Yunanlıların bölge halkının tamamının Milli Mücadele’ye katılmalarını önlemek için İzmit Körfezi üzerinden kontrol ve tehditlerini sıklaştırmalarına rağmen Zobuoğlu Hasan Bey’in gayretleriyle İstanbul istikametine deniz irtibatı sağlanmıştır. Hem Darıca – Değirmendere deniz hattından ciddi manada silah ve cephane tedarik edilmesi hem de Yunanlıların İzmit Körfezi civarından bir kısım askerlerini çekerek Adapazarı – Akmeşe arasına kaydırması üzerine bölge halkı, yeni kurulan Değirmendere Mıntıka Kumandanlığı emrine girerek büyük bir fedakârlıkla savaşmaya başlayacaktır.
Bu arada İzmit’teki Yunan Tümen Komutanı Gargalidis azledilerek yerine Koçkayani tayin edilmiştir. Gelir gelmez girdiği değişikliklerden biri de 17.Alayın 400 – 500 mevcutlu 3.Taburu’nu Bahçecik’e göndermiştir. Yeni komutanın haşin tabiatlı olmasından iyice cesaretlenen azınlık çeteleri, müdafaasız köylerde katliam yapmaya hız vermişlerdir.
Zorla girdikleri evlerde ve sokaklarda rastladıkları insanları – kadınlar da dâhil olmak üzere – öldüresiye dövdükleri, halkın önünde erkeklerin burunlarını ve kulaklarını kestikleri, gözlerini çıkardıkları, kadınlara ise topluca tecavüz ettikten sonra işkenceyle öldürdükleri, Yunan işgali sırasında yağmaladıkları çarşı ve dükkânları ateşe verdikleri, bazı köyleri tamamen yaktıkları raporlarla tespit edilmiştir.
En son, İzmit’in Mihaliç (Gündoğdu) Köyü’nde Rum çetecileri ve Yunan askerleri 1’i kadın olmak üzere 14 köylüyü birbirine bağlayarak öldürmüşler, bir köylüyü de ayaklarından asıp altında saman yakarak yakmışlardır.
24 Mart (1921) gecesi verilen rapora göre; Sapanca’nın Kurtköy ve Yanık Köyü’nde Rum ve Ermeni çetecileri ve muntazam kuvvetlerden oluşan tahmini 300 – 400 kişilik bir birlik ile Bahçecik’in güneybatısındaki Döşeme Müfrezesi karşısında miktarı belirsiz Rum çetesi, Köristan’da da bizim 41.Alay’ın karşısında 1 tabur Yunan kuvveti olduğu bildirilmiştir.
30 Mart’ta Genelkurmay Başkanlığı, Kocaeli bölgesinde bulunan birliklerden daha iyi istifade edebilmek ve bölgeyi işgalden kurtarmak üzere Mürettep (Düzenli) Kolordu adıyla yeni bir birlik oluşturdu. Birliğin başına da II.İnönü Savaşı’nda yaralanan Miralay Halit Bey yerine Miralay Kazım Bey (Özalp) getirildi.
Artık bundan sonra sözü ‘Milli Mücadele’de İzmit Sancağı’ adlı bilgi ve belge dolu çalışmasıyla asker/tarihçi Yusuf ÇAM ile ATASE (Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı) arşivlerine bırakalım. Zira savaşan her iki taraf da 25 Mart’tan itibaren harekât üstüne harekâta girişecektir. Biz, yalnızca Bahçecik Cephesi’yle ilgili olanları raporlardan ve diğer kaynaklardan ayıklayarak alıyoruz:
v 28 Mart 1921 Harekâtı
Değirmendere Mıntıka Kumandanlığı Bölgesi’nde; Katırözü –
Keltepe şarkındaki (doğusundaki) Karlıtepe dâhil Sultaniye, Bahçecik batısındaki Nüzhetiye’ye (Yukarı Döşeme) kadar devam eden Mıntıka Kumandanlığı bölgesinde özellikle Kestane Düzü ahalisinin fedakârlığı ve araziyi iyi bilmeleri yüzünden bu bölgelere Yunan askerleri sokulamamıştır.
v 29 Mart 1921 Harekâtı
Değirmendere Mıntıka Kumandanlığı Bölgesi’nde; Yunanlıların
Bahçecik ve Rum Yeniköy’de bulunan kuvvetlerinin hepsini çekerek Adapazarı cephesine sevk ettiği ve adı geçen köylerde yalnızca Rum ve Ermeni çetelerin kaldığı anlaşılmıştır. İzmit – Çuhahane – Bahçecik arasında 15 – 20 kişilik bir kuvvetin devriye gezdiği, Servetiye’de müfreze teşkilatı yapmaya memur edilen Mustafa Efendi tarafından bildirilmiştir. Bu durumdan istifade etmek isteyen Kocaeli Kumandanlığı, Servetiye Milli Teşkilatı’na bağlı her köyden vaziyeti tehlikeye düşürmeyecek şekilde 10’ar kişi alınarak toplanacak 150, ennihayet 200 kişilik bir kuvvetle Yunanlıların Sapanca’ya yapacakları takviyeyi geciktirmeleri Servetiye Müfrezesi’nden istenmiştir.
v 31 Mart 1921 Harekâtı
Bahçecik civarında Yunan askeri kalmamış, “Fedakâr ve
vatanperver halktan milis kıtaları teşkil edilerek” körfez kıyılarına ve İzmit Ovası’na doğru kuvvetli keşif kolları çıkarılmıştır.
v 2 nisan 1921 Harekâtı
Geyve Boğazı’ndan Bahçecik ve Değirmendere’ye kadar olan
bölümde Yunanlılar, çoğu çete askerlerinden oluşan 1000 ile 2000 kişilik bir kuvveti İzmit’ten 2 vapura bindirerek Mudanya’ya göndermiştir.
v 7 Nisan 1921 Harekâtı
Öğleden sonra Yunanlıların Çuhahane bölgesinde bulunan
müfrezesi, Karatepe üzerinden Serindere’ye taarruz etmişler ve o cepheyi tutan Milli müfrezelerin yaptığı karşı taarruzla 30 ölü bırakarak, Milli kuvvetlerin baskısının devam etmesi sonucunda İzmit’e kadar çekilmişlerdir. Değirmendere – Bahçecik bölgesinde yer yer çatışmalar olmuştur.
Bu meyanda yiğit denizci Kurt İzzet Reis’i yâd etmekte fayda var. Hem düşmanla dövüştü hem de Değirmendere, Saraylı, Örcün, Tatar İhsaniye, Hamidiye, Asarköy (Hisareyn) köylerindeki mücahitlere sandık sandık cephane yetiştirdi (YÜCE, Rıfat, Kocaeli Tarih ve Rehberi, Haz: Atilla Oral, Sayfa 315, Demkar Yayınevi, İstanbul, 2007).
ÇAM, Dr. Yusuf, Milli Mücadele’de İzmit Sancağı, Sayfa 123, İzmit Rotary Kulübü Yayınları, İstanbul, 1993.
SOFUOĞLU, Doç. Dr. Adnan, Milli Mücadele Döneminde Kocaeli, Sayfa 164 – 165, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2006.
ÇAM, Dr. Yusuf, Milli Mücadele’de İzmit Sancağı, Sayfa 127, İzmit Rotary Kulübü Yayınları, İstanbul, 1993.
SOFUOĞLU, Doç. Dr. Adnan, Milli Mücadele Döneminde Kocaeli, Sayfa 162, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2006.
ÇAM, Dr. Yusuf, Milli Mücadele’de İzmit Sancağı, Sayfa 131, İzmit Rotary Kulübü Yayınları, İstanbul, 1993 (ATASE Arş., Kls. 824, Ds. 6, Fhr. 149).
ÇAM, Dr. Yusuf, Milli Mücadele’de İzmit Sancağı, Sayfa 133, İzmit Rotary Kulübü Yayınları, İstanbul, 1993 (ATASE Arş., Kls. 824, Ds. 6, Fhr. 164).
A.g.e. Sayfa 135 (ATASE Arş., Kls. 824, Ds. 6, Fhr.185)
A.g.e. Sayfa 137 (ATASE Arş., Kls. 824, Ds. 8, Fhr.77)
A.g.e. Sayfa 139 (ATASE Arş., Kls. 774, Ds. 6, Fhr.62), (ATASE Arş., Kls. 774, Ds. 6, Fhr.72/4).
