Babek Unutulan İsyancı*

116

 Babek Abbasi yönetimine
karşı 816-838 yılları arasında 22 yıl boyunca azatlık hareketini yönetmiş yönlendirmiş
Azerbaycan

Türklerinin millî kahramanıdır.

 Babek, Abbasi
Devletinin kuruluşunda (750 yılı ) büyük

rolü olan Ebu
Müslimi Et-Türki
(Horasani) nin yolunu

izlemiştir. Babek gibi birçok isyancı da Ebu Müslimin yolunu

izlemiştir. Ebu Müslim
Mevali siyaseti uygulayan baskıcı Emevi

yönetimine karşı ezilen ve hakkı yenen Abbasoğluların yanında

yer almış onların iktidara gelişini sağlamıştır. Ezilen hakkı
yenen Abbasoğulları çok
değil beş yıl sonra 755/756 yılında bu

Türk
komutanı iktidarlarına tehdit olarak görecekler ve Halife

Mansur tarafından kurulan bir tuzakla katledecekler. Ebu

Müslimi Et-Türki (Horasani) ye yapılan bu haksızlık hiç unutulmamış
Maveraünnehirde, Horasanda,
Azerbaycanda,

Anadoluda
Ebu Müslim adı destanlarda ölümsüzleşmiştir.

 Ebu Müslimden
sonra çeşitli isyanlar ortaya çıkmış fakat başarısız olmuşlardır. Babekin Hurremilerin başına geçmesiyle
toparlanan isyancılar kısa sürede;
İsfahan, Rey, Karaç, Burç ve

Bazz bölgelerine yayılan isyanlarda başarılı olmuşlardır.

Abbasiler Babekle yaptıkları mücadelede yarım milyona yakın askeri gücünü
kaybetmiş hilafet Sasani ve Bizans mücadelesinde
bile bu kadar kayıp yaşamamıştır. 22 yıl süren

Babek İsyanı’nda 6 büyük Hilafet Ordusu mağlup
edildi. En sonunda Abbasî ordusunda görev yapan ünlü
Türk komutan

Afşin ve onun askerlerinden müteşekkil ordusu Babek üzerine yürüdü Hürremilerin
karargâhı Bezz Kalesi 837 yılında düştü.

Babek yakalandı ve 838 yılında Samarra şehrine getirilerek işkence
ile idam edildi. İsyan tam olarak sonuca ulaşmasa da,

Abbasi Halifeliği’nin Tevaifi Mülük Devletlere bölünmesini ve yıkılış sürecini hızlandırdı.

 İsyanı bastıran Afşin
Babekin Abbasilere tesliminden üç yıl sonra dinsizlik ve
sapkınlıkla suçlanmış 841 yılında Babekle
aynı kaderi paylaşmıştır. Muktedirlerin çıkarları ne zaman neyi gerektirirse
kutsal heybelerinden bir dinsiz/rafizi/sapkın/ kartını çıkarıveriyor.

 798 yılında Tebriz de
doğmuş büyümüş
olan Babek in

nesebi,nereli olduğu,Hurremiye mezhebi tarihsel olarak çokça tartışılmıştır.
Fakat bu tartışmalar gerçeğin üstünü örtmemelidir. Gerçek
nedir? 9.yy da ki muktedir Abbasilerin baskı ve zulüm siyasetlerinin toplum da karşıt hareketlerin doğmasına
neden olduğu gerçeğidir. Bu öyle bir karşıtlıktır ki sadece Babek değil o nun öncesinde
ve sonrasında isyanlar devam etmiştir. Babek ve Hurremilere iki tane karalayıcı
sözlerle çamur atmayla ellerini yıkayamaz güç
sahipleri. Halkta karşılık bulan sosyal başkaldırılara baldırıçıplaklar diyerek
cambaz hikayesiyle örtemezler. Bu karşıtlık renklere dahi yansımıştır.
Abbasilerin siyah rengine karşılık Babekiler beyazı kullanmışlardır.

 Babekin yirmi yıl gibi uzun bir zaman arzında Abbasi hilafetinin
düzenli ordularına karşı
direnmesi ve üzerine
gelen altı orduyu mağlup ederek büyük bir devleti çökertmeye
doğru gidebilmesi onun çok yetenekli ve teşkilatçı birisi olduğunu açık bir
şekilde göstermektedir. Onun, düşüncelerinde çok net, tavizsiz
ve çok gururlu bir şahsiyete sahip olduğu kaynaklarca bildirilmektedir. Şöyle
ki, Abbasilerce esir alınan Babekin
oğlu babasına teslim olmasıyla alakadar bir mektup göndermesi

üzerine
Babek şu şekilde cevap vermişti. O,
benim oğlum değilmiş, ona söyleyin bir gün
özgür yaşaması, kırk yıl esir ve
hâkir yaşamasından daha iyidir.
Yaşanmış hadiselerde biz

Babekin çok
iradeli ve azimkar bir karaktere sahip olduğunun da şahidi olmaktayız. O,
korkunç işkenceler altında insanüstü bir
direnç göstermiş, öldürüldüğü
zaman yüzünün
sarardığını gizlemek için vücudundan
akan kanını yüzüne sürmüştür.

Hallac ve Nesimide
kendilerine yapılan işkencelere karşı umursamaz bir tavır sergilemişlerdir.
Oluşturulmak istenen korkuya teslim olmadıkları gibi bu tavırları muktedirlerin
uykularını kaçırmıştır.

 Babekin yaşadığı coğrafya itibariyle Türk olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz. Kimliğinden
bağımsız olarak Babekin yaptığı
başkaldırı kıymetlidir. İran da ki muktedirleri esas rahatsız eden budur. Bütün bu unutturma çabalarına karşın

Babek Azerbaycan ( İran ) Türklerinin
milli ve tarihî bir kahramanı sayılmaktadır ve her yılın 8-9 temmuzun da

Azerbaycan ( İran ) Türkleri
Babeki anmak için BEZZ/BAZZ kalesi kurultayını
toplamaktalar. Bu kurultaylar İranı
rahatsız ettiği için her yıl kurultay öncesi ve sonrası yasaklama ve tutuklamalar
yapmak marifetiyle toyları engellemek istemektedir. Çünkü
azatlık yürüyüşüne
katılanlar HARAY

HARAY MEN TÜRKEM
diye haykırmaktalar.

Yazıda
Prof.Dr. Mehmet Azimlinin Bir
Direnişçi Babek kitabından faydalanılmıştır.