Gıdalarda Kullanılan Katkı Maddeleri

75

Gıda maddelerinde kullanılan katkılar üç ana gurupta toplanır.
Birincisi Gıdalara renk vermek amacıyla kullanılan renklendiricilerdir. Kullanılabilecek renklendiricilere ilişkin düzenlemeler ‘Türk Gıda Kodeksi Gıdalarda Kullanılacak renklendiriciler tebliği’ ile yapılmaktadır. Bu tebliğ 25.08.2002 tarih ve 24857 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili tebliğde; renklendirici kullanım koşulları, renklendirici kullanımına izin verilmeyen gıdalar, genel kullanılabilecek renklendiriciler, belirli gıdalarda belirli miktarda izin verilen renklendiriciler, renklendiricilerin piyasa sunumu sırasında uyması gereken etiketleme koşulları belirtilmiştir.

İkinci kategorisi tatlandırıcılardır. Bu konudaki mevzuat yine Türk Gıda Kodeksi altında yer alan ‘Gıda Maddelerinde kullanılan Tatlandırıcılar Tebliğ’ ile düzenlenmiştir. Söz konusu tebliğ 21.09.2006 tarih ve 26296 sayılı resmi Gazetede yayımlanmıştır. Tatlandırıcıların gıdalardaki kullanım esasları, tatlandırıcı olarak piyasaya sunulan ürünlerin etiket bilgilerine dair gereklilikler hangi gıdada hangi tatlandırıcının ne miktarda kullanılması gerektiği ilgili tebliğde yer almaktadır.

Son katkı kategoriside tatlandırıcı dışında kalanlardır. Bu katkı maddeleri gıdalara çok farklı amaçlar için ilave edilmektedir. Bu katkı Maddelerini temel fonksiyonlarına göre antioksidan, nem tutucu, hacim artırıcı, emilgatör, asitlik düzenleyici, hoş koku artırıcı, koruyucu, köpük oluşturucu, kıvam artırıcı, köpüklenmeyi önleyici, stabilizatör, itici gazlar, paketleme gazları, topraklanmayı önleyici, olarak sırlayabiliriz. Tüm bu amaçlar için kullanılan katkı maddelerine ilişkin esasları ‘Türk Gıda Kodeksi-Renklendirici ve tatlandırıcı dışındaki katkı Maddeleri Tebliğ’i içerisinde bulmak mümkündür. Bu tebliğ ile bu tür katkıların fonksiyonları tanımlanmış, genel kullanıma açık olan ve teknolojinin gerektirdiği kadar kullanılan katkılar belirli gıdalarda izin verilen katkılar ve limitleri belirlenmiştir. Ayrıca piyasada bulunacak olan bu tür katkıların nasıl etkileneceğine dair hususlarda tebliğde yer almaktadır. Ayrıca ‘Türk Gıda Kodeksi Gıda maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden etiketlenmesi tebliğ’ Gıdalardaki katkı Maddelerinin etikette belirtilmesi sırasında fonksiyon ununda yazılması zorunlu hale gelmiştir. Ayrıca aynı tebliğ hükmüne göre içinde tatlandırıcı içeren gıdanın etiketi üzerinde ‘tatlandırıcı içerir’, hem şeker hem tatlandırıcı içeriyorsa ‘içinde tatlandırıcı ve şeker vardır’. Gıda Maddesine %10 veya daha fazla şeker alkol eklenmiş ise ‘Aşırı tüketimi Laktasif etkiye neden olabilir’. Kullanılan tatlandırıcı içerisinde aspartam var ise ‘Fenil alanın içerir’ ifadeleri yer almalıdır.

Avrupa Birliği mevzuatına göre hazırlanan Tebliğler bu bilgiler ışığında zaman zaman birçok spekülasyona sebep olan katkı maddeleri mevzuat hükümlerine uygun olarak kullanılması halinde gıda güvenliği için herhangi bir tehdit unsuru oluşturmamaktadır.