İnsanoğlu geçmiş
zamanlarda değişik büyük salgınlar yaşamış ve bunlardan ders
almıştır.Çinde
2019 aralığında başlayan ve halen etkisi devam eden Covit-19 da bunlardan
birisidir.Bu salgın 2021 ve 2022 de ciddi sağlık sorunları yaşatmış, 2022 nisan
mayıs ayları itibari ile salgın özelliğini
yitirmişti.Temmuz 2022 başlarından itibaren
yeniden vaka sayılarının artması yeni bir hastalık dalgası ile karşı
karşıya olduğumuzu düşündürmektedir.Bu durum salgının günlük hayatımızda tedbirler zincirini
tekrar yaşatma ihtimalini düşündürmektedir.
Bulaşıcı hastalıklarda 3 ana
etken vardır.Bu etkenler bulaşın ve hastalığın şiddeti , bulaştırıcılığı ve
yaygınlığında etkilidirler.Bunlar hakkındaki bilgilerimizi ve bu bilgiler ışığında
takınacağımız davranış biçimimiz
hastalığın ve salgının seyrinde etkilidirler.Bunlardan biri etkeninin VİRÜLANSIDIR.Bunu etkenin hastalık yapıcı
gücü olarak tanımlayabiliriz.Hastalığın
ve bulaşıcılığın seyrinde etkenin
biyolojik karakterini gösterir.
Tıp ilmi bu özelliğe
karşı antiseptikler ( sabun dahil ) ,
antiviraller , antibiyotikleri bulup geliştirmiştir.Elimizdeki bu silahları
etkene karşı uygun durumlarda kullanabilmekteyiz.Virülans özelliği özellikle virüslerde mutasyon dediğimiz biyolojik
olay ile değişkenlikler gösterir.Covit-19
un bu son tipinde bulaşıcılık özelliği artmış olmakla birlikte alt
solunum yollarına geçip
ağır hastalık yapma özelliğinin
azaldığı görülmektedir.Covit-19’un bu yeni varyantı
şuanda daha çok
tipik grip hastalığı (paçavra
hastalığı) şeklinde seyreden bir özellikte yaşanmaktadır.Bu durum
Covit-19un yeniden kapanmalara kadar giden bir süreci yaşatmayacağını düşündürmektedir.
Bulaşıcı hastalıklarda hastalığa
etkili olan diğer etken ise hastalık etkenin azlığı çokluğudur.Yani MİKTARDIR.Burada bulaş zinciri önem kazanıyor bulaş yollarını kıran ,
bulaşma ortamlarını güvenli
kılan uygulamalar , tedbirler hastalığa yakalanma imkanını azaltıyor,hatta
ortadan kaldırabiliyor.Covit-19 un solunum yolu üzerinden bulaşıcılığı sebebiyle
kullanacağımız MASKE , uygulayacağımız MESAFE ve uygun TEMİZLİK şartları bu
hastalığa yakalanma, hastalığın yayılma özelliği üzerinde çok etkili olmaktadır. Bu konulardaki
dikkat bizi ve yaşadığımız toplumu koruyacağı gibi aksi durum hem kişisel hemde
toplumsal sağlımızı tehdit edecektir.Ayrıca kapalı yerlerde çok bulunma veya bu yerlerin yeterince
temizlenmemesi, havalandırılmaması gibi tedbirsizlikler hastalığa yakalanma
ihtimalini arttırıcı etkiler yapar.Şüpheli
temaslardan veya şüpheli
ortamlardan sonra el, yüz
temizliği , burun ,boğaz temizliği gibi basit tedbirler alınacak etken miktarını
azaltacağından hastalanma ve hastalığı
kapma ihtimalini zayıflatıcı etkide olacaktır.
Bulaşıcı hastalıklarda 3.etken BAĞIŞIKLIK
Gücü ve bağışık olma durumudur.Bu hastalıkta
ısrarla 65 yaş üstü ve sağlık sorunları olanların daha
dikkatli olmaları uyarısı yapılması bu sebepledir.Sağlığımız ne kadar iyi ve bağışıklığımız
ne kadar kuvvetliyse hastalığa yakalanmama veya yakalanılsa bile kolayca atlatılma
şansına bunun için
vurgu yapılmaktadır.Bağışıklığı güçlendiren
dengeli, uygun bir beslenme şekli,sağlığımızı iyileştiren düzenli uyku , düzenli spor gibi konular böyle salgınlarda daha da önem kazanır.Bir de bağışıklığmızı sağlayan
AŞI konusu vardır.Aşı bulaşıcı etkene karşı bünyemizin o etkeni tanıyarak daha güçlü oması gibi bir imkan sağlar.Özellikle enfeksiyon hastalıklarıyla mücadelede tıbbın bu önemli silahı insanlara çok ileri bir imkanı sunmaktadır.Bugün bir çok bulaşıcı hastalık sorun olmaktan çıktıysa aşılar sayesinde
olmuştur.Covit -19 a karşı aşının bulunup uygulanması salgının kontrolünde ve insanların hastalığa
yakalanmamasına veya-kolay atlatılmasında büyük etkisi olmuştur.
Covit-19 büyük salgınının bu son dalgası dileriz
ki insanları yeni bir kapanma dönemine
götürmez .Sağlık ordumuz için ise yeni bir zor dönemi yaşatmaz.Bu konuda herkese önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir.Bunlar yukarıda yazdığımız
bilgiler ışığında gerekli tedbirlerin günlük hayatımızda uygulanmasıdır.
Sağlıklı,salgınsız
nice mutlu günler
yaşamamız dileklerimle.
