Muhsin sözlükte; “iyilik eden, iyi davranan, bol bol ihsanda bulunan, iyi ameller işleyen ve güzel işleri gerektiği gibi en güzel şekilde yapan” demektir. Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah’ınmuhsinleri sevdiği (Âl-i İmrân, 3/134, 148; Bakara, 2/195; Mâide, 5/13, 93) vemuhsinlerle beraber olduğu (Nahl, 16/128; Ankebût, 29/69)bildirilmiştir.Muhsinlerin Kur’an-ı Kerim’de belirtilen özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
1) Namaz kılarlar, zekât verirler, ahiret gününe de kesin olarak iman ederler: Muhsinlerin bu en önemli vasıfları Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir: “O (Kur’an), muhsinler/güzel davrananlar için hidayet rehberi ve rahmet olmak üzere (indirilmiştir). Onlar(muhsin vasfını alan kimseler), namazı kılarlar, zekâtı verirler ve onlar ahirete de kesin olarak iman ederler.”(Lokman, 31/3-4)
2) Allah yolunda cihad ederler:“Bizim uğrumuzda cihad edenleri, elbette kendi yollarımıza eriştireceğiz. Hiç şüphe yok ki Allah, muhsinlerle/iyi davrananlarla beraberdir.”(Ankebût, 29/69)Cihad, Allah’ın dini uğrunda her türlü mücadeleye girişmek, çaba sarfetmektir. Bu şekilde Allah yolunda cihad etmek, muhsin olmanın bir gereğidir.
3) Muttakî kimselerdir: Kur’an onlardan şöyle bahsediyor:“Doğruyu getiren ve onu tasdik edenler var ya, işte onlar Allah’a karşı gelmekten sakınanlardır. Onlar için Rableri katında diledikleri her şey vardır. İşte bu, muhsinlerin mükâfatıdır.” (Zümer, 39/33-34)
4)Yeryüzünde bozgunculuk çıkarmazlar: Bozgunculuk yapmamakdamuhsinlerin özelliklerindendir.Kur’an-ı Kerim’de; “Yeryüzü ıslah edildikten sonra orada bozgunculuk yapmayın. Allah’a (azabından) korkarak ve (rahmetini) umarak O’na dua edin. Muhakkak ki muhsinlere (iyilik edenlere) Allah’ın rahmeti çok yakındır”(A’râf, 7/56) buyrularak, Allah’ın rahmetinin muhsinlere yakın olduğu ifade edilmiştir.
5)Allah yolunda karşılaşacakları her türlü sıkıntıya katlanırlar: Nitekim Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:“Medine halkına ve onların çevresinde bulunan bedevi Araplara Allah’ın rasulünden geri kalmaları ve onun canından önce kendi canlarını düşünmeleri yakışmaz. Şöyle ki; Allah yolunda onlara bir susuzluk, bir yorgunluk ve bir açlığın erişmesi, kâfirleri öfkelendirecek bir yere (ayak) basmaları ve düşmana karşı bir başarı kazanmaları, ancak bunların karşılığında kendilerine sâlih bir amel yazılması içindir. Çünkü Allah, muhsinlerin/iyilikyapanların mükâfatını elbettezayi etmez.”(Tevbe, 9/120)
6) Sabırlıdırlar: Muhsinler sabırlı kimselerdir, bunun da karşılığını göreceklerdir:“Sabret. Çünkü Allah muhsinlerin/güzel iş yapanların mükâfatını zayi etmez.” (Hûd, 11/115)
7) Allah’a teslim olurlar: Onlar kendilerini Allah’a adayan ve O’na teslim olan bahtiyar kullardır. Kur’an onları şöyle övmektedir: “Bilâkis, kim muhsin olarak yüzünü Allah’a döndürür, O’na boyun eğip teslim olursa, onun ecri Rabbi katındadır. Öyleleri için ne bir korku vardır, ne de onlar üzülürler.”(Bakara, 2/112)
8) Bollukta ve darlıkta infak ederler: “O takva sahipleri ki, bollukta da, darlıkta da Allah için infak ederler/harcarlar; öfkelerini yutarlar ve insanları affederler. Allah muhsinleri/iyilik edip güzel davranışta bulunanları sever.”(Âl-i İmrân, 3/134)Ayet-i kerimede sayılan özellikler hem muttakî, hem de muhsinlerin vasıflarıdır. Her muhsin, aynı zamanda muttakîdir, yani muttakî olmak zorundadır.
9) İbadete düşkündürler: Kur’an’da onların bol bol ibadet ettikleri haber verilmektedir:“Şüphesiz Allah’a karşı gelmekten sakınanlar, Rablerinin kendilerine verdiği şeyleri alarak cennetlerde ve pınar başlarında bulunurlar. Şüphesiz onlar bundan önce iyilik yapan kimselerdi. Geceleri pek az uyurlardı. Seherlerde bağışlama dilerlerdi.” (Zâriyât, 51/15-18)
10) İşlerini güzel ve sağlam yaparlar: Kur’an-ıKerim’de, Allah’ın işini sağlam ve güzel yapanlardan razı olacağı belirtilerek şöyle buyrulmuştur: “Yaptığınızı (işinizi) güzel yapın; Allah işini güzel yapanları sever.”(Bakara, 2/195)
O halde bizler de, Yüce Rabbimizin emrettiği gibi ihsan üzere yaşamalı, Peygamber Efendimiz (s.a.s.)’in tarif ettiği şekilde, “Allah’a O’nu görüyormuş gibi” ibadet etmeliAllah’ın bize yaptığı gibi biz de başkalarına iyilikte bulunmalı ve bütün işlerimizi Allah’ın razı olacağı şekilde iyi ve güzel yapmalıyız.
