“Filiz filiz harelendim dağlara uymak için
Kan gölünde kurulandım hayatı duymak için
Kavgalara kuyulandım sabaha varmak için” diye başlıyor şiirine Nihat Behram.
Ne zaman harelenmek duysam ben de Harre’lenirim kederden.
Harre Harbi veyahut Vakası, Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da yakınlarıyla birlikte feci şekilde katledilmesine (680) karşı Medinelilerin Abdullah bin Zübeyr öncülüğünde Yezit’in Halifeliğini tanımayarak Uhud Savaşı’nda şehid düşen Hanzala’nın oğlu Abdullah’ı Vali tayin ederek başlattığı bir isyan hareketidir. Buna mukabil Emevî Ordusu’nun şehri kırıp geçmesine, 3 gün boyunca yağma ile tecavüzlere ve – Allah’ın değil – “Yezid’in kulu ve kölesi olarak” biat alınması olayına HARRE diyoruz; 26-27 Ağustos 683 (Kaynak: Diyanet İslam Ansiklopedisi “Harre Savaşı” Maddesi, Prof. Mustafa Sabri Küçükaşçı, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Cilt 16, Sayfa 245-247, Ankara 1997).
Bu olayda öldürülen Medineliler ve sahabeler: Hâşimoğullarından Ebubekir Abdullah b. Cafer b. Ebî Talib, Abdullah b. Nevfel ve 3 kişi daha; El-Muttaliboğullarından Yahya b. Nâfi ve 2 kişi daha; Mansuroğullarından Süleym b. Safvan ve 5 kişi daha; Nevfeloğullarından Dâvud b. El-Velid ve 3 kişi daha; Ümeyyeoğullarından İsmail b. Halid ve 4 kişi daha; Süleymoğullarından Ca’fer b. Abdullah, Esedoğullarından Vehb b. Abdullah ve 10 kişi daha; Ezdoğullarından Üsâme b. El-Hayar ve 1 kişi daha; Abdududâroğullarından Abdullah b. Abdurrahman ve 5 kişi daha; Zühreoğullarından Zeyd b. Abdurrahman b. Avf ve Umeyr b. S’ad b. Ebî Vakkas ile 9 kişi daha; Sakîfoğullarından Osman b. el-‘Alâ ve 6 kişi daha; Mürreoğullarından Ya’kub b. Talha b. Ubeydullah ve 3 kişi daha; Devsoğullarından Hz. Aişe’nin torunu Musa b. el-Hâris ve 5 kişi daha; Mehzûmoğullarından Abdullah b. Ebî Amr ve 3 kişi daha; Adiyyoğullarından Ebubekr b. Ubeydullah b. Ömer el-Hattab ve 10 kişi daha; Leysoğullarından Yusuf b. Habib ve 2 kişi daha; Sehm b. Amroğullarından Züeyb b. Amr ve 2 kişi daha; Cümahoğullarından Abdülmelik b. Hattab ile 2 kişi ve müttefiklerinden de 2 kişi daha; Amir b. Lüeyoğullarından Abdurrahman b. Huveytıb ve 15 kişi daha; Huceyroğullarından Fedâle b. Halid ve 6 kişi daha; Fihroğullarından Şu’ayb b. Ebî Abdullah ve 3 kişi daha; Kays b. el-Hârisoğullarından Züfr b. el-Hâris ve 8 kişi daha; Muhariboğullarından Nüfeyl b. Abdullah ve 10 kişi daha; Evsî Avfoğullarından Abdullah b. Hanzala ile 7 oğlu ve 6 kişi daha; Haneşoğullarından Sehl b. Osman ve 3 kişi daha; Sa ‘lebeoğullarından Habîb ve Amr b. Havvat; Cahcabâoğullarından İyâz b. Amr ve 3 kişi daha; El-Aclanoğullarından Ammar b. Seeleme ve 1 kişi daha; Muaviye b. MÂlikoğullarından Muhammed b. Beşir ve 11 kişi daha; Abduleşheloğullarından Abdullah b. S’ad b. Mu’az ve 1 kişi daha; Ze’urâoğullarından Abbad b. Râşid ve 6 kişi daha; Nebîtoğullarından Sâ’id b. Cübeyr ve 4 kişi daha; Hâriseoğullarından Kinâne b. Selh ve 5 kişi daha; Züfroğullarından Amr b. Sâbit b. Kays ve 3 kişi daha; Hazrecî Neccâroğullarından Süleyman b. Zeyd b. Sâbit ve 37 kişi daha; Adiyy b. en-Neccâroğullarından Bekr b. Abdullah b. Kays ve 7 kişi daha; Mâzinoğullarından Amr b. Temim b. Guzziyye ve 11 kişi daha; El-Harsoğullarından Abdurrrahman b. Hubeyb ve 18 kişi daha; Sâlim b. Avfoğullarından Muhammed b. K’ab ve 3 kişi daha; Selimeoğullarından Mu’az b. es-Samme ve 6 kişi daha; Beyâzeoğullarından Abdullah b. Ziyad; Züraykoğullarından Urve b. Ebî Umâre ve 9 kişi daha; El-Mu’allâoğullarından Sehl b. Ebî Sa’id ve 4 kişi daha; artı boğularak öldürülen 3 kişi. (Kaynak; Tarihu Halife b. Hayyât, Çev: Prof. Abdulhalik Bakır, 2.Baskı, Sayfa 302-312, Ankara 2008)
Ağustos Türk’ün zafer ayı ama Emevîlerle doğan siyasal İslam’a karşı Peygamber takipçilerinin de kırım ayı. Ne zaman Ahmet Kaya’dan ‘Doruklara Sevdalandım’ı duysam bir hüzün kaplar içimi. Kimbilir geçmiş için mi, gelecek için mi?
“Şarkılar gelir geçer bir heceden bir heceye
Yüreğim yare yare yankılanır bin acıya
Gün olur ufalanır karanlıklar bin parçaya”
