Televizyonun çocuklar için en etkili uyarıcılardan biri olduğu bilinmektedir.
Çeşitli araştırmalara göre, televizyonun çocuklar üzerindeki etkilerini şöyle sıralayabiliriz:
1- Çocuk, uyanık olduğu sürenin 1/6’sını ya da daha fazlasını bir tek etkinliğe bağlı geçirirse, o etkinliğin, çocuğun hareket ve davranışlarına etkisi kesindir.
Bu etki, programın çocuğun hatırında kalışına, program anlayışına ve izlediği tiplerin yerine kendisini koymasına göre değişmektedir.
2- Çocuğun yemek ve uyku programını aksatmaktadır. Çocuklar, televizyon karşısında lokmalarını çiğnemeden yutmaktadırlar.
3- Çok fazla televizyon seyretmenin çocuklarda sinirlilik ve fazla duygulu olma gibi problemlere yol açtığı kanıtlanmıştır.
4-Şiddet içeren programlar, çizgi film bile olsa, seyreden çocukların davranışlarında saldırganlıkoluşmaktadır.
5-Haftada 25 saat ve üzeri televizyon seyreden çocukların, televizyonda gerçekmiş gibi gösterilen davranışların biçimlerini, problem çözme yeteneklerini ve sosyal normları, günlük hayatta uyguladıkları görülmüştür.
6-Çocuklar için hazırlanan programların, yetişkin programlarından %10 daha fazla şiddet öğesi içerdiği görülmüştür. Çocukların, yoğun şiddetten etkilenerek saldırgan davranışlar sergilemesi kaçınılmazdır.
7- Çocuklar televizyonda izledikleri;aksiyon, korku, şiddet, sosyal korkular vb. rollerle özdeşleşerek, bunları alıp uygulamaktadırlar
Yetişkinler, bunları çocukların “zararsız” miktarda izlediklerinisöyleyebilirler Zararsız miktarda da olsa, küçük çocukların etkilenmesinin önüne geçemeyebilirler. Zaman geçtikçe bu davranışları taklit etmeye başlayabilirler.
8-Çocuğun, süper kahramanı oynaması problem olmaya başlayabilir. 6 yaşın altındaki çocuklar kolaylıkla etkilenebilirler ve ekranda gördükleri gerçek olmayan şeylerden gerçeği ayıramayabilirler.
9-Çok kısa sürede çok fazla yüklenen bilgilerden kafası karışan çocuğun, dünyası daha da karmaşık hale gelir.
10- Eğitimsel ağırlıklı programlar, içerikte zararsız olsa bile çocuğun gerçek oyun deneyimleri ve aktivitelerinde geçireceği zamanın yerini tutamaz.
Yayımlanan reklamların ise çocuklara etkisi oldukça fazladır. Televizyonun etkili bir dikkat çekme aracı olduğunu bilen reklamcıların, başta çocuklara yönelik ürünler olmak üzere, birçok ürün tanıtımında ve olay aktarımında çocukları kullanmaktadırlar.
Çocuklara yönelik ürünlerin reklamında, yine çocuklar kullanılarak mesajlar verme, yaygın şekilde kullanılan yöntemlerdendir.
Böyle olunca; çocukların,televizyonda gördükleri reklam ürünlerini ailelerinden istemesi yaygınlaşmaktadır.
Çocukların televizyon izlemelerine kısıtlamalar getirmek yerine, ailelerin kontrolü altında, farklı uğraşılarla zamanlarını değerlendirmeleri sağlanmış ve sonuçta çocukların ailelerinden oyuncak istemelerinde %70 oranında azalma olduğu görülmüştür.
Reklamlardan yanlış değerler kazanan çocuklarda, zararlı ve gereksiz davranışlar sıklıkla görülmektedir
Televizyonun, çocukların üzerinde olumsuz etkisinin yanı sıra,elbette olumlu etkileri de bulunmaktadır:
Çocukların yaşına ve psikolojisine uygun televizyon programlarının, çocukların akademik becerilerine olumlu etkiler yaptığı bilinmektedir.
5-6 yaş grubundaki çocukların televizyon izleme ile başarı düzeyleri arasında olumlu bir ilişki bulunmaktadır.
Özel hazırlanmış eğitici televizyon programlarının çocuklara yeni kelimeler ve kavramlar öğretmede ve okula hazırlamada çok etkili olduğu bilinmektedir.
Çocukların rastgele, kontrolsüz televizyon izlemeleri hususunda aileler duyarlı olmalıdır.
Ebeveynler,televizyonun, çocuğun üzerindeki güçlü etkisini bilerek ve farkında olarakçocukla birlikte televizyon programı seçimi yapmalıdırlar.
Sevgiyle kalın.
Kaynaklar
1-Atay M. Ve Öncü E. Ç.(2003) “Elektronik Bakıcı: Televizyon”Çoluk Çocuk Dergisi.V:27 n:6, p: 14- 17.
2- Aydın Ç. (1994). Televizyon ve Çocuklar. Okul Öncesi Eğitimcileri için El Kitabı (Ed: Şule Bilir). Yapa Yayıncılık. Turan Ofset İstanbul.
3-Brunet C.(2000) “1-7 yaş Arası Çocuğun eğitimi, www.superanne.com/aile/televizyon.shtml
4-Katz L.G. (1989). Televizyon ve Çocuklar. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. H. Ofset Mat. A.Ş. İstanbul.
5-Razel M. (2001). “The Complex Model of Television Viewing and Educational Achievement” The Journal of Educational Research v:94, n:6, p:371-379. 2001
6-Seawell M. (1998).National Television Violence Study. Thousand Oaks, CA: Sage Publishing, ED 420-437, 1998.
