Bizim Ahıska Dergisi; Ankara’da, Ekim 2004‘te, Üç Aylık Kültür Dergisi tanıtımıyla, Milletlerarası Ahıska Türk Dernekleri Federasyonu (AHDEF) tarafından yayınlanmaya başladı. İlk sayı, Ekim Kasım Aralık 2004 dönemine aitti.
Yurt dışında; Kırgızistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Tataristan ve Ukrayna’da, Yurt içinde; Bursa, İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakalarında, İzmir, Denizli, Iğdır ve Antalya’da temsilcileri bulunan Bizim Ahıska Dergisi’nin 1. sayısı, Ankara’da; 19,5 X 27 Cm. ölçülerinde, renkli baskılı kuşe kapak içerisinde birinci hamur kâğıda basılı olarak 56 sayfa hacimle hazırlanıp basıldı.
İlk sayısındaki sunuş yazısından cümleler:
Bizim Ahıska Dergisi, Ahıska Türklerinin kültür değerlerini ön plânda tutacaktır. Bunun yanında Türk millî kültürünün temel taşlarını sayfalarına yansıtarak uzun yıllar anayurttan ayrı düşmüş olan halkımızın Anadolu Türklüğü ile kucaklaşmasına -karınca kararınca- yardım edecektir. Böylece dergi, hemşehrilerimizin hem kültür ihtiyaçlarına cevap verecek hem de gündemi tâkip etmelerine yardımcı olacaktır.
Bizim Ahıska, halkımızın tarihî hukukunu savunacak, bu hukuku tanımayanlara hak ettikleri cevabı verecektir.
Gürcistan ve Ermenistan sınır boylarını teşkil eden Kuzeydoğu Anadolu, basınımızda lâyıkıyla yer almayan bir bölgedir. Bu bölge üzerine yazılanlar, turizmle sınırlı kalmakta, bazıları da yalan üzerine kurulmuş birtakım etnik kışkırtmadan öteye gidememektedir. Ahıska’nın da içinde bulunduğu bu coğrafya, Bizim Ahıska’nın ilgi alanına girmektedir. Dolayısıyla bu ilk sayıdan itibaren bölgeyle ilgili yazılara yer vermeyi arzu etmekteyiz. Diğer taraftan bu dergi, Türk kamuoyuna Ahıska Türklerini tanıtma görevi yapacaktır. Dergimiz, eli kalem tutan Ahıskalılar ve Ahıska dostlarının duygu ve düşüncelerini yansıtacaktır. Bilinmeli ki, nerede bir Ahıskalı varsa, bizim kalbimiz orada atmaktadır; onların sevinci sevincimiz, kederi kederimizdir. Dünyanın dört bir yanındaki Ahıskalıların sesi olmak emelindeyiz. Bunun için de hemşehrilerimizin yaşadıkları yerlerdeki hayatını yansıtan yazılarını bekliyoruz.
Birinci sayının muhtevâsını oluşturan yazıların başlıkları ve yazarları: *Ahıska Türklerinin Rusya Dramı: Hakkı Dedeler – Dr. İbrahim Agara. *Ahıska Meselesine Ermeni Reçetesi: Nusret Kopuzlu. *Bir Mektup Bin Hayret: Orhan Uravelli. *Ahıska Türklerinin Bitmeyen Göç Trajedisi ve Ardahan’dan Sarıkaya’ya Göçler: Recep Sanal. *Türkiye-Ermenistan Sınır Kapıları: Hasan Kanbolat. *Ahıska Meşhurları: Yunus Zeyrek. *Bakü Cemiyet-i Hayriyesinin Dikkatine: Ömer Faik Numanzade. *Acara’da Neler Oluyor?: Yusuf Uramalı. *Ahıska Âşıkları: Yunus Zeyrek.
Derginin diğer sayfalarında; Bizim Ahıska imzalı; *Hâlimiz Yolumuz Çaremiz, *Harekete Güç ve Halkımıza Moral, *Edebiyatımızdan ve *Yeni Bir Çile / İkamet İzni Haberleri başlıklı 5 adet makale ile Osman Kaya ve Hamdi Bağban’dan birer adet şiir bulunuyordu.
Bizim Ahıska Dergisi’nin 2. sayısı; Ocak 2005’te, 3. sayısı kapağında Dergi temsilcilerinin Devlet Bakanı Prof. Dr. Mehmet Aydın ile birlikte gösteren fotoğrafla Nisan Mayıs Haziran 2005 dönemine ait olarak, Nisan 2005’te çıktı. Bu sayıda; Yusuf Uramalı, Kâmile Zubanova, Orhan Uravelli, Paşali Seferoğlu, Tevfik Suliyev, Aydın Karasüleymanoğlu, Nusret Kopuzlu, Yunus Zeyrek, Y. Polikoğlu, Muhibbi Ahmedov ve Fatma Dervişeva’nın makaleleri ile çıktı. Diğer sayfalarda; San’an ve Yusuf Serveroğlu imzalı 2 adet şiir, Prof. Dr. M. F. Kırzıoğlu ile yapılan görüşme metni, Haberler ve Kitap tanıtımları bulunuyordu.
Beşinci sayı 48 sayfa hacimle Mayıs 2006’da çıktı. Bu sayıda; Yunus Zeyrek’in; Ahıska Dâvâsı, Fatma Dervişeva’nın; Hey Güzelim Ahıska, Prof. Dr. Mevlüt Ellezoğlu ile N. Niyazi Çakırgözoğlu’nun birlikte kaleme aldıkları; Özbekistan’da yaşayan Ahıskalıların Eğitim Sorunları ve Ahmet Bolacurlu’nun; Bir Hasretin Hikâyesi başlıklı yazıları ile Âdem Ahıskalı’nın Vatan Cemiyeti Başkanı ile yaptığı röportaj ve bir de Türk’dür Benim Milletim başlıklı şiiri dikkat çekiyordu.
80 sayfa hacimle çıkan yedinci sayıya kadar olan dergilerin kapağında ve künye bölümünde yer alan AHDEF – Milletlerarası Ahıska Türk Dernekleri Federasyonu klişesi, Sonbahar 2007 dönemine ait 8. sayıdan itibâren kullanılmadı. 19 Aralık 2007 tarihinde basılan bu sayıda; *Gürcüstan’ın Ahıska Türkleriyle ilgili Çıkardığı Kanun Üzerine Düşünceler, *Anadolu’nun Bağrında Unutulmuş Ahıskalılar ve *Acara’da Ahıskalılar başlıklı makaleler ile Yurt Partisi Genel Başkanı Sadettin Tantan ile yapılan röportaj, derginin ana bölümlerini oluşturuyordu.
25 Mart 2008 tarihinde basılan 9. sayı; Kış 2008, 17 Haziran 2008 tarihinde basılan 10. sayı, Bahar 2008 dönemine ait olarak çıktıktan sonra Yaz-Sonbahar 2008 dönemine ait 11 ve 12 numaralı birleştirilmiş sayı, 20 Ekim 2008 tarihinde basıldı. 56 sayfa hacimli bu sayının muhtevâsı; Yunus Zeyrek’in ‘Kafkasya’da Yeni Şekillenmeler‘ başlıklı yazısı ile başlıyor, Prof. Dr. İlyas Doğan’ın ‘Güney Osetya Savaşı ve Ahıska Türklerinin Vatana Dönüşü‘ başlıklı makalesi ile devam ediyor. Dr. Behçet Dede; ‘Ahıska Türkleri‘ başlıklı yazısındaki; ‘Tarihî kaynakların verdiği bilgiye göre Ahıska Türkleri, Anadolu’dan Gürcüstün’a gönderilmiş değillerdir. Ahıska ve çevresine, milattan önceki ve sonraki yıllarda Türkistan’dan gelip yerleşmiş Kıpçak Türkleridir.’ Cümlesi ile, Ahıska Türklerinin kökeni hakkında sağlıklı bilgilere ulaşılıyor. Derginin diğer sayfalarında Orhan Şaik Gökyay’ın ‘Bu Vatan Kimin‘ başlıklı şiiri, Kemal Çapraz ve Mirza Ali Ekber Sabir hakkında yazılar ile Ahıska Türklerinin vatana dönüş problemlerini konu edinen yazılar ve haberler bulunuyor.
Bizim Ahıska Dergisi’nin 13. sayısı, Kış 2009 dönemine ait olarak 1 Şubat 2009 tarihinde çıktı. Dergi bu sayısı ile 5. yaşına ve ikinci cildine başladı. Birinci hamur kâğıda basılı 56 sayfalık dergi, yeni ve mükemmel bir görüntü içinde ve aşağıda isimleri belirtilen yönetim kadrosunun emek ürünü olarak okuyucuya sunuldu:
Sâhibi ve Yazı İşleri Müdürü: Yunus Zeyrek. Yayın Kurulu: Nevzat Pakdil, Prof. Dr. Yavuz Akpınar, Prof. Dr. İlyas Doğan, Dr. Ali Kurt, Ayfer Aksu, Orhan Uravelli, Yunus Zeyrek. Redaksiyon: Nusret Kopuzlu.
Dergi; ilkelerini 10 madde hâlinde belirleyip açıklıyor:
1- Bizim Ahıska, merkezinde Ahıska olmak üzere Kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya ile ilgili sosyal ve kültürel konuları işler. 2- Dergimiz, milletlerarası hukukun kabul ettiği genel insan hakları çerçevesinde bütün mazlum topluluklarla ilgili yazılara yer verir. 3- İç siyasetle ilgili yazılara yer verilmez. 4- Yazılarda bilimsellik esastır. 5- Dergi, gönderilen yazılarda öze bağlı kalmak şartıyla gerekli değişiklikleri yapabilir. 6- Yazılarda standart-yaşayan Türkçe kullanılır. 7- Dergimizde yer alan yazılar, kaynak gösterilerek iktibas edilebilir. 8- Dergimiz, T.C. kanunlarına uyar. 9- Yazılardan yazarları sorumludur. 10- Yazılar word ortamında yazılmış olarak CD veya e-postayla gönderilmelidir.
13. sayının hepsi birbirinden değerli yazıları içerisinde dikkati çekenlerden birkaçının başlıkları ve yazarları: *Artvin’in Anayurda Kavuşması Münâsebetiyle: Yunus Zeyrek. *Ahıskalılarda Sözlü Kültür Geleneği ve Karizmatik Kanaat Önderi: Prof. Dr. Ahmet Cihan. *Türkiye’de Ermeni Lobisinin Çarpıtma Faaliyeti: Süreyya Sadi Bilgiç. *Ahıska Türkleri ve Amerika: Elnara Muradova. *Fergana Felâketi / 20 Yıl Önce, 20 Yıl Sonra: Orhan Uravelli. *Çıldır Köyleri Seyahat Notları: Prof. Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu. *Posof’ta Yaylacılık Geleneği: Ünal Kalaycı. *Acara’nın Yakın Tarihine Ait Bir Belge: Yunus Zeyrek. *Stalin, Kendisiyle Övünülecek Bir Şahıs mı?: Nusret Kopuzlu.
Diğer sayfalar; Şiirler, Yunus Zeyrek‘in Taştan Aslanov ve Fuat Bibinov’la yaptığı Sohbet ve Şiirler ile değerlendirilmiş. Arka kapakta, Ahıska ve çevresini gösteren bir harita bulunuyor.
‘Ahıska Türkleri; savaşçı, korkusuz ve kahraman insanlardır. 28 Ağustos 1828 tarihinde, Rus orduları şehri kuşattığında askerlerle; ‘Sizler, gökyüzündeki hilali, Ahıska camilerinin üzerindeki hilalden daha kolay sökebilirsiniz.’ Diyerek alay ediyorlardı. Fakat 10.000 asker, Rusların 100.000 kişilik ordusu karşısında fazla dayanamadı. 50.000 nüfuslu Ahıska bölgesi Rusların eline geçti. Böylece Ahıskalıların çileli hayatı başladı.’
Dergi; bu çileli hayatın unutulmaması sağlamakla, vatana sâhip çıkmanın şuurunu geliştirmeye katkı sağlayacak yazılar içeriyor.
Ahıskalılar; 14 Kasım 1944 tarihinde yeni bir facianın eşiğindeydiler. Stalin tarafından binlerce yıllık ata yurdundan kopartıldılar. Gürcistan hâriç, Sovyetler Birliği yönetiminde bulunan 3 ülkenin 265 ayrı idarî bölgesindeki binlerce yerleşim birimine âdetâ tohum gibi savruldular. Buralarda çok zor şartlar altında hayatta kalma mücâdelesi verdiler. Mücâdeleleri günümüzde de devam ediyor. Doktor, mühendis gibi iyi mesleklere sâhip olmalarına rağmen çalışma imkânları son derece kısıtlı. Onların mâruz kaldığı zulme muhatap olmuş bir başka topluluk az bulunur. Bütün olumsuzluklara rağmen, Müslüman Türk’e mahsus ahlâkî, millî ve mânevî değerlerine bağlılıklarından hiçbir şey kaybetmediler.
Bizim Ahısta Dergisi yönetici ve yazarları, bu mazlum insanların vatana dönüş problemleri ile ilgileniyor. Türkiye’ye gelip yerleşmiş Ahıskalıların şartlarının iyileştirilmesi için yetkililerle sık sık görüşmeler yapılıyor. Hemen her sayıda bu görüşmelerle ilgili fotoğraf ve yazılar yayınlanıyor. Çözümler, asil ruh yapısına sâhip Ahıskalıların yeksek karakterlerinin ayrılmaz bir parçası olan barışçı yöntemlerle aranıyor. Onların temiz kalplerinde kin ve intikam duygularının zerresine rastlamak mümkün değildir. Mâruz kaldıkları şiddete karşı şiddet kullanmayı asla düşünmüyorlar.
Derginin ele aldığı konular içerisinde 2. sırada; Kafkasya haberleri yer almaktadır.
Bizim Ahıska Dergisi’nin, 1.000 ile 2.000 arasında değişen tirajı var. Türkiye dâhilinde abonelere, Ahıskalılardan talep edenlere ve yönetim kadrosunda bulunanlara gönderiliyor. Yurt dışında ABD, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Ukrayna, Azerbaycan’a ulaştırılıyor. Derginin giderleri, dost yardımlarıyla ve zorluklarla karşılanabiliyor.
Başta Yunus Zeyrek olmak üzere dergi yazarlarının kaleme aldıkları kitaplarla, Ahıska Kitaplığı oluşturulmaya çalışılıyor. Kitapların çoğu Türk, bir kısmı da Kril alfabesi ile basılıyor. Bunları şöylece belirtmek mümkün: Yunus Zeyrek’in kaleme aldığı ve tercüme ettikleri: *Acaristan ve Acarlar, *Ahıska Araştırmaları, *Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri, *Bu Dosyayı Kaldırıyorum, *Gürcüstan Kanunu ve Endişelerimiz, *Hanaklı Mazlûmî, *Posof’un Çizgileri, *Posoflu Zülâlî, *Sürgünün 61. Yalında Ahıska Türkleri, *Târih-i Osman Paşa.
Diğer yazarların kitapları: *Devlet Hukuku: Prof. Dr. İlyas Doğan. *Azerî Edebiyatı Araştırmaları: Yavuz Akpınar. *Kıpçaklar: Prof. Dr. M. Fahreddin Kırzıoğlu. *İstanbul’dan Geçen Ruslar: Orhan Uravelli. *Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi: Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu. *Kafkas Yollarnda: Ahmed Refik. *Ahıska Türkleri: Çıngız Badalov. *Söndürülmüş Ocaklar: Sasiyev Nureddin Hasanoğlu. *Ahıska Türkleri: Tahircan Kukulov. *Ata Yurdum Ahıska: Allahverdi Piriyev – Sevil Piriyev. *Ahıska Türk Folkloru: Âsif Hacılı – Aydın Poladoğlu. *Fergana Olayları: T. Öztürk – Y. Öztürk. *Ahıska Türklerinin Dili: İsmail Kâzımov. *Gürcüstan’da Türk Halk Edebiyatları: Valeh Hacılar.
Bizim Ahıska Dergisi, 13. yılını idrak ederken Nisan 2017’de, 46. Sayı olarak okuyucusu ile buluştu. 19,5 X 27,2 santim ölçülerinde, parlak kuşe kâğıda basılı 56 sayfalık dergide, 12 adet makale, 5 adet haber bulunmakta idi.
47. sayıda; Yunus Zeyrek’in ‘Batum Mebusu Ali Rıza Acara‘, Orhan Uravelli’nin ‘İçimizdeki Şeytanlar‘, Nusret Kopuzlu’nun ‘Peki, Bu Halkı Niçin Sürdünüz‘, Ülkü Önal’ın ‘Ahıska’da Bir Gün‘, Azerbaycan milletvekili Dr. Ganire Paşayeva’nın ‘Şâir Ahmet Cevat‘, Dr. Orhan Uulfanov’uin ‘İlerlemenin ve Yükselmenin Yolu‘, Dr. İbrâhim Agara’nın ‘Ahıska Türklerine İstisnaî Vatandaşlık‘, Halit Kara’nın ‘Ahıska Yılculuğu‘ başlıklı makaleleri dikkat çekiyordu.
Diğer yazılar; Yrd: Doç. Dr. Afina Barmanbay, Dr. Rıdvan Çitil, İlyas Miftakhov, Şevket Kaan Gündoğdu, Ahmet Turanlı, Av. Mürsel Köse imzalarını taşıyordu.
|
YUNUS ZEYREK
1956 yılında Ardahan’ın Posof ilçesine bağlı Yolağzı köyünde dünyaya geldi. 1979 yılında Kayseri-Pınarbaşı Lisesinde edebiyat öğretmeni olarak mesleğe başladı. 1988-1994 yıllarında Almanya’nın Münih şehrinde Türk kültür dersleri öğretmenliği yaptı ve bu sırada Türkoloji araştırmalarına devam etti. Almanya ve Avusturya’da konferanslar verdi; Münih’te çıkan Türk gazetelerinde yazılar yazdı. 1994 yılı yazında yurda döndü. Bir süre Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulunda çalıştı. Bu arada Gazi Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü Halk Edebiyatı Dalında Yüksek Lisans öğrenimini tamamladı. 1997 yılında Gazi Üniversitesi Türk Dili Bölümünde göreve başladı. 2004-2007 yılları arasında Uluslararası Ahıska Türk Dernekleri Federasyonu Başkanlığı yaptı ve sürgün Ahıska Türklerinin vatana dönüş mücadelesine katıldı. Bu vesileyle Strasburg’da Avrupa Konseyi yetkilileriyle görüştü ve raporlar verdi. 2004 yılından beri Ankara’da Bizim Ahıska Dergisi’ni çıkarmaya başladı. 2011’de Avrupa Konseyi Parlamentosunda Ahıska Türklerinin Hayatı konulu fotoğraf sergisi açtı. 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Eskişehir programında kendisine Türk Dünyası Bilim Kültür ve Sanat Ödülü verildi. 2014’te dede Korkut Kitabı’nın Dresden nüshasını yeniden okudu ve bu çalışması tıpkıbasımıyla Eskişehir Valiliği tarafından yayımlandı. Kitabın popüler versiyonu Ötüken Yayınevi tarafından neşredildi. Zeyrek, Kuzeydoğu Anadolu, Ahıska Bölgesi ve Acaristan başta olmak üzere Kafkasya ve Türk dünyasıyla ilgili araştırma ve incelemeleriyle tanınmaktadır. 01- Kafkas Yollarında – Hatıralar ve Tahassüsler (Ahmed Refik’ten), 02- Posoflu Âşık Zülâlî, 03- Dünden Bugüne Ahıska Türklüğü, 04- Bu Yolda (Şiir), 05- Dördüncü Sultan Murad’ın Revan ve Tebriz Seferi Ruznâmesi, 06- Gürcistan Acaristan ve Türkiye, 07- Yabancılar İçin Türkçe Dil Bilgisi, 08- Ahıska Bölgesi ve Ahıska Türkleri, 09- Acaristan ve Acarlar, 10- Hanaklı Mazlumî, 11- Târih-i Osman Paşa, 12- Ali Akış-Hayatı ve Faaliyeti, 13- Posof’un Çizgileri, 14- Posoflu Zülâlî, Hayatı Eserleri ve Millî Faaliyeti, 15- Sürgünün 61. Yılında Ahıska Türkleri, 16- Ahıska Araştırmaları, 17- Bu Dosyayı Kaldırıyorum, 18- Amasya’nın Altın Târihi, 19- Erzurum’un Kara Günleri/Ermeni Zulmü, 20- Yunus’a Doğru, 21- Dede Korkut Kitabı, 22- Ahıska Gül İdi Gitti, 23- Dede Korkut Kitabı, 24- Kol Zaferi.
|
Dr. Yunus zeyrek’in Ahıska sürgünü ile alakalı şiiri:
1944
Kardaş, Ahıska’dan haber vereyim,
Bu yıl mahşer oldu kışımız bizim.
Yarılsın kara yer, kabre gireyim,
Kemâle ermeden yaşımız bizim
Cenge çıktık, galip geldi ordumuz,
Al bayrağın gölgesiydi derdimiz,
Kapandı bahtımız, gitti yurdumuz,
Bağlandı Urus’a başımız bizim.
Kahpe felek bize gör neler etti,
Talimsiz civanlar vuruşa gitti,
Şeyda bülbül sustu, baykuşlar öttü,
Kâbus oldu gayrı düşümüz bizim.
Sıtalin, Beriya, zâlimler başı,
Zehir etti bize ekmeği aşı,
Dört yana savurdu bacı kardaşı,
Kim bilir ne yanda eşimiz bizim.
Biz gitmeden talan oldu malımız,
Haramî elinde kovan balımız,
Çöllere serpildi nice ölümüz,
Yoktur kefenimiz, taşımız bizim.
Viran olsun kanlı Mugaret Düzü,
Bu düzde vagona koydular bizi,
Feryat figan etti gelini kızı,
Hazar’da çalkandı yaşımız bizim.
Tren bizi Ur allar dan aşırdı,
Bir kış günü Türkistan’a düşürdü,
Soğuktan dereler dağlar üşürdü,
Yaban otlar oldu aşımız bizim.
Burda kalmaz, bir gün yurda döneriz,
Zâlimleri lânet ile anarız,
Kanat açar yuvamıza konarız,
Şen olur içimiz dışımız bizim.
(BİTTİ)
