Gebze, kültürlerin harman olduğu bölge. Türkiye’nin bir çok bölgesinden insanlarımız kültürlerini yaşatmak için dernekler kuruyor. Ancak Gebze’nin yerli nüfusu Manav-Türkmen köyleri ve Sığırlık merası Yörükleri hep unutuldu. Gebze’nin 700-800 yıldan beri yerli nüfusu olan manavlar ve Yörüklerle ilgili iftar kültürü çerçevesinde araştırma çalışmalarımız sürüyor.
Manavların tarihi ve Gebze’nin Taşköprü nahiyesiyle ilgili daha önce araştırma yazılarımız ve çeşitli derneklerin panel ve konferanslarında konuşmalar yaptım
TAŞKÖPRÜ İSHAKÇILAR’DA İFTAR
Kocaeli Taşköprülüler Derneği’nin davetiyle İshakçılar köyünde muhteşem bir iftar programına katıldık. Dernek Başkanı Yasin Sönmez ve başkan yardımcısı Fevzi Ergün bizlerle yakından ilgilendiler. 2 bin kişinin katıldığı iftar programına Büyükşehir Belediyesi üst düzey yöneticileri ve CHP İl Başkanı ekibiyle birlikte katıldı. İshakçılar CHP’nin önemli isimlerinden merhum Ömer Türkçakal’ın da memleketi. Türkçakal ailesi köyün merkezine muhteşem bir cami de yapmışlar.
İftara katılanlara Taşköprü ve Yörük Türkmen tarihiyle ilgili bir konuşma yapma imkanımız da oldu. Yörüklerin Orta Asya’dan getirdikleri Türkmen kültürünü Kandıra’dan Şile’ye kadar olan bölgede halen yaşattıklarını, Manavların kültürel gereklerini Taşköprü bölgesinde devam ettirdiklerini söyledim.
Manavlar, yaşantılarıyla gelenek ve görenekleri yemek kültürleriyle Orta Asya’da ki geleneklerini sürdürüyorlar. Havva Ergün adlı, hanımefendinin bizzat evinde hazırladığı Manavlara özel dartı, kabak çiçeği dolması, mancarlı börek ve manav ekmeğinden oluşan bir iftar sofrasında yemek kültürünü de tanıtma imkanımız oldu. Manavlar topraklarına ve köylerine halen sahipler ve sadıklar. Manav köyleri keşke tanıtılıp genç nesle anlatılabilse.
GEBZE TAŞKÖPRÜLÜLER DERNEĞİ’NİN MİSAFİRİYİZ
Gebze Taşköprülüler derneği Başkanı değerli dostumuz Nusret Özcan bey iftardan sonra bizleri köyüne davet ederek bölgeyi gezdirdi. Gerçekten çok güzel köyler. İzmit’ten gelen misafirleriyle birlikte üzüm asması altında, bölgede yetişen salatalık, ceviz ve diğer meyvelerden oluşan bir ziyafette çekildi. Çekirge sesleri ve gecenin sessizliği bu manav köylerini ayrı bir ruh ve heyecan katıyordu.
KUTLUCA’DA TARİHE VEFASIZLIK
Kutluca köyü bir zamanlar Gebze’ye bağlı Taşköprü nahiyesinin merkez köyü. İftar öncesi Kutluca köyüne uğrayarak araştırma yapıp belgesel çekimi yaptık. Taşköprü ipek yolunun da merkez noktası. Ankara-İstanbul arasında ilk asfaltın açıldığı yer. 1950 yılına kadar Ankara-İstanbul arasında ki yol Gebze Balçık köyünden Taşköprü bölgesine geçerek İzmit’e iniyordu. Bizde tarihi bu eski yolu takip ederek Kutluca köyünde önemli araştırmalar yaptık.
Kutluca köyünde kurtuluş savaşında İstanbul’da ki Kuvai-Milliye ile Anadolu arasında telgraf irtibatı Kutluca’da ki Telgraf haneden yapılıyordu. Köyde telgraf hanede resmi görev yapan telgrafçı Ali’nin torunu Engin Öztürk, bizleri karşılıyor. Köyün muhtarı olduğunu söyleyen Öztürk, telgraf hanenin yakın bir geçmişe kadar çalıştığını ancak ihmal ve ilgisizlikten yıkıldığını açıklarken, üzüntüsü gözlerinden okunuyordu.
Enkaz ve taş yığını haline gelmiş telgraf hane binasının enkazında belgesel çekimleri yapıp tarih ve kürlümüze karşı vefasızlığımızı da belgelemiş oyluyoruz. Belgeselde de söylediğimiz gibi buradan Kocaeli Valisi Ercan Topaca’yı, Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu’nu, kendisi de Taşköprü bölgesinden olan Bilim, Teknoloji ve Sanayi Bakanı Nihat Ergün’ü tarihi göreve davet ediyoruz. Kutluca’da ki bi Telgraf hane mutlaka korunmalı ve gelecek kuşaklara aktarılmalıdır.
Taşköprü’ye adını veren 1800 yıllık Taşköprü gerçekten görülmeye değer. Yakına kadar araç ve yaya trafiğine açık olan Köprü kısa bir süre önce araç trafiğine kapatılarak ikinci bir köprü yapılmış. Köprünün çökmesi önlenmiş. Ancak köprünün çevresi perişan ve yıkık vaziyette. Temennimiz bu bölgelere sahip çıkılıp korunmasıdır.
KÖYLER EMLAKÇI İŞGALİNDE
Kandıra’dan Şile’ye kadar yüzlerce manav-Türkmen köprü bulunuyor. Üçüncü Boğaz köprüsü yolunun bölgeden geçme ihtimali üzerine arsa ve arazi rantçıları bölgeye üşüşmüşler. Adım başı emlakçılar ve arsa ofisleri. Deyim yerindeyse köyler haraç mezat satılıyor. Sevindikli köyü muhtarı sadece kendi köylerinde 15 den fazla İstanbullu emlakçının olduğuna dikkat çekerek arazilerin satma değil varisleri tarafından toparlanarak parçalanmasının önlenmesini savunuyor.
Yörük çadırında ki iftardan sonra şimdi de Manav köylerinde açtığımız iftar yemeklerinden sadece yemek konusu değil, kültürümüzü anlatma imkanımız oldu. Gerçekten bölgeleri çok iyi araştırıp manav kültürünün yaşatılması için manav köylerine büyük önem verilmesi gerekiyor. Sizleri Taşköprü köylerine davet ediyor, köylere kültür ve turizm gezileri organize edilmesini istiyorum.
%
