2013 Eskişehir Türk Dünyası Başkenti olması dolasıyla ilk kez Türkiye’de Türk Dünyası Gazeteciler Şurası gerçekleşti. Bu şuranın organizasyon Komitesinde Dünya Türk Gazeteciler Federasyonu Genel Başkan Yardımcısı ve Avrasya Yayıncılar Birliği Genel Başkanı olarak görev aldım. Şura’nın organizasyonuna aylar öncesinden başladı. Yorucu ve yoğun bir çalışmanın ardından 19 – 23 Mart 2014 tarihlerinde dünyanın 30 ülkesinden yüz civarında gazeteci ve Türkiye’den de 250 civarında gazeteci katıldı. Bugüne kadar gazeteciler ile ilgili birçok zirveye katıldım. Ancak ilk kez ciddi olarak ve gerçekten somut çalışmalara yönelik bir zirveydi. Zirveye İngiltere’den Sibirya’ya, Orta Asya’dan Balkanlara birçok gazeteci katıldı ve Türkiye Türk Dünyasında yayınlanan gazeteciler ile ilgili birde sergi açıldı. Zirvenin değişik kademelerinde birçok konuşmalar yapıldı. Bildiriler sunuldu. Zirvenin sonunda da bir deklarasyon hazırlanarak kamuoyuna açıklandı.
Zirvenin en önemli özelliği, zirveye katılan ülkelerden yönetim yanlısı ve yönetime muhalefet eden tarafların aynı salonda yer almalarıydı. Gerçekten zirve her bakımdan önemli geçti. Ancak zirvede alınan karar ve bildiri Türk Dünyası basın tarihi açısından gerçekten çok önemli. Bu bildiri, Gazeteciler Cemiyetleri Basın Vakfı, Dünya Gazeteciler Federasyonu, Türk Dünyası Genç İletişimciler Derneği, Türkiye Gazeteciler Federasyonu, Anadolu Spor Gazetecileri Derneği, Avrasya gazete, Radyo-TV Yayıncılar Birliği, Avrasya gazete radyo yayıncılar birliği tarafından hazırlandı.
Bu bildiri Türk dünyası basın tarihi açısından bir ilk. Emeği geçenleri kutluyorum. Yayınlanan bildiriyi sizlerle paylaşıyorum.
TÜRK DÜNYASI GAZETECİLERİ ESKİŞEHİR
DEKLARASYONU-22 Mart-2014
19-22 Mart 2014 tarihlerinde Eskişehir’de, Türk Cumhuriyetleri ve Türk Akraba Toplulukları ile Avrupa’dan toplam 350 gazetecinin katılımıyla düzenlenen “1.TÜRK DÜNYASI GAZETECİLER ŞURASI”
ESKİŞEHİR DEKLARASYONU:
1. Türk dünyası medya mensupları arasında iletişim ağı kurularak, karşılıklı bilgi paylaşımı ve işbirliği güçlendirilecektir.
2. Türk dünyası medya mensupları, evrensel insan haklarının savunulması, bölge ve dünya barışına katkı sunulması yönünde çaba sarf edecektir. Medyada nefret ve düşmanlık söylemlerinin önüne geçilerek sevgi, iyi niyet ve barış dilinin teşvik edilmesi kararlaştırılmıştır.
3. “TÜRK DÜNYASI HABER AJANSI” adı altında bir oluşumun temel ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Bu sebeple bir haber ajansının kurulması ile ilgili temeller atılmış ve üretilen haberlerin dünyaya ulaştırılmasına karar verilmiştir.
4. TÜRK DÜNYASI GAZETECİLERİ, Türk dünyasına yönelik hizmet eden tüm kurum ve kuruluşlarla müşterek çalışmalarda bulunmayı taahhüt etmektedir.
5. Türk dünyasında, basın özgürlüğünün ihlali durumunda ilgili ülkelere gerekli uyarılarda bulunarak, ortak imzalı basın bildirileri yayınlanacaktır. Aynı şekilde tüm Dünyada basın özgürlüğüyle ilgili ihlallerde duyarlı olunacak ve demokrasinin teminatı olarak halkın haber alma hakkı savunulacaktır.
6. Türk dünyası kadın gazetecileri, yaşanan problemleri değerlendirerek; “Türk Dünyası Kadın Gazeteciler Derneği”nin kurulmasına karar verilmiştir.
7. Türk dünyasında basın ve ifade özgürlüğünün, evrensel hukuk çerçevesine oturtulması kaçınılmaz bir zarurettir. Medyaya yönelik sansür kabul edilemez. Ancak, medya da kişi hak ve hürriyeti ile mahremiyetin korunması ilkesine özen göstermelidir.
8. Anadolu Ajansı’nın; ülke dışındaki Türk medyasına ücretsiz, Türkiye’deki yerel medyaya ise daha uygun ücretle hizmet vermesi beklenmektedir.
9. Suriye’deki iç savaşta yaşanan dram ve özellikle Türkmenlere yönelik insan hakları ihlalleri şiddetle kınanmaktadır. Hakkında haber alınamayan kayıp Gazeteci Beşşar Kaddumi’nin akıbetiyle ilgili Suriye yetkililerinin açıklama yapması beklenmektedir.
10. Kırım’daki son gelişmeler kabul edilemez, şiddetle kınıyoruz. Ukrayna’nın toprak bütünlüğü korunmalı ve sorunların çözümü demokratik yollarla sağlanmalıdır.
11. Doğu Türkistan Türklerine yapılan insan hakları ihlalleri ve dünyanın tutumu vicdanları yaralamaktadır. Uluslararası kurum ve kuruluşlar, Uygurlara uygulanan insanlık dışı muamelenin engellenmesi için gereken adımları atmalıdır. Ayrıca Çin polisi tarafından rejim karşıtı suç işlediği gerekçesiyle gözaltına alınan gazeteci-akademisyen İlham Tohti için dünyada gündem oluşturulmalı ve uluslararası insan hakları kuruluşlarının gözetiminde yeniden yargılanması sağlanmalıdır.
12. Karabağ’daki işgal kabul edilemez. Uluslararası toplum, Ermenistan’ın işgal ettiği Azerbaycan topraklarını terk etmesini sağlamalıdır.
13. Irak Türklerinin yaşadığı özellikle Tuzhurmatu ve Kerkük’teki şiddete son verilmeli, Türkmenlerin güvenlikleri ve tüm hakları Irak’ın toprak bütünlüğü içerisinde korunmalıdır.
14. İran’da yaşayan Türklerin demokratik hak ve özgürlükleri korunmalı. İran’ın Azerbaycan eyaletleri bölgesinde bulunan Urumiye Gölü’nün kuruması, bölgede yaşayan halkın sağlığını tehdit etmektedir. Hem bu sorunun, hem de İran sınırları içerisinde yer alan Türkmensahra bölgesinde yaşanan sıkıntıların giderilmesi yönünde, yeni Cumhurbaşkanı tarafından verilen sözlerin yerine getirilmesini beklemekteyiz. Her iki konuda İran yönetimine yeni bir çağrı yapılmasına karar verilmiştir.
15. Avrupa’da yükselen ırkçılık ve İslamofobya, Türkleri ve diğer Müslüman azınlıkları tehdit etmektedir. Bu sorunun çözümü için birlikte yaşama kültürünü geliştirici adımlar atılmalıdır.
16. Afganistan Türklerinin eğitimi konusunda gerekli girişimlerde bulunulmalıdır.
17. Bağımsızlığını ilan ederek Türk dünyasına katılma adımı atan ülkelerin uluslararası boyutta tanınmamalarıyla ilgili çağrıda bulunulması kararlaştırılmıştır.
18. Türk dünyası ülkelerinde yaşayanların iletişiminin çok daha sağlıklı ve verimli bir şekilde yapılabilmesi için Türkiye Türkçesi’nin, ortak iletişim dili olarak Türk Dünyası toplulukları tarafından benimsenmesi değerlendirilmiştir. Ayrıca Türkçe’nin farklı lehçelerinin karşılıklı tercümesinin, google başta olmak üzere, internet ortamında yapılmasıyla ilgili olarak girişimlerde bulunulması kararlaştırılmıştır.
19. Türk dünyasına hizmet eden medya mensuplarına “Türk Dünyası İsmail Gaspıralı Basın Hizmet Ödülü” ihdas edilerek, gelecek yıldan itibaren verilmesi kararlaştırılmıştır.
22 Mart 2014
TÜRK DÜNYASI GAZETECİLER ŞURASI
DÜZENLEME KURULU
Gazeteciler Cemiyetleri Basın Vakfı
Dünya Gazeteciler Federasyonu
Türk Dünyası Genç İletişimciler Derneği
Türkiye Gazeteciler Federasyonu
Anadolu Spor Gazetecileri Derneği
Avrasya gazete, Radyo-TV Yayıncılar Birliği
