Recep İvedik “Türk
sinemasının en çok izlenen filmi olmasının yanı sıra son 40 yılda en fazla
filme sahip olan iki seriden biri. En son Recep İvedik-6 filmi 2019 yılı
sonlarında gösterime girdi.
Recep İvedik-5 seriden en çok
seyredileni oldu. 7,5 milyon izleyiciye ulaştı ve yaklaşık 86 milyon TL gişe
hasılatı elde etti. 6 filmin izleyici sayısı yaklaşık 31 milyon kişiye,
toplam gişe geliri de 319 milyon TL’ye ulaştı.
Uzmanlara göre
bugüne kadar gösterime giren 6 adet ‘Recep İvedik’ filminin oluşturduğu
ekonomik değer, yaklaşık 3 milyar TL olmuş.
Filmin kahramanı Recep
İvedik çirkin görünümlü, kıllı, argo konuşan, kaba, itici bir tip.
Çocukken beni
yetiştiren büyüklerimin “aman yapma” dedikleri ne kadar iğrenç hareketler
varsa yapan biri.
“Ağza
alınmayacak küfürler… Kaba, argo, saygısız ifadeler… İçinde zekâ ve yaratıcılık
bulunmayan espriler… Geğirme, gaz
çıkarma… İkide bir başparmağını iki parmak arasında gösterme… Acayip sesle
gülme… Belden aşağı muhabbet…”
Sadece
üsluptaki bu çirkinlikler değil, verilen mesajlar da olumsuz:
“Kadınları
sürekli aşağılama… Çalışarak değil hile uygulayarak sonuca gitme… Adam yerine
konulmayanları adam yerine koyar gibi yapma… Basit milliyetçi laflar…
Kuralsızlık…”
Bu
tipi beğenenler “biz metroseksüel olup da ne çakalları ne zararlıları gördük.
Bu adamın çakallığı yok. Samimi biri. Kişiliğinde değer yargıları, kıllı
vücudunun içinde yufka bir yürek var. Ve bizim gibi, bizden biri. Ve halk
kahramanı…” diye düşünüyorlar.
Usta gazeteci Tanzer Ünal “halkın ilgi, beğeni ve
değer yargılarının seviyesini” yansıtan bu sosyolojik vakayı şöyle açıklıyordu:
“Hepimiz
birer potansiyel Recep İvedik’iz. Çoğumuzun içinde
bastırılmış bir Recep İvedik var. İnsanlar, kim bilir, belki kendilerini
görmek için filmi izliyorlardır. Kendilerinin arzu edip de yapamadıklarını
filmde görünce, rahatlayıp gülüyorlardır. Toplumdaki kültür erozyonunun,
toplumsal çürümenin en çarpıcı örneği…
Yıllardır
bilgisi, görgüsü, milli ve dini değerleri aşağı çekilen toplumun, Recep
İvedik’e ilgi göstermesi kadar doğal ne olabilir ki?”
*************************
Recep
İvedikçilerin Siyasi Tercihi
Acaba
Recep İvedik’te kendini bulan kitlenin sosyolojik ve siyasi tercihleri ne
yönde olmaktadır?
Muhtemelen
her partide böyle insanlarımız vardır. Ama bunların çoğunluğunun tercihi hangi
partiden yanadır? Gerçekten incelenmeye değer bir konu olduğunu düşünüyorum.
Halk
kitlelerini aşağılamadan, küçümsemeden anlamaya çalışmalıyız. Anlamadan daha
iyiye, daha güzele yönlendirmek mümkün değildir.
Zülfü
Livaneli’nin “Köyden kente göçle başlayan ne köylü ne kentli olabilen, bütün
değer ölçülerinden kopmuş, vahşi birer yaratık haline gelmiş, talandan yalandan
pay kapmaya çalışan bir kitle. Bu halk yığının Anadolu Müslümanlığıyla,
gelenekle, ahlakla, haram helal kavramıyla, merhametle, şefkatle hiçbir ilgisi
yoktur” dediği bir kitle var mı Türkiye’de? Var.
“Bu
kitle Itri, Mimar Sinan estetiğine de sahip değildir; Anadolu’da yüzyıllarca
aydınlık bir nehir gibi akmış olan Karacaoğlan, Pir Sultan, Dadaloğlu
temizliğine de. Dolayısıyla bu kesim muhafazakâr değil, Türkiye’ye çarpık ve
ahlak ölçülerinden yoksun bir ‘modernleşme’ sunan yeni bir oluşumdur” tespitine
de itiraz etmek kolay değildir.
Şehirlerimizi
estetikten yoksun, sağlıksız, yeşilden koparılmış, rant uğruna yaşanmaz hale
getirmiş olan bu kitlenin içinde Recep İvedik’ler gizli olabilir mi?
Bütün
cehaletlerine, kabalıklarına rağmen, “kul hakkı” tanımadıkları için, “en
başarılı” olan yani “en zengin” olanlar da bunlardan çıkmaktadır.
Bu
yüzden cehaletle beslenirler, “tahsil yapmış da ne olmuş, 3 dil öğrenmiş de ne
olmuş, binlerce kitap okumuş da ne olmuş?” demekten çekinmezler…
Kendinden
üst seviyede bilgi ve kültür sahibi olanları küçümseyen, özgüveni yüksek, cahil
cesaretine sahip kitleler artık hayli kalabalıklar.
Bunlar
hangi siyasi liderde kendinden izler bulabiliyor acaba?
*********************************
ABD’de
Recep İvedik Neden Tutmaz?
Recep İvedik gibi
bir film başka bir ülkede mesela ABD’de olsa bu ölçüde başarı kazanabilir
miydi?
Mesela ABD Başkanı
Trump’ın destekçilerinin yarattığı 6 Ocak Olaylarında gördüğümüz tipsiz ve
tuhaf kıyafetli taraftarları Holivut (Holywood) Recep İvedik filmi çekseydi
ne kadar rağbet ederdi?
Son anketlerde
bile yüzde 45 oy desteğine sahip olan Trump’ın destekçilerinin omurgasını
teşkil eden, çoğunluğu “taşralı, cahil, yoksul, beyaz Amerikalılardan” oluşan
bu kitleye Holivut neden bir Recep İvedik film serisi yapmayı
düşünemedi?
Öyle ya “Bunlar
da cahil olmakla beraber özgüvenleri yüksek ve kendilerini ülkenin
sahibi olarak gören bir kitle. Dahası kendilerini “vatansever”,
kendilerinden olmayanları “vatan haini” olarak gören” bir kitleydi.
Holivut’un ellnde Şahan
Gökbakır gibi toplumun nabzını tutan bir sanatçı olmadığı için değildir
herhalde.
Tanzer Ünal haklı,
“Recep
İvedik’in Türkiye’de bu kadar ilgi görmesi sosyolojik bir olaydır.”
“Yıllardır
belirli siyasilere gösterilen ilgi de aynı kaynaktan beslenmektedir.
Halk, kendine yakın olanla ilgilenir. Recep İvedik, halka yakın bir
karakterdir, ortalama halkın kendisidir. İnsanlar bu filmde kendilerini
buluyorlar.”
Taraftarları
da kendilerine yakın olduklarını gördükleri Trump’ı çok seviyorlar.
O’nun
geleneksel devlet adamı profiline aykırı bütün tavırlarını, 300 kelimelik İngilizce
dağarcığıyla yazdığı tivitlerini, yabancı devlet adamlarını ve rakiplerini
aşağılayıcı beyanlarıyla gurur duyuyorlar.
Ama
orada hala kanunlar ve kurallar geçerli. Kurumlar çok güçlü.
ABD’de
en zenginler, devlete yakın müteahhit veya iş insanları
değil. Orada zekasıyla, bilgisiyle dünyanın en zenginleri arasına giren
insanlar rol model.
ABD’nin
bütün dünyaya pazarladığı filmlerin altyapısında bilim ve sanat değeri
olmak zorunda.
Devlet
organlarını çok iyi eğitim almış insanlar yönetiyor. Ülkenin gelecek yüz
yılını, bin yılını planlayan, araştıran kurumları var. Kısacası bilim var,
sanat var, hukuk var.
Orada
her renge izin verirler. Ama Trump’lara en fazla bir dönem tahammül ederler.
Recep İvedik’lere prim vermezler.
