Türk Milletinin ve Türkiye’nin büyüklüğünü anlamak için bizim olan eski diyarlarımızı ziyaret etmek lazım.
Kocaeli Aydınlar Ocağı olarak Balkanlara olan ilk seyahatimizde Kosova‘da Priştina, Prizren; Makedonya‘da Üsküp, Arnavutluk‘ta İşkodra şehirlerinde yaşadıklarımızdan edindiğimiz ilk ve en önemli sonuç bu oldu.
Seyahatimizin merkezi olan Kosova nüfusu 1.9 milyon olan yeni bir devlet. Kosova 1389-1912 yılları arasında, Osmanlı-Türk hâkimiyetinde kalmış. 1912 yılı civarlarında yani Osmanlı hükümdarlığının kalktığı zamana kadar Kosova’da Türkçe, genel kültürel dil kimliğinde imiş.
Nüfusun ağırlığı (yüzde 92 si) Arnavut. Bunu 250 bin civarındaki Sırplar ve 19 bin civarında olan Türk nüfus (yüzde 1,2) izliyor. Diğer topluluklar: Boşnak, Goralı, Aşkali, Mısırlı, Rom…
Kosova üniter olmayan, farklı toplulukların egemenliği paylaştığı bir devlet. Merkezi Resmi Diller: Arnavutça, Sırpça. Merkezi Resmi Kullanımda Diller: Türkçe, İngilizce, (Boşnakça). Bu şu demek oluyor ki mesela Türkçe parlamentoda, bazı bakanlıklarda kullanılmakta ve resmi dillere tercüme edilmekte.
Bunu dışında yerel resmi diller adı altında Türkçe, Boşnakça (Romca) yer almakta. Türkçe aynı zamanda yerel resmi kullanımda olan bir dil. Sadece Türklerin yaşadığı 6 bin nüfuslu belde Mamuşa’da belediye ve diğer kamu hizmetleri kullanılırken Türkçe birinci dil.
Yaklaşık 180 bin nüfuslu Prizren’de Türk nüfus 10 bin civarında olmasına rağmen Prizren Türk İslam Kültürünün hâkim olduğu bir şehir. Hâkim nüfusu teşkil eden Arnavutlar da Müslüman olduğu için İslam kültürünün olması yadırganmayacaktır. Fakat sadece İslam değil, Türk- İslam kültürü dememin sebebi Arnavutların da İslam’ı Türkler gibi yorumlamasından. Ayrıca Prizren’li Arnavutlar arasında Türkçe konuşma ve hele hele anlama oranı çok yüksek. Burada Türkçe bilmemek köylü kalmak anlamına geliyor.
Prizren ortasından geçen Akdere adlı nehir ve çevresindeki tarihi yapılarıyla Amasya ilimize çok benzeyen bir şehir dokusuna sahip. En önemli fark şehrin siluetine hakim olan camilerin yanında kiliselerin de olması. Gerçekten 34 adet camisi olan şehirde yer yer kiliselere rastlanmakta. Günde beş vakit gürül gürül okunan ezanların yanında Pazar günleri çan sesleri de duyulmakta. Hıristiyanlar Pazar günleri şık kıyafetlerle kiliseye gitmekteler.
Kosova İstanbul’un fethinden önce Türk hâkimiyetine girmiş bir bölge. Murat Hüdavendigar‘ın savaştığı ve şehit olduğu bir kutlu adımın mekânı. Bu sebeple ilk ziyaretimiz de Murat Hüdavendigar’ın türbesi ve burada TİKA tarafından düzenlenmiş müze oldu.
Kosova kendimizi Anadolu’nun bir şehrinde hissettiğimiz, bizim izlerimizi taşıyan değil, bizim gibi ve bizden olan bir ülke. Hele Prizren ili ve hele hele Mamuşa ilçesi tamamen Anadolu havasında.
Türklerin Balkan facialarından sonra son derece düşük bir nüfus oranında yaşadığı ülkede, bu kadar güçlü bir şekilde kimliklerini, dillerini ve törelerini korumuş olmaları şaşırtıcı.
*****
Ferhat Derviş başkanlığındaki Kosova Türk Aydınlar Ocağı’nın, düzenlediği toplantıya daveti vesile oldu. Türkiye’deki Aydınlar Ocakları yöneticileri ve üyeleri ilk defa Türkiye dışında buluştu.
Ferhat Derviş Bey, Türk Milletinin serdengeçtisi, bir uç beyi. Türk milliyetçisi, Türkiye sevdalısı ve Atatürk hayranı bir eğitimci, mücadele ve dava adamı.
Sadece O mu? 180 kişilik kafilemizi Priştina’da Kosova Cumhuriyetinin 4 bakanlığının yer aldığı devlet binasında kabul eden kabinenin tek Türk Bakanı Kamu Yönetimi Bakanı Mahir Yağcılar ile üç Türk Bakan Yardımcısından ikisi (Yerel Yönetim Bakan Yardımcısı) Rifat Krasniç ve (Sanayi ve Ticaret Bakan Yardımcısı) Cüneyt Ustaibo da, Türk milletvekilleri de (Mecliste üç Türk milletvekili var) Türkiye’yi ana ülke kabul eden Türk milliyetçileri.
Bizlerin kabul edildiği büyük toplantı salonunda Kosova bayrağı yanında Türk Bayrağının olması çok güzel bir görüntü idi.
120 milletvekili olan Kosova Meclisi’nde bir bakan, üç bakan yardımcısı, üç milletvekili olan Türkler ilk defa siyaseten bu kadar güçlü temsil edilmekte imiş. Üstelik 20 bakan danışmanı, bir Belediye Başkanı (Mamuşa), iki Belediye Başkan Yardımcısı ve beş belediyede meclis üyelerinin var olmasından Türkler çok memnun.
Ferhat Derviş Bey, Aydınlar Ocaklı 180 Türk aydının Türkiye’den gelip kendilerine destek vermesinin kendileri için çok önemli olduğunu anlattı. Türk olmayan Kosovalılara karşı ciddi bir güç kazandıklarını hatta Aydınlar Ocaklarının ziyaretinin bir meydan okuma anlamına geldiğini söyledi.
Türk nüfusun, haklarını talep etme ve kazanmada yeni bir güç kazandığını duyduğumuzda yaptığımız ziyaretin düşündüğümüzden de çok büyük manası ve önemi olduğunu kavradık.
Bu yazım Kosova merkezli, Üsküp ve İşkodra’yı da içine alan seyahatimize dair yazacaklarım için bir giriş mahiyetinde. Gelecek yazımda daha özel ve ayrıntılı bilgiler vermeye çalışacağım.
