Kitâbiyat 159
Prof. Dr. Zekeriya Güler eserinde, konu başlığı olarak seçtiği 70 adet hadisi; 100 adet âyet ve 150 adet hadisle açıklıyor. Bu 150 hadisten 35’i mevkuf (1) ve maktû (2) haber olarak sahâbe (3) ve tâbiîn (4) dönemine aittir.
Konu başlıklarından bâzıları şöyledir: *Hadis İlminin Önemi, *Hadis İlminin Gayesi, *Sünnetin Mâhiyeti, *Sünnete Duyulan İhtiyaç, *Kur’an-Sünnet Münâsebeti, *İman-Amel İlişkisi, *İnsanın Yaratılış Hikmeti ve Kader, *Kargaşa Dönemlerinde Sâlih Amelin Değeri, *İlim Her Müslüman’a Farzdır. *’Kur’an’a Abdestli Olarak Dokunmak, *Geçmişlerin Ardından Kur’an Okumak, *Helal-Haram Hududu, *Namaz, *Oruç, *Zekât, *Cuma Namazı, *Az da Olsa Devamlı Olan Makbul, *İyi Ahlak, *Çocuk ve Aile Terbiyesi, *İş Hayatında Dürüstlük, *Zenginlik, *Cimrilik, *Şakalaşma, *Tevazu, *İffet, *Sorumluluk Şuuru, *Müslüman Kimliği, *Beş Fırsat, *Kıyamet Günü Sorulacak Şeyler, *Namazdan Sonra Duâ, *Yemek Duası, *Evden Çıkarken Yapılacak Dua.
Görüldüğü gibi, hadisler belirlenirken, İslam’ın temelini teşkil eden ibadetler ile merak edilen ve sıkça sorulan konular göz önünde bulundurulmuş. Okuyanlar, öğrendiklerini uygulayabildikleri takdirde kâmil bir Müslüman olacakları gibi, çevrelerindekilerin de yanlışlarını, eksikliklerini ve meraklarını giderecek bilgilere sahip olacaklardır. Bu özellikleriyle ‘Hadis Günlüğü‘ Her Müslüman’ın ‘başucu kitabı‘ vasfına sahiptir.
Bilindiği gibi din olgusu, ilk insandan beri var olagelmiştir. Bu olgu; ‘Allah (cc) tarafından belirlenmiş, vahiy (5) yoluyla ve Peygamberler aracılığıyla akıl sahibi insanlara teklif edilen, ilahî bir nizamdır.’ Şeklinde tarif edilebilir. Dinin gayesi; insanları ahlaken olgunlaştırarak dünyada huzur ve mutluluğa, ölümden sonra devam edecek olan ahrette ebedî saadete kavuşturmaktır. İslamiyet, en son ve en mütekâmil dindir. İslamiyet’le ilgili nizam hükümlerinin toplandığı kitap, Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an-ı Kerim, İslamî hükümlerin anayasasıdır. Kur’an’ın ihtiva ettiği hükümler, Hz. Muhammed tarafından açıklanarak ve uygulamaları gösterilerek insanlığa öğretilir. Bu işleme ‘tebliğ‘ denilmektedir. Peygamberimizin tebliğ sırasındaki söz, fiil, iş ve halleri ise ‘hadis‘ olarak anılır. Hadis, ‘sünnet‘ kelimesi yerine de kullanılır.
Bütün Hadis-i Şerifler insanlara; Cenab-ı Allah’ın kitabı olan Kur’an-ı Kerim’e ve Peygambere bağlı olmayı, İslam’ın 5 şartını yerine getirmeyi, ahlaklı olmayı, yardımlaşmayı öğütler. Faziletli amelleri tavsiye eder. Cennet ve cehennem hakkında bilgiler verir, beşerî ilişkileri tanzim eder.
Hadisler, delil değeri açısından; sahih-güvenilir, hasen-güvenilirliği tam olmayan ve zayıf hadisler olarak gruplandırılır. Bir başka gruplandırma da hadisi nakledenlerin kimliklerine göre yapılmaktadır. İslam âlimleri tarafından doğru veya doğruya çok yakın hadislerin toplandığı kitapların sayısı 6 olarak belirlenmiştir. Bu 6 kitaba ‘Kütüb-i Sitte‘ denir. Bunlar; Buharî,Tirmizî, Sicistanî, Müslim, Mâlik bin Enes ve Nesâî tarafından hazırlanmıştır. Bu kitaplarda ‘zayıf’ olarak görülen hadisler de bulunmaktadır.
Zekeriya Güler Hoca’nın hazırladığı Hadis Günlüğü isimli eserin arka kapak yazısında, şu bilgiler verilmektedir: ‘Kur’an ile birlikte hadis ve sünnet şuurunun, kültür ve eğitiminin yaygınlık kazanmasıyla, bâtıl (6) inançların ve bid’at (7) uygulamaların kademeli olarak ortadan kalktığı tecrübe ile sâbittir. Şüphesiz kazanılan bu şuur, kültür ve eğitim sâyesinde, Rasûl-i Ekrem’in rehber irâdesine teslim olmanın semeresi gereği, dünyada mutlu bir hayat sürülmüş ve ahret için ciddî bir yatırım yapılmış olacaktır.’
Eser; temiz Türkçesi, kolay anlaşılır ifâde tarzı ile de dikkat çekicidir. Eserin bu özelliğini her sayfada görmek mümkündür. Buharî, Ebû Dâvud ve Ahmet b. Hanbel’in hadis kitaplarında yer alan; ‘Dünyaya gelen her çocuk fıtrat üzere doğar. Onu anası babası Yahudi, Hıristiyan veya mecûsî yapar. Nitekim hayvan yavrusu da organları tam olarak doğar. Hiç o yavrunun burnunda, kulağında eksik-kesik bir yer görür müsünüz?’şeklindeki hadisin açıklamasını, tadımlık bir bölüm olarak verelim:
‘Fıtrat hadisi diye şöhret bulan bu hadis, ana babanın ve çevre şartlarının çocuk terbiyesinde hayli etkili bir faktör olduğunu ifade eder. İlk mektep demek olan aile yuvasında çocuk, ana babasının dinî inanç ve gündelik hayat tarzını yakından gözlemleme imkânını bulur. Böylelikle çocuğun berrak zihin dünyası ona göre şekillenir.
Fıtrat, insanın doğuştan gelen temiz tabiatı, bozulmamış ve değişmemiş ilk hâli, onun içindeki nizam, bizâtihi kendisi veya kendine has yaratılışı demektir.’
Yüce Allah, ana babaya çocuklarının eğitimini emretmiş ve bunu onlara büyük bir sorumluluk olarak yüklemiştir.’
2012 yılında 13,5 X 21,5 santim ölçülerinde 254 sayfalık hacimle 5. Baskısı yapılan kitap, meşhur hadis âlimi Ebu’l-Ferec Abdurrahman ibnü’l-Cevzî’nin (vefatı: 597/1200) duası ile sona eriyor.
‘Allahım, Senden haber veren dile, seni gösteren ilimlere nazar eden göze, sana hizmet yolunda yürüyen ayağa ve Rasûlünün hadisini yazan ele acı çektirme (azap etme)! İzzetin hürmetine lütfunla beni cehennem ateşine koyma! Erbabı bilmektedir ki, ben senin dinini hep müdafaa gayretinde oldum.’
Ve bu eseri için yazarın son sözleri:
‘Gayet samimi duygu ve düşüncelerle dile getirilen bu niyazın Allah Teâlâ tarafından kabul buyurulması, okunan hadisleri hayata geçirmek suretiyle O’nun rızâsının kazanılarak iki cihan saâdetinin elde edilmesi ve Rasûl-i Ekrem’in ahret hayatında yakın ilgisine mazhar olunması, yazar veya okuyucu sıfatıyla hadis ilmine hizmet gayretinde olan her Müslüman için nihâî hedef olmalıdır.’
(1)mevkuf: Peygamber (sav) Efendimiz’e ait olur da Sahâbeler tarafından nakledilen söz ve fiiller. (2)maktû: Tâbiun ve etbâu’t-tâbiîn tarafından nakledilen Peygamberimize ait söz ve fiiller. (3)sahâbe: Hz. Peygamber devrine yetişmiş, Müslüman olarak O’nu görmüş ve sohbetinde bulunmuş ve Müslüman olarak ölmüş kimse. (4)tâbiîn: Sahâbeden herhangi birisiyle karşılaşıp Müslüman olarak vefat eden kimse. (5) vahiy: Cenab-ı Allah’ın, insanlara tebliğ edilmek üzere Cebrail vasıtasıyla Peygamberlere ilettiği emirler. (6)bâtıl: İlahî vahye dayanmayan, insanların ihdas ettiği; Mecusîlik, Budizm, Şamanizm gibi inanç sistemleri. (7)bid’at: Dinin aslında olmayan ve şer’î delillere istinad etmeden sünnete aykırı olarak dinî hükümler arasında sayılan hüküm ve işler.
HAT YAYINEVİ: Selamiali Efendi Caddesi, Huzur Çarşısı Nu: 3/15 Üsküdar, İstanbul. Telefon: 0.216-334 48 30 e-posta: haktitap@gmail.com www.hatyayinevi.com
Prof. Dr. ZEKERİYA GÜLER:
1959’da Adana’da doğdu. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olan yazar 1993’de Doktor, 1997’de Doçent, 2003’de Profesör oldu. 01.02.2011 tarihinde Selçuk Üniversitesi’nden İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslam Bilimleri Bölümü Hadis Anabilim Dalına naklen Profesör olarak atandı.
Yayınlanmış eserleri arasında Zâhirî Muhaddislerle Hanefî Fakihleri Arasındaki Münakaşalar ve İhtilaf Sebepleri (Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1997), 40 Hadiste İş ve Ticaret Ahlâkı (İGİAD, İstanbul 2010), Hz. Peygamber Toplum ve Aile (Ensar Neşriyat, İstanbul 2007), Peygamberimizin Sünnetinde Çocuk Eğitimi (Çeviri, Uysal Yayınevi, İstanbul 2012) gibi kitap çalışmaları yer almaktadır.
KİTAP TANITIM YAZILARI…
OĞUZ ÇETİNOĞLU
Kitap tanıtım yazıları yazmak, zannedildiği kadar kolay değildir. Önce yazı kuralları ve Türk dilini bilmek gerekir. Kitaptaki yanlışlıkları ve eksiklikleri belirleyebilmek için kitabın konusu hakkında, yeterli ölçüde bilgi sahibi olmak faydalıdır. Haksızlık yapmamak için âdil olmak, dostların ve/veya fikirdaşların kitabı hakkında yazarken tarafsız olmak gerekir. Tanıtım yazısını okuyarak satın aldığı kitabı beğenmeyenlerin ‘kul hakkı‘ söz konusudur. Aksi de olabilir. Yazar yönünden de ‘kul hakkı‘ vardır. Kitap tanıtım yazısı yazanın beğenmediği kitabın yazarının, tarafsız olmamakla, bu işi bilmemekle ve sair konulardaki târizlerine muhatap olmak vardır.
Tanıtım yazıları emek ürünüdür. Tanıtılan kitap, daha değerli emeklerin ürünüdür. Öyledir diye de hoşgörüde ölçü kaçırılmamalıdır.
Ve daha nice olumsuzluklar, sorumluluklar vardır.
Kitap tanıtım yazıları yazan kişi, her tür kitap için yazı yazmaya kalkışmamalıdır. Daima aynı tür kitaplar hakkında yazması da uygun karşılanmaz.
Hatıra yazıları gibi, kitap tanıtım yazıları da sübjektiflikle mâluldür. Renkler gibi zevkler de tartışılmaz.
Eskiler, kitap tanıtım yazıları yazarken dil ve imla ile noktalama işaretlerine dikkat ederlerdi. Günümüzde bu husus ön plana çıkartılırsa, geçer not alamayacak kitapların sayısı çok fazladır.
Bütün bu sebeplerle de kitap tanıtım yazıları yazanların sayısı da çok fazla değildir. Birçoğu, yayınevlerinin kataloglarındaki veya arka kapaktaki metinleri kullanırlar.
Geniş kapsamlı bir tanıtım yapılacaksa, kitap yazarının özgeçmişi ve daha önce yazdığı kitaplar hakkında bilgi vermek gerekir. Son birkaç yıldan bu yana, kitaplarda, yazarı hakkında bilgiler veriliyor. Bu iyi bir gelişmedir ve tanıtım yazarları için kolaylıktır.
Kitaptan, ‘tadımlık‘ alıntılar yapılması uygun olur. Bu konuda hem dikkatli, hem de ölçülü olmak gerekir. Alıntılanan bölümün, kitabın geneli hakkında yanıltıcı olmayan örnek olması şarttır.
Tanıtım yazıları söz konusu olduğunda genelde ‘kitap tenkidi‘ anlaşılır. Bu düşünce ile yazılan yazılarda, kusurlar ön plana çıkartılır. Okuyucuya ‘sakın ha… bu kitabı okumayın…’ dercesine tanıtım yazısı yazmaktansa, hiç yazmamak daha uygun olur. Kitabın okunmaya lâyık olup olmadığı hükmü, okuyucuya bırakılmalıdır. Özetle; yazılacak yazı, bütünüyle tenkit veya övgü olmamalıdır.
Kusursuz kitap olmadığı gibi, iyi tarafı bulunmayan kitap da yoktur. Tıpkı insanlar gibi…
KUŞBAKIŞI
MÜBÂREK VAKİTLER
Kuran-ı Kerim üzerinden yapılan köklü yaklaşımlar ve vahiy eksenli namıyla yapılan yorumlar göz önüne alındığında, birçok şey gibi mübârek vakitlerden bazılarının da inkâr edildiği göze çarpıyor. Manevî dertlerimize bir ilaç gibi olan ‘Mübârek Vakitler‘ isimli kitap hiçbir zaman gözden kaçırmamamız gereken zaman dilimlerini konu edinmekle birlikte pek çok önemli meseleye işâret ediyor. Kitap; bir sohbetin sıcaklığına sâhip olmakla birlikte, yazar gibi konuşan İnançer’in müthiş üslubunu taşıyor. Hiç bilmediğimiz, bildiğimizi zannettiğimiz ve yanlış bildiğimiz birçok meseleye dair çarpıcı ve samimi muhtevasıyla ışık tutuyor.
14 X 21 santim ölçülerinde, 272 sayfalık kitap, 2014 yılında yayınlandı.
SUFİ KİTAP:
Cağaloğlu Alemdar Mahallesi, Alayköşkü Caddesi Nu: 5 Fatih İstanbul. Telefon: 0.212-511 24 24
Belgegeçer: 0.212-512-40 00 www.sufikitap.com.tr e-posta: sufi@sufi.com.tr
OSMANLI İMPARATORLUĞU ANSİKLOPEDİSİ
‘Osmanlı Devleti‘ denilmesi gerekirken yanlış bir isimlendirme ile ‘Osmanlı İmparatorluğu olarak anılan’ mâzimizin iftiharı siyasî yapı; kuruluşundan yıkılmasına kadar altı yüz yıllık hanedanı, vezirler, devlet adamları, yaşama biçimi ve inşa ettiği kültürle en karmaşık devletlerden biridir. A’dan Z’ye kılavuz bir kitap olan bu çalışma, büyük bir boşluğu dolduruyor. Alfabetik sırayla dizilmiş kişi adları, şehirler, kültürel ve siyasî maddelerle bu çalışma Osmanlı tarihçileri kadar meraklı okuyucular için de temel bir başvuru kitabıdır. Kitabın kapsamlı önsözü Osmanlı tarihine yeni bir bakış açısı sunuyor. Kapsamlı kaynakça, ek kaynaklar ve tavsiye edilen okumalarla zenginleşen çalışma, aynı zamanda kronoloji, haritalar ve resimlerle destekleniyor. Selçuk Akşin Somel’in bu çalışması, öğrenciler, araştırmacılar ve meraklı okurların her zaman başvuracağı güvenilir bir kaynaktır.
710 sayfalık kitap, 13,5 X 22 santim ölçüleriyle 2014 yılında yayınlandı.
ALFA YAYINCILIK: Ticarethâne Sokağı Nu: 53 Cağaloğlu, İstanbul. Tel: 0 212-511 53 03 e-posta: bilgi@kapiyayınlari.com / www.kapiyayinlari.com
GİRNE’DEN DOĞAN GÜNEŞ:
Kıbrıs Gazisi, Emekli Yarbay Atilla Çilingir, 1997 yılında yayınlanan 13,5 X 19,5 santim ölçülerinde, birinci hamur kâğıda resimli olarak basılan 158 sayfalık kitabının önsözünde şu bilgileri veriyor:
‘Her genç insan gibi ben de yaşamak istiyordum. Fakat vatan uğrunda görevimi yaparak ölmek şerefli bir asker olarak yaşamaktan öte bir insanın ulaşabileceği en yüksek mertebe idi…
Yıllar önce yazdığım bu satırlarda, aslında Türk insanının en büyük hasleti olan vatan sevgisi yatıyordu… Asırlar boyunca hür ve şerefli bir hayata alışmış olan bu millet; dünyanın hiçbir yerinde esâret hayatına mahkûm edilememişti. Hürriyetine böylesine âşık bir milletin çocukları olan Kıbrıslı soydaşlarımız da, günün birinde, Rum’un onca baskısına rağmen gösterdiği o muhteşem direnişin mükâfatını alarak, o meşakkatli günlere son verecekti tabii ki… İşte bu sayfalar o sonun başlangıcını oluşturan 1974 Harekâtı’nda yaşadığım olayları tarafsız bir şekilde anlatmaktadır.’
SEKTÖR YAYINCILIK Rumeli Caddesi Nu: 55/14 Nişantaşı, 80220 İstanbul. Telefon: 0.212-225 71 81 Belgegeçer: 0.212-241 50 42
KISA KISA… KISA KISA…
1-İSLAM’DA MODERNLEŞME: Prof. Dr. Bedri Gencer / Doğu-Batı Yayınları 2-TÜRKLEŞMEK, İSLAMLAŞMAK, MUASIRLAŞMAK: Ziya Gökalp / Ötüken Neşriyat. 3-CİN BÖLMESİ: Necmettin Şahiner / İnsan Yayınları. 4-KELİME DEFTERİ: Nazan Bekiroğlu. Timaş Yayın Grubu. 5-BAŞBUĞ ATTİLA: Hüseyin Adıgüzel / Bilgeoğuz Yayınları
