3 Mart 1878 tarihli Ayastefanos Muahedesine, Osmanlı Devleti’nin, Ermeniler’in güvenliğini, Kürtler’e…karşı garanti etmesi gerektiğini şart koşan bir hükmün girmesi, “Berlin Kongresi”ne, Ermeni Temsilciler Heyeti tarafından sunulan ve kurulması teklif edilen “İnzibat Kuvveti”nin, Jandarma ile Gönüllü Örgüt’ten teşkilinin istenmesi, Kürtler…ve diğer göçebe aşiretlerin bu örgüt dışında tutulması, gönüllü askerlerin, Ermeniler’den ve en az beş yıldan beri ilde oturmakta bulunan, Kürt…olmayan halktan oluşmasının talep edilmesi, dolayısıyla ilin asayişi, büyük ölçüde Ermeniler’e teslim edilerek, İnzibat Kuvveti’nde yer alamayacak olan Kürt…ve diğer aşiretlerin, Ermenilerce kolaylıkla yola getirilmesinin sağlanması…
Velhasıl bütün bunlar, Ermeniler’in Kürtler’e asla güvenmediklerini ve kat’a onları kardeş bir kavim olarak kabul etmediklerini gösterir. (İsmail Berduk Olgaçay, Perşembenin Gelişi, İstanbul – (Tarihsiz) s. 41)
Durum bu merkezde iken ve en vahşi şekilde Ermenilerce katledilen bunca masumun kanı yerdeyken, bazılarının Ermeniler’i “Kardeş Kavim” diye nitelemesi, ne kadar acı ve hüzün vericidir.
Onlarla teşriki mesai / iş birliğine gitmeleri. Üstelik Ermeniler’in emir komutası altına girmeleri neyle açıklanabilir? Aynı Ermeni metodlarıyla, kendi öz milletine hayatı zehir etmeleri, çoluk çocuk demeden, onları namertçe öldürmeleri nasıl izah edilebilir?
Hele, kardeş kavim sayıp, gaye birliği ettikleri Ermeniler’in Türkiye’den talep ettikleri yerleri, bir göz önüne getirseler. Nasıl saf dışı bırakıldıklarını , ancak Ermeni hakimiyeti altında hayat hakkı bulabileceklerini. Bunun da ne kadar süreceğinin, Ermeni menfaatlerine bağlı olduğunu hayret, şaşkınlık ve esefle görecek ve müşahede edeceklerdir.
İşte Ermeniler’in, Osmanlı Ermenistan’ı olarak görmek istedikleri yerler:
“Osmanlı Ermenistan’ı, Erzurum ve Van illeriyle, Diyarbakır’ın kuzey kısmını, yani Harput sancağının kuzey kısımlarını ve batı yönünden Fırat hudut tutularak, Ergani sancağı, Siirt’in kuzey kısımlarını -ki bunlar, Büyük Ermenistan’ın Türkiye kısımlarını meydana getirirler- ve Trabzon ile Batum arasında bulunan, ticaret ve ihracat için gerekli olan (Rize) limanını ihtiva eder / içine alır. Ermenistan, kefil devletler tarafından onaylanmak şartıyla Babıali / Osmanlı Devleti tarafından atanacak bir Ermeni vali tarafından yönetilecek ve vali, Erzurum’da oturacaktır.”
Bu arada, o zamanki illerimizin, bugünkülerin birkaçını içine alacak genişlikte olduğunu da hatırlayalım (a. g. e. s: 41) ve bugün, buraların, nasıl bir terör tasallutu altında bulunduğunu derin derin düşünelim. Ve bir an evvel kendimize gelelim.