Son zamanlarda “Hürriyet” ve “Nizam” mefhum ve kavramları, Türkiye’de yanlış anlaşılmaya ve yorumlanmaya başlanan ıstılah ve terimlerdendir. Ne hikmetse bizde ser-azadlık / başıbozukluk / serserilik ve sınırsız serbestlik; Hürriyet sanılsın istenmektedir. Yine Nizam, İntizam ve Düzen içinde olmak da Esaret havasına sokulma yolundadır. Oysa hayat, ancak nizamla kaimdir.
Lokomotif kırk vagonu arkasına takar ve çeker. Ama rayda gitmek şartıyla. Raydan alıp, herhangi bir yola koyarsanız, apışıp kalır. Artık yol alamaz. Üstelik tepetaklak olur. Lokomotifin rayda gitmesi, onun nizamıdır. Bu nizam onun hürriyet çerçevesidir. Hayatta kalmasının da, yegane şartıdır. Tren, raydan usanıp da, şayet kırk yılın başı, bir kerecik olsun, ray dışında yol katetmek istese. Ne olacağı malum. Yani hürriyetini rayın dışında araması serserilik. Raya uymaması ise hürriyet değil esarettir.
Demek, biraz kendi başıma buyruk olayım diye raydan çıkar ve bunu hürriyet sanırsa, aslında hürriyet sınırlarını tesbit eden kendi nizam ve düzenini çiğnemiş olur. Ki bu onun kendi varlığına bir hatime çekmekten başka bir şey değildir.
Halbuki kainatta nizam dışı bir şey yok. Hakikaten hürriyetler nizamdadır. Yani çizilen çerçeve içindeki serbestlik helal / meşru daire olup, ancak bu muayyen ve belli mekanlarda namütenahi / sınırsız serbestlik sözkonusudur. İşte ancak bu manada helal dairesi geniş olup, her türlü keyfe kafidir.
Hürriyet sanılan keyfilik ve nizamsızlık ise; aslında esaret ve düzensizlikten başka bir şey değildir. Oysa düzensizlik adem ve yokluktur. Sadece felaket getirir. Hürriyet nizam ve vücud yani var olma halidir. Çünkü vücud, nizamı; nizam ise vahdeti / birliği / bir elden çıktığını gösterir. Klasik ifadeyle:
“El-vahidü la yasduru illa ani’l-vahid.” / “Bir mevcudun vahdeti varsa, elbette bir vahidden, bir elden suduur edebilir.” (Bediüzzaman Said Nursi, Tabiat Risalesi, Envar Neşriyat, İstanbul – 1991, s.11)
Zira bir elden suduur etmeyen, çıkmayan, birinin tasarrufunda bulunmayan bir şeyde birlik olmaz, nizam bulunmaz. Nizam olmayınca faaliyet gösteremez. Bu ise hayatiyet gösteremiyor demek olup, ademe / yokluğa eş bir durumdur. Oysa nizamda Bir’in tasarrufu ortaya çıkar. Ki bu da varlık alametidir.
Yukarıdan beri bütün bu sayıp dökdüklerimiz; hürriyeti sınırsızlık, nizama tebaiyyeti / bağlılığı / uymayı esaret sanmak gibi yanlış bir anlayış ve yorum tarzına açıklık getirmek içindir. Mesela Yüce Allah bile, Zat’ını düşünmemizi men’ ediyor / yasaklıyor. Çünkü mahluk, Haalıkı ihata edemez. Yaratılmış olan Yaratan’ı, yapılan Yapan’ı kavrayamaz. Bu hududu aşmak istediğimiz takdirde, akli dengemizi kaybedeceğimiz muhakkaktır. Çünkü Ziya Paşa’nın dediği gibi:
“İdrak-i maali bu küçük akla gerekmez
Zira terazi bu kadar sıkleti çekmez.”
Velhasıl, kainatta herşey kayıt kuyut altında. Yani nizam içinde. Hürriyet ise, bu nizam dahilindeki hareket ve faaliyetimizden ibaret.
292
İşte bu mübarek vatanda nizama başkaldırmak hürriyet; nizam içinde bulunmak esaret sanılsın diye, suret – i haktan görünerek, sinsi bir şekilde haince çalışanlar var!
Hiç adam öldürmenin, yangın çıkarmanın, zarar vermenin, yakıp yıkmanın, kısaca Vatan’a,
Millet’e ve Devlet’e ihanetin hürriyeti olur mu?
Veya insanı kendisine, başkalarına, Vatan, Millet ve Devlet’e zarar vermekten men’ edecek zecri tedbirler almayı, bunun için kısıtlamalara gitmeyi, yasaklar getirmeyi esaret mi telakki etmeli?
Yoksa bütün bunları, varlık ve birliği hep birlikte ve hep beraber; bizleri yarınlara ulaştıracak hürriyet çerçevesi, uyulması gereken nizam olarak mı değerlendirmeli?
Toparlarsak, Türkiye’de bir kaos / bir karışıklık peşinde koşanlar; hürriyet ve nizam mefhumlarını, asli mecrasından saptırmak isteyenler var.
Vatanın birliği, dirliği ve istikbali / geleceği ise bunlara fırsat vermemekten geçer.