Kendini seven, kabiliyetlerini ortaya koyarak;
Hem kendine hem başkalarına seyrettirir.
Bu durum, seyircilerin varlığını gerektirir.
Çünkü, meselâ roman okunsun diye yazılır.
Oyun, seyredilsin diye oynanır.
Resim, bakılsın diye çizilir.
Sanat, takdir edilsin diye sahneye konur.
İşte Yaratan da, hiç ihtiyacı olmadığı halde,
“Ben bir gizli hazine idim; bilinmek için kâinatı yarattım.”
İlâhî istek ve arzusu için,
Bu muhteşem, bu süslü, bu harika, bu çekici;
Bu bin bir sırrı içinde barındıran kâinatı yarattı.
Seyredenlerin de beğenisini almak için,
Canlı cansız bitki / nebat ve hayvan; sayısız canlı türünü;
Tüm bunların hepsinden üstün, bütün bunları seyir,
İhtiyaç ve beğenisini ortaya koyacak vasıfları taşıyan;
Evrenin bir tanesi, evrenin nazar boncuğu, evrendekilerin
Hepsinden üstün, hepsinden güzel,
Her şeyi emrine âmâde kıldığı;
En kâmil, en mükemmel, her çeşit takdire şayan olan;
Nadide, eşsiz değerde olan İnsan’ı yarattı.
Ve demek istedi ki:
Ben’i görmek, Ben’i bilmek, Ben’i anlamak isteyen;
Zât’ımı değil, Zât’ımdan nebean eden / çıkan
Salkım saçak kâinat ağacının dal ve budaklarına baksın.
Kâinat ağacının meyvesi olan; Esma-i Hüsna’mı suretine nakş ettiğim;
Ben değil ama Ben’den olan isim ve sıfatlarımı;
İnsan’da görsün, İnsan’nda bulsun;
O’na nasıl bir gaye verildiğinin farkına varıp, şuuruna ersin;
Allah’ın kudretinin müthiş azametine bakın ki,
Sonsuz isim ve sıfatlarını; büyüklüğü karşısında
Nokta bile sayılamıyacak kâinat olarak aksettirmiş, yansıtmış, tecellî ettirmiş.
Bu muhteşem varlığı da, ona nisbeten bir nokta hükmünde olabilecek;
İnsan denen bir mücevhere sığıştırmış ve onda toplamış!
İlahî isteğini onda noktalamış.
İşte ey insan! Sen nasıl bir varlık olduğunu bil.
İşte ey insan! Sen nasıl bir keyfiyet ve kıymet sahibi olduğunu gör.
İşte ey insan! Sende nelerin gizlenip toplandığını anla.
İşte ey insan! Sen; Allah indinde nasıl bir değer taşıdığını bir düşün.
Nasıl bir karşılanmaya namzet olmuş dönüşün!
Artık Sen anlamalısın nasıl olman lâzım geldiğini;
Yüce Yaratan’ın karşısındaki duruşun!
Bütün bunları hatırlatması gerekmez mi oluşun!
İşte ey İnsan!
Nasıl bir noktasın ki Sen:
Yarattı Yüce Allah; Kâinat Kitabı’ndaki her şeyi;
Senin kıymeten çok büyük, maddeten çok küçük;
İnsan denen bir nokta olduğun için.
