Bir malın piyasadaki üretim miktarı ve arz talep dengesine göre fiyatlandığını söylemek mümkündür. Ancak bazen bu durumun dışına çıkılmaktadır. Şöyle ki Dünyada olup biten sel felaketleri, kuraklık, bunların dışında ise psikolojik olarak insanların ve kamuoyunun bir ürün üzerindeki söylemleri etkili olmakta ve tüketicilerin stok yapma o ürünü almak için yarışma o ürünün fiyatını artırmada en önemli etken olduğunu düşünmekteyim.
İşte bu durum o ürünü satan büyük toptancıların işine gelmekte ve az karlarla yetinmemekte daha fazlasını istemektedirler.
Son Zamanlarda ekmek zammı gündeme gelmiştir. Bunun nereden kaynaklandığı üzerinde birazcık durmak gerekirse, Buğday ihracat potansiyeli yüksek Rusya ihracatını durdurması, Bu yıl havaların nispeten kurak gitmesi nedeniyle üretimde olabilecek kayıplar bu durum Ekmekte en büyük girdi olan un fiyatlarına yansımaya başlamış olması gösterilebilir. Söz konusu durum nedeniyle vurguncu ve büyük toptancılarda; zaten zam yapmak için fırsat kollamaktadırlar.
TV 41 de Sayın Burhan ÖZBEY 5-6 yıl önce Fırıncı esnafı ekmeğe zam istiyormuş ekmek zammı ve ekmek konusuyla ilgili program yapacakmış fırıncılar odası yönetim kurulu yanında; Tarım İl Müdürlüğünden de bir kişi katılmasını istemişlerdi. Bu programa Tarım İl Müdürümüzün emriyle şahsım katılmış bulundum. Bayağı uzun ve hararetli program olduğunu hatırlıyorum. Fırıncılar ekmeği maliyetine sattıklarını mutlaka zam yapmalarının gerekliliğini savunuyorlardı. Tabi şahsım olarak fırıncılar odası yönetiminin hepsine cevap veriyordum. O dönemde 200 gr ekmek 20 kuruş idi fırıncılar ekmeğin maliyetini hesap ettiklerini maliyetinin 220 kuruş olduğunu söylüyorlardı. Maliyetinin altında ekmek sattıklarını iddia ediyorlardı. Bizde ekmeğin maliyetinin; objektif bir kavram olmadığını, Fırıncının işçiye verdiği ücretten, kiradan, kullandığı katkı maddelerinden, kullandığı unun kalitesinden, çıkarmış olduğu ekmek kapasitesinden ve diğer girdilerin kalitesinden; her şeyin maliyeti etkilediğini dolayısı ile böyle bir maliyetin doğru olmadığını söyledim.
O zamanlar ekmek Kodeksinde ekmek 200 gramdan başlar 1000 gr a kadar 50 şer gram artırmalı olarak gider. Yani siz 250-300-350-400-450-500,1000 grama kadar ekmek üretebilirsiniz. Kodekse aykırı üretim yapılamaz. O zaman şunu da söyledim. Onlara; 200 gr ekmek üretmeyin gelin bunu o zaman 2’li deniyordu 400 gram üretin; çünkü Türk toplumu ekmeği çok yiyor. Güne 3 öğün sofrasında mevcut böyle ürettiniz takdirde işçilik, diğer kayıplar dikkate alındığında %5 – 6 oranında maliyeti aşağıya çekebiliyorsunuz. Böyle söyleyince ekmeğin kalitesinin düşeceğini iddia ettiler. Oysa ekmeğin kalitesini etkileyen faktörler arasında ağırlığının olması söz konusu değildir zaten kodeks 1000 gr kadar müsaade etmiştir. Kaliteyi etkileyen faktörlerin neler olduğunu açıkladım.
Buradan hareketle konuyu bir noktaya taşımak istiyorum. Son günlerde un fiyatların gelen kısmı zamlar ekmek fiyatlarını çok cüzi etkiyebilir, ancak oda kayda değer değildir.
Türk toplumunu ekmek tüketimi çoktur. Dar gelirli vatandaşlar için önemli bir giderdir.
Buradan herkese bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Tarım Bakanlığımıza; Buğday üretiminde biçerdöver kayıplarını azaltacak tedbirleri alalım, Gıda denetimlerini sıklaştıralım Türk Gıda Kodeksi Ekmek Tebliğinde yer alan ağırlık bölümünün ekmek en az 300 gramdan başlayarak ibaresini en az 400 grama çıkarılmasını;
Tüketicilere; Ekmeğin yeri çöplük değildir. Ekmek en önemli nimettir. Yiyebileceğimiz kadar ekmek alalım israf etmeyelim.
Dar gelirli olan tüketicilerimize ise bugün piyasada Ekmek yapma makineleri, 90-150 TL civarında satılmaktadır. Alın bir ekmek makinesi bir çuval un 50 kg 50.- TL içersine bir miktar kepek, çavdar, yulaf, katabilirsiniz. Ortalama elektrik masrafıyla size 60.- TL ye mal olur. Bir çuval undan 90 ekmek rahat yaparsınız.1 ekmek 900 gr civarında geliyor oda aldığınız 3 ekmeğe tekabül ediyor buda 4 kişilik ailenin ekmek ihtiyacını günlük karşıladığını düşünürseniz 3 ay yetecek demektir. Aylık ekmek gideriniz 20 TL civarında olur. Öteki türlü 3 ayda 300 gr lık 270 adet ekmek yersiniz. Ha yapması çok kolay atıyorsun unu, mayayı, tuzu, oranına göre üç saat sonra ekmeğiniz hazır.
Bu Ülkenin kaynaklarına topraklarına hep beraber sahip çıkalım.
