|
Bu ay adını, Roma İmparatoru Avgustus’tan almıştır. Jül Sezar’ın yeğeni olan Oktavyüs,
|
01 Ağustos 0732: Göktürk Hâkanı Bilge Kağan, 48 yaşında ölen bir yaş küçük kardeşi Kültiğin için bengü taş denilen kitabeyi, komşu devlet adamlarının da katıldığı büyük bir merasimle diktirdi.
01 Ağustos 1326: Osmanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk pâdişâhı Osman Gazi Söğüt’te vefât etti. Doğumu: 1258. Ertuğrul Gazi’nin oğludur. 1281 yılında pâdişah oldu. Kurduğu devleti Yirmi yedi yıl yönetti. Kabri, Bursa’da Osman Gazi Türbesi’ndedir.
01 Ağustos 1327: Osmanlı Devleti’nin tarihteki ilk barış sözleşmesi imzalandı. İzmit şehrini kuşatan Orhan Gazi, Bizans imparatoru Andronikos Paleoğolos ile anlaşarak, vergi almak suretiyle kuşatmayı kaldırdı.
01 Ağustos 1571: Sultan 2. Selim Han döneminde Kıbrıs’ın fethi tamamlandı. Kıbrıs, Yavuz Sultan Selim Han döneminde, 17 Eylül 1517 tarihinde yapılan anlaşma ile Osmanlı Devleti’ne her yıl 8.000 altın vergi veriyordu.. Bu sistem, 52 yıl 6 ay devam etti.
01 Ağustos 1840: Türkçe olarak hazırlanan yarı resmî ilk gazete olan Ceride-i Havâdis yayınlanmaya başladı.
01 Ağustos 1868: Fransız hükümetinin tavsiyesi üzerine, sonraki yıllarda adı; Kandilli Rasathânesi olarak değiştirilen tesis kuruldu.
0l Ağustos 1919: Erzurum Kongresi Heyeti, Amerika Cumhurbaşkanı Wilson’a bir muhtıra gönderdi.
01 Ağustos 1944: Türkiye, Müttefiklerle münasebetlerini düzeltmek için Almanya ile diplomatik ilişkilerini kesti.
01 Ağustos 1950: Türkiye, NATO‘ya üye olmak için resmen başvurdu.
01 Ağustos 1993: PKK, Batman’ın Sason ve Hakkâri’nin Çukurca ilçelerinde yaptığı saldırılarda 17 eri öldürdü.
01 Ağustos 2007: Tunceli’de PKK teröristleri ile Türk Silahlı Kuvvetleri arasındaki çatışmada 3 askerimiz şehit oldu, 5 PKK teröristi öldü.
02 Ağustos 1277: Anadolu Selçukluları tarihinde bir döneme damgasını vuran devlet adamı Muînüddin Süleyman Pervâne, İlhanlı Devleti hükümdarı Abaka Han’ın emriyle idam edildi.
02 Ağustos 1532: Kanuni Sultan Süleyman Han’ın Üçüncü Macaristan Seferi sırasında Kanije Kalesi, Osmanlı Devleti’nin kontrolüne girdi. Ancak bu fetih kalıcı değildi. Zigetvar (Szigetvar) Kalesi alındıktan sonra, Kanije kalesi, eski önemini kaybetti. Habsburg Kralı’na devredildi.
02 Ağustos 1534: Barbaros Hayreddin paşa, Tunus Seferi‘ne çıktı. Seferin 21. gününde, 22 Ağustos 1534 tarihinde Tunus fethedildi.
02 Ağustos 1861: Azerbaycanlı Türk yazarı Gutgaşınlı İsmail Bey, Azerbaycan’ın Oğuz şehrinde vefat etti. Doğduğu şehrin adı sonradan Oğuz olarak değiştirildi.
02 Ağustos 1903: Makedonya’da 30.000 civârında Bulgar Çeteci, Türk yönetimine karşı ayaklanma başlattı.
02 Ağustos 1908: İstanbul’da, günlük Tanin Gazetesi yayınlanmaya başladı. Çıkaranlar; Hüseyin Câhit (Yalçın), Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri idi.
02 Ağustos 1914: Birinci Dünya Savaşı sebebiyle Osmanlı Devleti’nde seferberlik ilân edildi.
02 Ağustos 1926: Türk bandıralı Bozkurt Gemisi ile Fransa’ya ait Lotus Gemisi Ege Denizi’nde çarpıştı.
02 Ağustos 1953: Yeşilköy Havaalanı hizmete açıldı. Alan, o dönemin parasıyla 22.000.000 liraya mal olmuştu.
02 Ağustos 1984: Azerbaycan millî müziğinin gelişmesinde önemli rol üstlenen bestekâr ve orkestra şefi Niyazi Tagizâde Bakû’de, 77 yaşında vefat etti. Doğumu: Tiflis, 20 Ağustos 1912.
03 Ağustos 1511: Sultan İkinci Beyazıd Han, taht için harekete geçen oğlu Şehzâde Selim‘i Uğraşdere bölgesinde yenilgiye uğrattı. Sultan, 24 Nisan 1512’de, Yeniçerilerin ısrarı üzerine tahttan feragat edince, Şehzâde Selim tahta oturduktan sonra, kazandığı zaferlerle, Yavuz Sultan Selim Han olarak isim yaptı.
03 Ağustos 1595: Avusturya Prensi Mensfeld komutasındaki Alman, Macar, Leh, Çek ve İtalyanlardan oluşan 80.000 kişilik ordu, Estergon Kalesi‘ni kuşattı. Kale, 28 gün sonra, 30 Ağustos 1595’te düştü, düşman eline geçti.
03 Ağustos 1725: Sultan Üçüncü Ahmed Han döneminde, Köprülü-zâde Abdullah Paşa yönetimindeki Osmanlı Ordusu, bir Türk şehri olan Tebriz‘i târihte ikinci defa fethetti. Birinci fetih, 23 Eylül 1585 târihinde Özdemiroğlu Osman Paşa tarafından gerçekleştirilmiş, 21 Ekim 1603 târihinde İran hükümdârı Şah Abbas geri almıştı. 1725 fethinden sora şehir 5 yıl Türk hâkimiyetinde kaldı. 1730 yılında Türk asıllı Nâdir Şah, şehri ele geçirdi. Tebriz, 4 Aralık 1731 târihinde Hekimoğlu Ali Paşa tarafından yeniden Osmanlıların hâkimiyetine alındı.
03 Ağustos 1914: Birinci Dünya Savaşı başlayınca İngilizler Osmanlı Devleti’nin siparişi üzerine imal edilen Sultan Osman 1 ve Reşadiye adlı savaş gemilerini teslim etmeyeceklerini bildirdiler.
03 Ağustos 1924: Üzerinde Türkiye Cumhuriyet yazısı bulunan madenî 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı. Bunlar, Cumhuriyet döneminin ilk madenî paralarıydı.
03 Ağustos 2002: Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1 Ağustos 2002 Perşembe günü 5,5 saat, 2 Ağustos Cuma günü 16,5 saat süren müzâkerelerden sonra 3 Ağustos Cumartesi gününün ilk saatlerinde, Avrupa Birliği’ne Uyum Kanunları’nı kabul etti.
03 Ağustos 2007: Çin Halk Cumhuriyeti, Doğu Türkistan‘ın Aksu Bölgesi’nin Kuçar, Toksu ve Şahvar nâhiyelerinde; ‘Millî bölücülerin yer altı askerî eğitim kampları keşfedildi.’ Bahanesiyle bu nâhiyelerde huzur bozucu ve saldırgan bir tarzda genel aramalar yaptı ve suçsuz insanları tevkif eti. Tevkif edilenler arasında çok yaşlı erkekler ve kadınlar da bulunuyor.
03 Ağustos 2007: Gürcüstan Cumhurbaşkanı, Ahıskalı Türklerin vatanlarına dönüşüne imkân veren kararnâmeyi imzaladı.
04 Ağustos 1569: Osmanlı Ordusu, Astrahan Seferi için yola çıktı. Seferin amaçları arasında, Astrahan kalesi’ni Ruslardan geri almak ve Don nehri ile İdil Nahri arasında kanal açmak projesi vardı. Kale kuşatıldı ise de hava şartları sebebiyle kaldırıldı. Kanal projesinden de vazgeçildi.
04 Ağustos 1578: Osmanlı Ordusu, Portekiz’le yaptığı Vâdi’s Seyl Savaşı’nı kazandı.
04 Ağustos 1791: Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında Ziştovi Antlaşması imzalandı. Antlaşma ile daha önce iki ülke arasında imzalanan antlaşmaların yürürlükte kalması kabul edildi, Avusturya, işgal ettiği toprakları terk etti. Avusturya, ayrıca devam etmekte olan Osmanlı Rusya Savaşı’nda Rusya’ya yardım etmemeyi kabullendi.
04 Ağustos 1875: Azerbaycan’ın ilk Türkçe gazetesi olan Ekinci Gazetesi yayın hayatına girdi.
04 Ağustos 1918: İngiltere, 1500 kişilik bir askerî güç ile Bakü‘ye girdi.
04 Ağustos 1922: İttihat ve Terakki Partisi’nin üç paşasından biri olan Enver Paşa Türkistan’da şehit oldu. Doğumu: İstanbul, 22 Kasım 1881.
04 Ağustos 1988: Edebiyat tarihçisi Fevziye Abdullah Tansel İstanbul’da 76 yaşında vefât etti. Doğumu: Elazığ, 23 Şubat 1912.
04 Ağustos 2006: Ilısu Barajı‘nın temeli atıldı.
05 Ağustos 1551: Namlı Türk denizcilerinden Turgut reis, Andrea Doria’nın donanmasını, Napoli açıklarındaki Ponza açık denizinde mağlup ederek Ponza Zaferi‘ni kazandı. Böylece şöhretini doruğa çıkardı. Andrea Dorya, yenilgiden sonra Sardunya Adası’na kaçtı.
05 Eylül 1716: Osmanlı ordusu, Petervaradin Savaşı‘nda Avusturya ordusu’na yenildi. Korfo Adası ile ilgili anlaşmazlık sebebiyle çıkan savaş, Macaristan’daki Petervaradin’de yapıldı. Sultan Üçüncü Ahmed Han döneminin sadrazamı Silahtar Ali Paşa, büyük bir kuvvetle Avusturyalıların üzerine yürümüştü. Önce bâzı başarılar elde ettiyse de Osmanlı ordusunda kısa bir süre sonra çözülmeler başladı. Serdar-ı Ekrem Ali Paşa son bir hücum için hazırlık yaparken, düşmanın âni bir saldırısına mâruz kaldı ve alnından bir kurşunla vurularak şehit oldu, ordu dağıldı.
05 Ağustos 1923: İngilizler Musul’da katliam yaptılar. İngiliz paralı askerleri, Musul çarşısında kavga çıkarttılar. Kavga şiddetlenince silâhlarını ateşleyerek 2 Türk’ün ölümüne, 18’inin de yaralanmasına sebebiyet verdiler.
05 Ağustos 1942: Başkırd Türklerinden ceditçi düşünür ve yazar Ziyaeddin Kemâlî Rusya’nın Samara bölgesinde öldürüldü. Doğumu: Başkırdistan’ın başşehri Ufa’ya bağlı Telaş (Kileş) Köyü, 9 Aralık 1873.
05 Ağustos 1979: Günümüzde; yayını, Prof. Dr. Turan Yazgan’ın başkanı olduğu Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı tarafından devam ettirilen Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi yayınlanmaya başlandı.
05 Ağustos 1987: Kırım Türkleri, Moskova’da Rusya tarihinin en büyük mitingini düzenlediler.
06 Ağustos 1243: Anadolu Selçuklu Devleti sultanlarından İkinci Keyhüsrev, Moğollar tarafından katledildi. Doğum yeri ve târihi kayıtlara intikal etmemiştir.
06 Ağustos 1571: Magosa fethedildi. Kuşatma, 1 Ağustos günü başlatılmıştı.
06 Ağustos 1696: Rus Çarı Deli Petro, Osmanlı Devleti’nin elindeki Azak Kalesi‘ni teslim aldı.
06 Ağustos 1964: Rumlar Kıbrıs Türklerine karşı saldırıya geçtiler. Tilligra, Mansura ve Koççira bölgelerinden kaçan Türkler, Erenköy’e sığındı. Buradaki Türkler, büyük direnişe başladı. Direniş 8 Ağustos’a kadar devam etti. Türk uçakları, Erenköy’deki Rum birliklerine ikaz bombaları attı. Rumlar, gerçek bombaların atılmasından korkarak 11 Temmuz 1964 târihinde ateşkes talebinde bulundular.
06 Ağustos 1982: Eski bakanlardan ve yazar Samet Ağaoğlu İstanbul’da vefat etti. Doğumu: Karabağ – Azerbaycan 1909.
07 Ağustos 1602: Sultan Üçüncü Mehmed Han döneminde İstolni ve Belgrad Kalesi (İkinci defa) düşmandan geri alındı.
07 Ağustos 1919: Erzurum Kongresi sona erdi.
07 Ağustos 1944: Ali Han Töre Başkanlığı’nda Doğu Türkistan Cumhuriyeti kuruldu.
07 Ağustos 1982: Ermeni Asala terör örgütü Türkiye’de ilk defa eylem yaptı. Esenboğa Hava Alanı’nda düzenlenen eylemde yolcu ve uğurlamaya gelen yakınlarından sekiz kişi hayatını kaybetti, 72 kişi yaralandı.
08 Ağustos 1521: Kanuni Sultan Süleyman Han döneminde Belgrad Kalesi fethedildi. Kalenin iç kısımları da 29 Ağustos’ta alınarak fetih tamamlandı.
08 Ağustos 1526: Kanuni Sultan Süleyman Han’ın, Mohaç Seferi olarak anılan Üçüncü Sefer-i Hümâyun sırasında, İllok Kalesi fethedildi.
08 Ağustos 1635: Sultan Dördüncü Murat Han, günümüzdeki Ermenistan’ın başşehri Revan‘ı fethetti. Sultan, Revan Seferi için 10 Mart 1635 târihinde İstanbul’dan hareket etmişti.
08 Ağustos 1648: Osmanlı pâdişahlarının on sekizincisi Sultan İbrâhim Han, tahttan indirildi. Sultan 10 gün sonra da şehit edildi.
08 Ağustos 2006: Çin işgali altındaki Doğu Türkistan‘da Aksu iline bağlı Shayar ilçesinde, okulların yaz tâtilinde olmasından yararlanarak evlerinde çocuklara Kur’an-ı Kerim okumayı öğreten öğretmen ve öğrencileri tevkif edilerek gözetim altına alındı.
(DEVAM EDECEK)
