1-Söğüt / 2- Millî Mecmûa 3-Asya’nın Üç Gücü / Türkiye Ve Çin’in Kazakistan Siyâseti
1-Merhum Nevzat Kösoğlu’dan yâdigar isimli, dolgun muhtevalı bir dergi: SÖĞÜT:
16 x 24 santim ölçülerindeki Mayıs Haziran 2024 dönemine ait 272 sayfalık SÖĞÜT DERGİSİ’nin 27. sayısı Dilâver Cebeci (1943-2008) dosya konusu ile okuyucuya sunuluyor. Merhum Dilâver Cebeci; Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Sevilen şâir, yazar, ilâhiyatçı ve fikir adamıdır. Gümüşhane’nin Kelkit ilçesinin Dayısı köyünde dünyâya geldi. Mustafa Yıldızdoğan tarafından bestelenen ‘Türkiyem’ şiiriyle adını ‘Ben Türk’üm’ diyen insanların bulunduğu her yere duyurdu:
Baş koymuşum Türkiye’min yoluna
Düzlüğüne, yokuşuna ölürüm Türkiye’m
Asırlardır kır atımı suladım.
Irmağının akışına ölürüm Türkiye’m.
Deli sular, salkım-saçak söğütler,
Kışlada kumandan, asker öğütler,
Yaylalarda ata biner yiğitler,
Bozkurt gibi bakışına ölürüm Türkiye’m
Sevdalıyım, yangın yeri bu sinem
Doksan yıldır çile çekmiş hep ninem.
Pınarlardan su doldurur Eminem
Mavi boncuk takışına ölürüm Türkiye’m.
Düğünüm, derneğim, halayım, barım,
Toprağım, ekmeğim, nâmusum, arım,
Kilimlerde çizgi çizgi efkârım,
Heybelerin nakışına ölürüm Türkiyem.
Kitap hâlinde yayınlanmış eserleri: Hun Aşkı (şiir), Din Bilgisi (Lise-3), Din Bilgisi (Ortaokul-3), Mavi Türkü (nesir şeklinde şiir), Büyü (piyes), Şafağa Çekilenler (şiir), Devranname (mizahî tenkit yazıları), Ve Sığınırım İçime (şiir), Tanzimat ve Türk Ailesi (araştırma), Seyranname (mizâhî tenkit), Sitare (şiir), Asra Yemin Olsun ki (şiir), Men Kazanga Baramen (gezi), Divan Şiirinde Kadın (araştırma), Kur’an’dan Gerçekler (İlâhiyat), Türk’e Dâir (araştırma).
Dergide yer alan Dilâver Cebeci ile alâkalı yazılar: Rânâ Senânur Doğan, Sinan Terzi ve Rânâ Senânur Doğan, Mehmet Ali Kalkan, Necati Gültepe, Osman Çakır, Talât Ülker, Nurullah Çetin, Batuhan Oruç, Halil İbrâhim Yücel, Emel Hisarcıklılar, Cansu Sole, Muaz Ergü ve Sinan Terzi.
Derginin bu sayısındaki Tema Konusu ise ‘Türk Şiirinde Destan: Dillere Destan Olanlar’ Şeklinde tertip edilmiş. ‘Deneme’ bölümündeki yazıların başlıkları ve yazarları: ‘Memleket Nere’ Yunus Özel, ‘Eleştiri Günlüğü’ Orçun Üçer, ‘Diyet’ Hâlit Selim Dönmez, ‘Bir İstiklal Marşı Okuması’ Bahtiyar Ermiş, ‘İnsan ve Tutkuları’ Yavuz Gönüler, ‘Gabı Olmayanın Gazancı Olmaz’
Mustafa Sarı, Fâtih Çeliksoy, Günay Uysal, Emrullah Naz, Feyza Ay, Fâtih Selvi, İsmâl Uluöz, Merve Etöz, Hatice Mert Yunak, Mete Almalı, Özay Erdem ve Büşra Tümkaya’nın kalem ürünleri ‘Hikâye’ bölümünde yer alıyor.
‘Şiir’ bölümü; William Shakespeare’den Ali Günvar’ın tercümesi ile başlıyor. Devamında Özkan Kaya, Nâzım Payam, Doğanay Dağlar, Ahmet Sefa Yalçın, A. Samet Atılgan, Yakup Diker, Ayşe Nur Biçer, Muhammet Durmuş, Mustafa Gazi, M. Tuğrul Çolak, Kürşat Küçük, Serdar Aydın imzalı şiirler yer alıyor. Son 2 şiir de Ayşe Erdem ve Tamer Gülbek tercümesidir.
Bu sayının Röportajı: Cengizhan Orakçı tarafından Hayati Tek’in yazdığı ‘Kardaş Kömeği’ isimli roman hakkında gerçekleştirilmiş.
Mecmûnın bu sayısı İnceleme bölümündeki: Vildan Aydın imzalı ‘Dilimize Bir Armağan Tamgalar’ ve Selçuk Atay imzalı ‘Modern Zaman Bulantısı / Anlatısı olarak Ölüm / Düğümlere Bitişik’ başlıklı yazlarla tamamlanıyor.
Bilgilendirici, gelişmelerden haberdar edici, 28. sayıya kadar okuyucuya hoşça vakit geçirtmeyi ve bilgilendirmeyi taahhüt eden, dopdolu bir dergi. Okunmaya değer. Derginin çok zengin yazar kadrosunda mutlaka edebî zevkinize, düşünce anlayışınıza uygun şahıslar bulmanız mümkündür.
İyi okumalar.
2-Cumhuriyet Döneminin Öncü Yayını: MİLLÎ MECMÛA
Millî Mecmû’nın ilk sayısı 1 Ksım 1923 târihinde Mehmet Mesih (Akyiğit) yönetiminde yayın hayatına girdi. İlk sayısında hedefinin ‘Medeniyet yolundan giderek gençliğe yol göstermek’ olduğu ve ‘Cumhuriyetin müdafii olacağı’ açıklanıyordu. İlk sayısında Türk Ocakları Genel Başkanı Hamdullah Suphi (Tanrıöver) ile yapılmış bir röportaj vardı.
Derginin yazar kadrosu; Hâlide Nusret (Zorlutuna) (1884-1964), Mustafa Şekip (Tunç) (1886-1958), Ali Cânip (Yöntem) (1887-1967), Mehmet Fuat (Köprülü) (1890-1966), Müfide Ferit (Tek) (1892-1971), Mehmet Şâkir (Ülkütaşır) (1894-1981), Hâmid Zübeyir (Koşay) (1897- 1984), Peyâmi Safâ (1899-1961), Mükrimin Halil (Yinanç) (1900-1961), Hilmi Ziya (Ülken) (1901-1974), Ahmet Hamdi (Tanpınar) (1901-1961), Hüseyin Nâmık Orkun (1902-1956), Necmeddin Halil Onan (1903-1968), Necip Fâzıl Kısakürek (1904-1983) gibi, günümüzde milliyetçi çevrelerde isimleri saygıyla anılmaya devam eden yazarlar vardı.
Millî Mecmûa, 1955 yılında yayımlanan 162. sayısı ile yayın hayatından çekildi.
Ötüken Neşriyat’ın yayını olan Millî Mecmûa’nın 1. sayısı Ocak-Şubat 2018’de, 39. sayısı Temmuz Ağustos 2024 döneminde okuyucuya sunuldu. Dosya konusu: ‘Türk Milliyetçiliği’, alt başlık ise ‘Başucu Kitaplar’ idi.
Gençlerimizin ekseriyeti, kitap okumuyor. Okumak isteyenlerin bir kısmı da, ne okumaları gerektiği hususunda kararsız… Ötüken Neşriyat, Millî Mecmûa’nın bu sayısı ile büyük bir boşluğu dolduruyor.
Mecmûada tanıtımı yapılan kitaplar ve yazarları ile
tanıtım metnini hazırlayan dergi yazarları:
*Türkçülüğün Manifestosu: Üç Tarz-ı Siyâset: Yusuf Akçura (1876-1935)/Halûk Kayıcı.
*Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muâsırlaşmak: Ziya Gökalp (1876-1924)/Yusuf Ziya Bölükbaşı.
*Topyekûn Batılılaşmanın İmkânı ve 3 Medeniyet: Ahmet Ağaoğlu (1869-1939)/Ozan Korhan.
*Millet Nazariyeleri ve Millî Hayat: Mehmet İzzet (1891-1930)/Mehmet Tüzün.
*Türkçülüğün Esasları: Ziya Gökalp (1876-1924) Ahmet Alperen Can.
*Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları: Sadri Maksudi Arsal (1878-1957)
*Türk Ülküsü: Hüseyin Nihal Atsız (1905-1975)/Yusuf İslâm Gül.
*Garplılaşmanın Neresindeyiz? Mümtaz Turhan (1908-1969)/Rabia Umay Can +Hasan Gökay Aytekin.
*Dokuz Işık: Alparslan Türkeş (1917-1997)/Yusuf İnanç Duygulu.
*Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Târihi: Prof. Dr. Osman Taran (1914-1978)/ (Doç. Dr. Nasrullah Uzman.
*Mesele: Dündar Taşer (1925-1972)/Ömer Burak Sert.
*Dündar Taşer’in Büyük Türkiye’si-Osmanlı Devlet Anlayışı: Ziya Nur Aksun (1930-2010)/Üzeyir Aygördü.
*Ülkücünün Çilesi: Galip Erdem (1930-1997)/Ahmet Şâhin.
*Türk Milliyetçiliği Fikir Sistemi-Teori: Prof. Dr. İskender Öksüz (1945-) Fuat Poyraz Pamuk.
*Türk-İslâm Ülküsü: Seyyid Ahmet Arvasi (1932-1988) Habib Arvas.
*Türk İslâm Sentezi: Prof. Dr. İbrâhim Kafesoğlu (1915-1984) Mustafa Can Tiryaki.
*Allahsız Müslümanlık: Ömer Lütfi Mete (1950-2009)/İbrâhim Daş.
*Şehit Enver Paşa: Nevzat Kösoğlu (1940-2013)/Hakan Boz.
Türkiye’nin parlak geleceğinin inşasında vazife almayı düşünen her gencin mutlaka okuması gereken, tamamı 1.000 sayfayı aşan kitapların, aslında bulunan üstün değerler gram ölçüsünde kayba uğramaksızın hazırlanan özeti, 16 X 24 santim ölçülerindeki 166 sayfaya sığdırılmıştır.
Bu projeyi düşünenler ve uygulayanlar binlerce teşekkürü hak ediyor.
Not: Genç kardeşlerimizin çoğunluğu, Tür Milliyetçiliği Düşüncesine hizmet eden fikir adamlarımızı da tanımak ihtiyacındadır. Bu vesile ile kitapları yazanların hayat hikâyeleri de sunulsaydı, çok daha güzel olurdu.
Her ne kadar Ötüken Neşriyat’ın 2005 yılında yayınladığı Rahmetli Prof. Dr. Necmeddin Sefercioğlu’nun ‘Tanıdığım Ünlü Türkçüler’ isimli başucu kitabı varsa da merhum, tanımak imkânı bulamadıklarını yazamamıştır.
Denilebilir ki, Google Efendi’den öğrenilebilir. Herkes biliyor ki, mezkûr efendi, sâdece Türk Milliyetçiliği Düşüncesine hizmet eden fikir adamlarını değil, Türkleri ve özellikle adı ‘milliyetçi’ sıfatı ile anılan Türkleri de sevmiyor. Sevmeyi bırakınız, tarafsız olabilseydi, fikirdaşlarımızı meziyetleri ile tanıtan yazıların altına; ‘Bu metin belgelerle desteklenmelidir’ veya ‘Google standartlarına uygun değildir’ şeklinde itiraz notu koymazdı.
3-ASYA’NIN ÜÇ GÜCÜ / TÜRKİYE VE ÇİN’İN KAZAKİSTAN SİYÂSETİ
Belirtildiğine göre Kazakistan bölgesinde, günümüzden 1.000.000 veya 800.000 yıl öncesinde insan yerleşimi başlamıştır. Kazakistan topraklarında kurulan ilk devlet, MÖ 209 yılında teşkilâtlanan Hun İmparatorluğu’dur. Sonra Göktürk Cihan Devleti hâkimiyeti başlamıştır. Onları, Hazarlar, Bulgar Türkleri tâkip eder. (Bulgar Türkleri İslâmiyet’i kabul eden ilk Türklerdir. Bulgaristan’a yerleştikten sonra Slavlarla kaynaşarak önce dillerini, sonra dinlerini değiştirdiler.)
Karahanlı Türk Devleti, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Moğollar, Altın Orda Hakanlığı, Nogay ve Kazak Hanlığı ve Ruslar, Kazakistan topraklarının sonraki sâkinleri oldu. 1917’de Bağımsız Alaş Orda Türk Hakanlığı kuruldu ise de 1920’de Rus hâkimiyeti yeniden başladı. 1991’de Sovyetler Birliği dağılınca Asya’daki diğer Türk Devletleri gibi Kazakistan da bağımsızlığını kazandı.
Kazakistan Cumhuriyeti 2.725.000 Km2 yüzölçümü ile en geniş topraklara sâhip Türk devletidir. Nüfusu 20.000.000’dur.
Fevkalâde stratejik bir mesele olan Türkiye ve Çin’in Kazakistan Siyâseti, konunun uzmanı Dr. Figen Aydın tarafından ince elenip sık dokunarak, eksiklikler tamamlanarak diplomatik bir dille anlatılıp üç ülke liderinin istifâdesine sunuluyor. Bu durum, arka kapak yazısı olarak okuyucuya açıklanıyor:
Bu çalışmada iki ülkenin dış politikalarının imkân ve zorlukları, benzerlik ve farklılıkları Kazakistan özelinde tahlil edilmektedir. Neoklasik realizm yaklaşımıyla değerlendirilen Türkiye ve Çin’in Kazakistan dış politikaları hem söz konusu devletlerin dış politikalarının anlamlandırılması hem de Kazakistan siyasetlerinin dinamiklerinin belirlenmesi noktasında önem arz etmektedir.
Türkiye ve Çin’in Kazakistan’la olan jeopolitik bağlarını kuvvetlendirme, enerji dalında iş birliklerini arttırma ve ikili ticâretlerini büyütme hedeflerinin olduğu bilinmektedir. Kazakistan’ın özellikle 2010’lu yıllar itibâriyle artan bölge ile alâkalı nüfuzu ve güçlü şekilde yürüttüğü cihanşümul diplomasisi, Türkiye ve Çin’in Kazakistan’a dikkatlerini yöneltmelerinde muhakkak ki mühim bir sebeptir. Ayrıca Türk devleti ve toplumu için Kazakistan ortak değerler ve kültür kapsamında derin anlamlar içermektedir. Çin-Kazakistan ilişkilerinde ise toplumlar arası bağın yaratacağı bir kamu diplomasisi mevcut değildir. Fakat Çin vatandaşı Kazaklar ve Uygur Türklerinin -özellikle ekonomi ve güvenlik konularında- gelecek yıllarda Çin’in Kazakistan dış politikasını daha fazla şekillendiren dinamikler arasında olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte, Çin’in Kazakistan politikası bölge ile alâkalanmak, merkez-çevre, sinofobiyi* aşma, nüfus politikaları gibi meseleleri de barındırır.
Her iki ülkenin de siyâsî ve ekonomik ilişkilerini derinleştirdiği Kazakistan’a yönelik dış politikalarının karşılaştırmalı analizinin yapıldığı bu çalışmada; Türkiye’nin mevcut dış politikasında târihî bağlamda bir dönüşüm yaşanıp yaşanmadığı ve cihanşümul sistemin en önemli ülkelerinden olan, güçler dengesini değiştirme iddiası bulunan Çin’in dış politikasının sürekliliğinin olup olmadığı değerlendirilmiş, Ankara ve Pekin’in Nur-Sultan politikalarındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur.
*sinofobi: Pedagogların ifâdesine göre köpeklerden aşırı korkuyu ifade eder. Çin Halk Cumhuriyeti’ne komşu ülkelerde yaşayan insanlara göre ise; Çin’den, Çin halkından ve/veya Çin kültüründen korkmak veya hoşlanmamaktır.
Kazakistan ile Çin’in; sınırdaş konumunda bulunması, ‘Şanghay Beşlisi’ veya ‘Şanghay Paktı’ olarak da anılan Şanghay İşbirliği Teskilâtı’nın kurucu üyeleri olmaları sebebiyle siyâsî ve fizikî yakınlıkları vardır. Çin’in; yüzölçümü ve nüfus itibâriyle daha küçük bir ülke olmasına rağmen Kırgızistan ile yakından ilgilendiği bilinmektedir. Kazakistan ile daha çok ilgili olduğu muhakkaktır.
Çin İşgali altında bulunan Doğu Türkistan sebebiyle Türkiye Çin ilişkileri problemlidir. Şanghay Beşlisi, kuruluş döneminde ‘karşılıklı suçlu iâdesi’ meselesi hükme bağlanmıştı. Çin’in bu maddeden vazgeçmesi düşünülemez. Türkiye’nin, bu hükmü kabul etmediği sürece Beşlinin üyeliğine kabul edilmesi mümkün olmayabilir. Çin yıllar boyunca Çin’i terk edip Türkiye’ye sığınan Doğu Türkistanlı soydaşlarımızın, dindaşlarımızın iadesini talep etmektedir. Hatta Çin yıllar önce Türkiye’ye sığınan Mehmet Emin Buğra, İsa Yusuf Alptekin, Emekli Tuğgeneral – Doğu Türkistan Vakfı Başkanlarından Mehmet Rıza Bekin’ Paşanın ve Rahmetli Hızırbek Gayretullah’ın bile mevtâlarının kendisine teslimini isteyebilir.
Türkiye çok dikkatli olmalıdır.
| Dr. FİGEN AYDIN: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yüksek liansını tamamlayarak uzmanlık derecesini almıştır. Doktorasını ise Millî Savunma Üniversitesi, Milletlerarası İlişkiler ve Bölgelerle Alâkalı Çalışmalar Ana İlim Dalı’nda 2022 yılında tamamlamıştır. Kitap bölümlerinin yanı sıra milletlerarası ve millî hakemli dergilerde makaleleri bulunan yazar, bölge çalışmalarında Çin ve Orta Asya devletleri başta olmak üzere Asya’ya ışıklanmaktadır. Bunun yanı sıra, ekonomi-politik ve dış politika temel çalışma alanlarıdır. Aydın, çeşitli üniversitelerde lisansüstü dersleri vermektedir. |
ÖTÜKEN NEŞRİYAT A. Ş.
İstiklal Caddesi, Ankara Han Nu: 63/3 Beyoğlu 34433 İstanbul Telefon: 0.212- 251 03 50
Belgegeçer: 0.212-251 00 12 e-Posta: otuken@otuken.com.tr www.otuken.com.tr
