Sağlık hizmetlerinde belediyelere ilk olarak 1871’de memleket tabibi bulundurmak yükümlülüğü ile sorumluluk verilmiştir. Bu 1913’te hükümet tabipliği olarak adlandırılmıştır.
Cumhuriyetin ilanı ile Doktor Refik Saydam’ın bakanlığında sağlık sisteminde hükümet tabipliği, belediye tabipliği ve karantina tabipleri vardır. Cumhuriyetimizin başlangıcında Sağlık Bakanlığına bağlı olarak 86 yataklı tedavi kurumumuz, 647 hasta yatağı, 554 hekim, 69 eczacı, 20 hemşire, 136 ebe ve ile 560 sağlık memurumuz vardır. Kamu sağlık hizmetlerimiz bu imkânlarla başlamış, bugüne gelinceye kadar çok önemli imkân ve gelişmeler yaşanmıştır.
Kamu hizmetinin bir ayağı da yerel yönetimlerdir. Belediye başkanlarının görevleri arasında belediye kanununun 38. maddesinde “belde halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gerekli önlemleri almak” yazar. Buradan belediyelerin sağlıkla ilgili sorumluluklarının çok ve önemli olduğunu anlarız. Su ve gıdadan temiz hava ve temiz çevreye, ruh ve beden sağlığına etki eden tüm etkenlere kadar dikkatli, tedbirli olmak ve gereğini yapmak…
Belediyelerimizin bu alanlarda çok çeşitli çalışma ve hizmetleri vardır. Ben bu yazımda İzmit Belediyesi’nce bir dönem yapılan hastane hizmetinden bahsedeceğim. Bu hastanemiz 1981 yılında o günün vali ve belediye başkanı Ertuğrul Ünlüer zamanında açılmıştır. Atatürk’ün doğum yılına denk geldiği ve özellikle doğum evi hizmetleri düşünülerek yapıldığı için yüzüncü yıl doğum evi adı verilmiştir. Şu anki İzmit belediye binasının olduğu yerde Tekel Parkı cepheli bir binada bu hizmet 26 yatak kapasitesiyle verilmekteydi. Kadın doğum uzmanı Dr. Vedat Özdoğan, dâhiliye uzmanı Dr. Nejat Can, çoçuk hastalıkları uzmanı Dr. Ülker Arat ve ilk hekim kadrosundadır. Özellikle kadın hastalıkları ve doğum hizmetlerine yönelik yataklı hizmet verilirken diğer branşlarda ayaktan tedavi hizmetleri yapılmıştır. Devlet memurları, eş ve çocuklarına ücretsiz iken diğer vatandaşlara uygun ücretlerle hizmet verilirdi.
Sosyal güvencesi olmayan, imkânı olmayan vatandaşlara da ücretsiz hizmet veren bir kurumumuzdu. Dr. Vedat Özdoğan 1999’da emekli oluncaya kadar aynı zamanda başhekim olmak olarak hizmet vermiştir. Kendisi çalışkan, dürüst ve şefkatli hekimliğiyle vatandaşlar arasında garibanların babası olarak bilinir bir hekimlik yapmıştır. Bu hastanemizde yılda 10-12 bin muayene, 2500-3000 bine yakın doğum ve cerrahi hizmet verilmekteydi.
Bu hastanemiz yeni belediye binası yapılması için yıkılınca 1995’te Otel Altınnal’ın ilk iki katında hizmetini sürdürmüştür. Deprem sonrası 2001’de ise Kuruçeşme’de yapılan iki katlı çelik konstrüksiyon binada 30 yatak kapasitesiyle hizmete devam etmiştir. Vedat Bey’in emekli olmasıyla başhekimliği yine kadın doğum uzmanı olan Dr. Gültekin Akbilek üstlenmiştir.
Buralarda bir dönem Dr. İdris Özdemir ve Dr. Ayten Gül gibi kadın doğum uzmanları da çalışmıştır. Bu yeni bina Sefa Sirmen’in başkanlık döneminde onun destek ve gayretleriyle Hollanda’nın deprem sonrası yardımları ile yapılmıştır. Tek kişilik, banyo ve tuvaletli odalarıyla ile çok konforlu, küçük ama çok güzel bir hastaneydi. 2004 yılında sağlıktaki yeni yapılanma sebebiyle kapanmıştır.
Belediyemiz bu kurumu ile hizmet verdiği 24 yılda 140 ile 150 bin ayaktan muayene ve tedavi, 40 bine yakın doğum ve cerrahi tedavi hizmeti vermiştir. Bu yazı Dr. Vedat Özdoğan’ın kişisel arşivinden de faydalanılarak yazılmıştır.
Yerel yönetimlerin sağlık alanı ile ilgili olan hizmetleri pek çoktur. Bunlarla ilgili bir bilgilendirme yazısını daha sonra yazacağım.
Sağlıkta kalın.
