Mobbing

Mobbing  Nedir?

Mobbingin tam Türkçe karşılığı yoktur. Ama dilimizde yıldırma, psikolojik taciz, duygusal linç, psikolojik terör gibi anlamlarda kullanılmaktadır. İşyerinde duygusal linç dünya çapında bir olgudur. İtalya’da 1 milyon kişi, İsveç’te 154.000 kişi, ABD de ise çalışanların % 25’i mobbing mağduru olduğunu ifade etmektedirler. Ülkemizde ise konunun gerçek boyutları henüz bilinmemektedir.

Mobbing  Nasıl  Anlaşılır?

Mobbing duygusal bir saldırıdır. Kişi veya kişiler üzerinde sistematik bir baskı ahlak dışı olarak yapılarak, kurban işten ayrılmaya zorlanmaktadır. Genelde üst düzey yöneticiler tarafından uygulanır. Burada sistematik derken uzmanlar en az altı ay gibi bir süre öngörmektedirler. Anlık, stresten kaynaklanan sorunlar kastedilmemektedir. Bilerek, isteyerek, düzenli olarak yapılan aşağılamalar, yersiz suçlamalar kastedilmektedir.

Mobbing Saldırısına Uğrayan Potansiyeller?

Mobbinge maruz kalan kişilerin belli başlı özellikleri; göz alıcı güzellik ya da yakışıklılık, parlak bir kariyer (yüksek lisans, doktora, akıcı yabancı dil) farklı bir dil ve/veya ırk, üstün bir duygusal zeka yani, ilk bakışta fark edilecek bir özelliğiniz varsa maruz kalmaya potansiyelsinizdir.

Mobbinge Neden Olan Diğer Etmenler Nelerdir?

Bu bölümü iki kısımda inceleyelim. İlk olarak, tacizci neden mobbing yapar? Çünkü duygusal zekadan (kişinin kendi duygularını anlaması, empati kurabilmesi ve duygularını yaşamını zenginleştirecek biçimde düzenlemesi) yoksundur, korkaktır, etik değerlerden uzaktır. Aşırı kontrolcüdür ve iktidar açlığı çekmektedir. Diğeri ise, Mobbingin yapıldığı şirketin ortamı nasıldır? Bir defa şirket kültüründe mutlaka sorun vardır. Mesela, çalışanlar arasında sorumluluk duygusu  eksiktir. Şirkette aşırı stres vardır. İletişim eksikliği vardır. Aşırı rekabetçi bir ortam vardır. İş tanımları belirsizdir ve yetki ve sorumluluklar net değildir.

Mobbing  Türleri  Nelerdir?

Mobbing türlerini 5 ana başlıkta toplayabiliriz.

• Çalışanın Kendisini Göstermesi ve İletişimi Engellenir: Kendini ifade etme fırsatı sınırlanır.
  
• Kişinin Sosyal İlişkilerine Saldırılır: İnsanlar sizinle konuşmaz, izole edilirsiniz.
  
• Kişinin İtibarına Saldırılır: Arkanızdan kötü konuşulup, alaya alınırsınız.
  
• Kişinin Mesleki Konumuna Saldırı: Önemli görevler size verilmez, göreviniz kısıtlanır ve yeteneklerinizin altında görev verilir.
  
• Kişinin Sağlığı Tehdit Edilir: Psikolojik ve fiziksel sağlığınız hedef alınır.

Mobbingin Sonuçları Nelerdir?

Maruz kalanlarda sinir bozuklukları, terleme, nefes zorlukları, iç daralması, gastrit, sindirim bozukluklar, uykusuzluk, kabus görme, sakatlıklar hatta intihara teşebbüslere kadar uzanmaktadır. Psikolojik maliyetlere ilaç, doktor, hastane masrafları,  sigorta primleri vs. ekonomik etkilerini kestirmek güçtür. Aileye olan etkisi, boşanmalar ve çocukların yaşadığı olumsuz etkilerdir. Kuruluşlara zararları ise, stres, düşük moral, hastalık izinlerinin artması, tazminatlar vs. çok yüksek boyutlara ulaşmaktadır. Sosyal boyutu ise acılarla iş hayatı sona eren kişi doktorlara taşınacak, özgüveni kaybolacak, sigara – alkol ve belki uyuşturucu alışkanlığı ortaya çıkabilecektir. Aile içi şiddet ve boşanmalar maalesef kaçınılmaz olabilir.

Peki Mobbing İle Nasıl Başa Çıkılır?

Her şeyden önce olayları bilinçli olarak analiz edeceğiz. Teşhis çok önemli. Bize ne yapılmaya çalışıldığını bilip ona göre hareket edeceğiz. Önce kurban olmayı reddedeceğiz. İşlerin düzeleceği konusunda iyimser düşünceler taşıyın. Size mobbing uygulayanla konuşun. Sonuç alamadıysanız durumu insanlara sunun. Sakin, kendinden emin, kararlı bir ses tonu ve vücut dilinizi kullanın. Merak etmeyin sandığınızdan daha dayanıklısınızdır. Unutmayın,  işkence kamplarında bile moralini iyi tutanlar ayakta kalabilmiştir. Daha başka, içsel konuşmalar yapın, duygularınızı ifade edin. Bunun için yazın. Duygularınızı kendinizden gizlemeyin. Üzüntü ve kederi oldu gibi yaşamak huzura kavuşabilmenin ilk adımıdır. Çalışma ortamınızı sevdiğiniz şeylerle süsleyin. Büyük yazarların insanların acılara dayanıklılığını ve ruh zenginliklerini anlatan kitaplar okuyun.  Eğer yine de çalışanlar söylediklerinizi ciddiye almıyor ve sizi umursamıyorlarsa “ İnsana saygısı olmayan bir kurumda daha fazla hizmet şansınızın kalmadığını, dolayısıyla istifa etmek istediğiniz ve yasal haklarınızı arayacağınızı” ifade edebilirsiniz. Bütün bunları doğru bir tavır ve üslüp ile söyleyebilmek yüksek özgüven ve yüksek bilinçle yakından ilgilidir.

Mobbinde Maruz Kalana Yakın Çevresinin Yapabileceği Yardım Nedir?  

Mobbinge maruz kalan kişiye ailesi ve arkadaşlarının verebileceği en önemli destek onu beden ve ruh bütünlüğü içinde dinlemektir. Özgüvenini tazelemelerine yardımcı olmaktır. Yürüyüşe çıkmak, sinemaya gitmek, çiçek göndermek, yemek ısmarlamak vs. kişinin yanında durmayı ifade etmenin en güzel yöntemlerindendir. Krizin uzadığı, eşlerden birisi sürekli dinlemekten bıktığı, çaresizliğin arttığı durumlarda uzman yardımı almak gerekebilir. Aşağıda mobbinge maruz kalan kişiye ne tür bir dil kullanmamız gerektiğini gösteren ifadeler vardır.

Unutmayın sorunlar, problemler, krizler hayatımızın birer parçasıdır. Sakın olumsuzluğa kapılmayın. Ne kadar acı ve kötü durumda olursanız olun bu durumla baş edebileceğinize inanın. Biz inanıyoruz ki, Allah(c.c) kuluna gücünün üstünde bir yük yüklemez. Hayatta her zorluk bir fırsat, her fırsat bir zorluktur.

Saygılarımla.