu gibi ilmî faaliyetler kişinin öldükten sonra bile amel defterinin kapanmamasına ve sevap kazanmasına vesile olan bir sadaka-i cariyedir. (Müslim, Vasiyyet, 14)

İlim ancak okumakla, eğitim ve öğretimle elde edilir. Bunun için de bir öğretmene ihtiyaç vardır. İnsanoğluna bilmediği her şeyi öğreten Yüce Allah’tır. (Alak, 96/5) Bunun içindir ki, öğretmenlik kutsal bir görevdir. Hz. Peygamber (s.a.s.) de bir öğretmendi. Efendimiz (s.a.s.) bunu bizzat kendisi şöyle ifade buyurmuştur: “Ben, ancak bir muallim olarak gönderildim.” (İbn Mâce, Mukaddime, 17) Allah Resûlü’nün en belirgin özelliklerinden biri tebliğ yani eğitimciliğidir. Hz. Peygamber (s.a.s.) Allah’tan aldığı mesajları aynen insanlara ulaştırmış, dünya ve ahiret mutluluğunu kazanmaları için onlara rehberlik etmiştir.

Hz. Peygamber (s.a.s.), Allah’tan aldığı tebliğ görevini, tamamen bir eğitim-öğretim faaliyeti olarak yerine getirmiştir. Kur’an’da, “Nitekim kendi aranızdan, size ayetlerimizi okuyan, sizi her kötülükten arındıran, size kitap ve hikmeti öğreten, ayrıca bilmediklerinizi de öğreten bir peygamber gönderdik.” (Bakara, 2/151) buyrularak, Hz. Peygamber (s.a.s.)’in eğitici ve öğreticilik yönüne vurgu yapılmıştır.

Yüce Allah’ın ahlâkını övdüğü (Kalem, 68/4) ve “en güzel örnek” (Ahzâb, 33/21) olarak insanlığa takdim ettiği Hz. Peygamber (s.a.s.)’in öğreticilik özelliğinden başta anne-babalar olmak üzere her kademedeki eğitim gönüllülerinin örnek almaları ve O’nu rehber edinmeleri gerekmektedir. Zira O (s.a.s.), içinde bulunduğu son derece zor şartlara rağmen cahiliye devrinin medeniyetten uzak insanlarını eğitmiş, onları bilgiyle, güzel ahlak ve medeniyetle buluşturmuştur. Hz. Peygamber (s.a.s.) uyguladığı eğitim-öğretim usulleriyle çok kısa bir sürede insanların gönüllerini fethetmiş, getirdiği din dalga dalga dünyaya yayılmıştır.

Her milletin hedefi hem maddî, hem de manevî bakımdan iyi nesiller yetiştirmektir. Geleceğe güvenle bakmanın tek çıkar yolu budur. Yarınlarımızı emanet edeceğimiz sevgili yavrularımızın eğitimini üstlenen öğretmenlerimiz bu manada kutsal bir görevi yerine getirmektedirler.

İslam dininin eğitim-öğretime verdiği önemden dolayı, tarih boyunca Müslümanlar ilim adamlarına ve öğretmelere büyük değer vermişler, onlara son derece saygı ve hürmet göstermişlerdir. Bilgi sahibi olmalarında emeği olan bu saygıdeğer insanlara minnet ve şükran duygularını her fırsatta dile getirmişlerdir. Hz. Ali (r.a.), “Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum” sözüyle bunu en güzel şekilde ifade etmiştir.

Bu vesileyle; başta Hz. Peygamber (s.a.s.)’in, “Sizin en hayırlılarınız Kur’an’ı öğrenen ve onu başkalarına öğretenlerinizdir” (Buharî, Fezâilü’l-Kur’an, 21) iltifatına mazhar olan değerli Kur’an Kursu Öğretmenlerimiz olmak üzere, eğitim camiamızın tüm fedakâr öğretmenlerinin “24 Kasım Öğretmenler Günü”nü kutluyor; aramızdan ayrılarak ahirete göçenlere de Yüce Allah’tan rahmet diliyorum.