Tutuklu Yargılanmak (1)

110

Türkiye gündemindeki önemli davalarda çok sayıdaki ünlü şahıs tutuklu olarak yargılanmakta. Bir yanda Ergenekon adıyla Silivri’de yürütülen yargılamalarda, diğer tarafta da Diyarbakır’da yürütülen KCK davasında kamuoyunda iyi tanınan siyasetçi, gazeteci, sivil ve askeri bürokratlar, iş adamları, sendikacıların halen tutuklulukları devam ediyor.

Bu yargılamalarda ne ile suçlandığını öğrenemeden 400-500 gün tutuklulukları devam edenlerin olması salt hukuk açısından bakanları endişeye sevk ediyor. Hatta bazı hükümet üyeleri bile bu konudan duydukları rahatsızlığı dile getirdi.

Son olarak İTO Başkanı Murat Yalçıntaş, rüşvet iddiası ile tutuklandı. Hakkında açılan davayı duyunca ABD’deki seyahatini yarıda kesip ifade vermeye gelen Murat Yalçıntaş’ın kaçma tehlikesi olmadığı ve mahkemenin elindeki delilleri karartma tehlikesi bulunmadığı ortada. Buna ilaveten rüşveti alan da belirsiz. Bir kamu kurumu olan İTO’nun rüşvet vermesi de akla pek uygun değil. Buna rağmen tutukluluk kararı verilmesi, kamuoyunda tutukluluk kararları üzerindeki şüphe ve endişeleri artırdı.

*********

Türk yargı sisteminde çok yaygın bir uygulamadır, tutuklu yargılama. Cezaevlerimizde yatanların yüzde 60’ı tutuklu, yüzde 40’ı mahkûmlardan oluşuyor. Bu demokratik ülkelerde olmayan bir ayıbımız.

Böyle olunca bazı davalarda siyasi maksatlarla, tutuklamaların bir cezalandırma aracı olarak kullanıldığı yorumlarının yapılması için zemin yaratılmış oluyor.

Yargı sistemimizde tutuklama kararlarının çok yaygın kullanılmakta olması bazı davalarda siyasi etkilerin olmadığını göstermediği gibi, yapılan hukuksuzluğun mazur görülmesini de icap ettirmez.

Bilakis ünlü kişilere yapılan hukuksuzlukların kamuoyu vicdanında yarattığı rahatsızlığı fırsat olarak değerlendirerek, diğer davalardaki hukuksuzlukların da azaltılması için gerekli tedbirler alınmalıdır.

*********

“Ceza hukukunda ‘şüpheden sanık yararlanır‘ ilkesi geçerlidir. Bunun sonucu olarak yargılanan kimse hakkında suçlu olduğuna dair kesin bir kanaat oluşmamışsa beraat ettirilir. Bu ilke, ‘masum birinin haksız yere özgürlüğünün kısıtlanmasındansa, suçlu birinin özgürce dışarıda dolaşması daha iyidir’ şeklinde ifade edilmiştir.”

Tutuklulukta ise ilke şudur: Yargılamanın tutuksuz yapılması temel kural olup, tutuklama bu kuralın istisnasıdır. Çünkü sanık, masumiyet karinesinden yararlanır.

Tutuklama bir koruma tedbiridir. Ceza muhakemesi sırasında delillerin muhafazasını, sanığın kaçmasının önlenmesi ve böylece muhakeme sonunda verilebilecek hürriyeti bağlayıcı cezanın yerine getirilebilmesini sağlamaya yönelik geçici nitelikte bir araçtır.

Tutuklama bir koruma tedbiri olarak kullanılmamış ve ceza niteliği taşımakta ise bu durum hukuka aykırıdır.

Tutuksuz yargılanmak davanın mahkûmiyetle sonuçlanmayacağı anlamına gelmez. Tersine tutuklu yargılamanın sonucunda da sanığın suçlu olmadığına karar verilebilir, mahkûmiyet kararı çıkmayabilir.

Hapis ceza, tutuklama tedbirdir. Tutuklamanın amacı yargılamayı kolaylaştırmak ve eğer sanık mahkûm olursa cezanın infazını sağlamaktır. Cezanın amacı ise öncelikle suç işleyen kişinin ıslahı, olmadığı takdirde onun tehlikelerinden toplumu korumaktır.

Hâkim tutukluluk kararı vermeden önce, orantılık (ölçülülük) ilkesinin gereği olarak öncelikle amaca yeterli diğer tedbirlerin (yurtdışı yasağı, teminat gibi) varlığını göz önüne almak zorundadır. Anayasamızın 19. ve devamı maddelerinde temel hak ve özgürlüklere getirilecek sınırlamaların orantılılık (ölçülülük) ilkesine aykırı olamayacağı açıkça belirtilmektedir.

“Kişi özgürlüğünün tutuklama suretiyle sınırlanmasında ilk şart bu işlemin hemen yapılmasının zorunlu olması, gecikmenin telafisi imkânsız tehlike doğuracak olmasıdır. Tutuklama kararının verilmesinde suçun ispatlanmış olması yerine, işlendiğine dair yoğun şüphenin varlığı gerekli ve yeterlidir. Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olgular, şüpheli veya sanığın suç işlediğini gösterir yüksek derecede kuşku ve büyük ihtimalin bulunması durumudur.  (Devam edecek…)

Önceki İçerikMetelik
Sonraki İçerikİsviçre’nin Zürih kentinde belgesel çekiyorum
Avatar photo
Doğum 20.07.1956 BUCAK-BURDUR Eğitim Cumhuriyet İlk Okulu, Bucak Lisesi (Mezuniyet 1973) İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi - Kimya Yüksek Mühendisliği (Mezuniyet 1978) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi (Mezuniyet 1995) Çok sayıda şirket içi ve şirket dışı eğitim programlarına iştirak. (ISO 9000, Toplam Kalite Yönetimi, Verimlilik, İş İdaresi, Pazarlama, İstatistiksel Proses Kontrol, Kişisel Gelişim, Kişisel İmaj ve diğer konularda onlarca eğitim programı) 1978-1980 Akyazı/Sakarya Yonca Süt Fabrikası İşletme ve Laboratuar Şefi 1980-1995 Petkim A.Ş. Yarımca Kompleksi (İşletme Mühendisi, İşletme Şefi, Başmühendis.) 1995-2001 Satış Müdür Muavini 2001-2004 Tüpraş Körfez Petrokimya ve Rafinerisi Ticaret Müdür Yrd. 2004 - 01.02.2007 Tüpraş Körfez Petrokimya ve Rafinerisi Ticaret Müdürü. 01.02.2007 - 30.09.2007 Tüpraş Körfez Petrokimya ve Rafinerisi İnsan Kaynakları Müdürü. 01.01.2008 - 30.10.2008 Yantaş Yavuzlar Plastik A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Kauçuk Ürünleri Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Başkanlığı yaptı. (2001) 03.03.2010- Serbest Avukat Medeni Hal :Evli ve İki Çocuklu Lisan : İngilizce (İntermedite level) Sosyal Faaliyetler :İstanbul Üniversitesi Korosu, Kubbealtı Musiki Cemiyeti ve halen Tüpraş Türk Sanat Müziği Grubunda korist. 250 mühendis üyesi bulunan Petkim Mühendisler Derneği'nde 4 yıl başkanlık yaptı. Kocaeli Aydınlar Ocağı'nda Başkan Yardımcısı, Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. Halen Yönetim Kurulu Başkanı. 2001-2002 yıllarında Kocaeli TV' de, "Geniş Açı" adlı siyasi, sosyal, kültürel tartışmaların yapıldığı programın yapımcılığı ve sunuculuğunu yaptı. Halen Kocaeli Gazetesinde haftada bir köşe yazısı yayınlanmaktadır. Bu yazıların tamamı kocaeliaydinlarocagi.org.tr sitesinde yer almaktadır.