“Bana bir bayram verin. İçerisinde babam olsun…”
Son
yıllarda toplumsal hayatta yaşanan değişimler, ailedeki rollerin farklılaşması,
çocuğun gelişiminin ve eğitiminin giderek daha önem kazanmasını, baba-çocuk
ilişkisinin de hak ettiği ilgiyi görmesine yardımcı olmuştur.
“Çocuğun
zihinsel¸ fiziksel ve sosyal gelişimi¸ gelecekteki yaşamı¸ iş ve özel hayatı¸
kuracağı aile yapısı¸ başarılı olması ya da olmaması¸ kişisel ilişkileri
ailesinde yaşadığı ortama¸ anne-baba-çocuk ilişkisine bağlıdır.”
Etkin bir baba,
çocukların her türlü gelişimlerini olumlu etkilemektedir. Babanın çocuğu ile
ilişki kurma biçimi, çocuğun kişiliğini etkiler. İlgili ve sevgi dolu bir
tavır, çocukların sosyal uyum yeteneklerinin artmasına¸ liderlik özellikleri
geliştirebilmelerine etki etmektedir.
Babanın aile
içindeki tavrı, fonksiyonu, çocuğuyla kurduğu yakın, açık ve güvenli bir
ilişki, özellikle erkek çocuğun baba ile özdeşleşmesini kolaylaştırmakta ve
kendi cinsiyet rolünü geliştirmesine yardımcı olmaktadır.
Baba,
çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmalıdır. Ailede babanın rolü çocukların
disiplin ve otorite anlayışında belirleyici bir rol oynar. Hiçbir anne, bir
babanın ve hiçbir baba bir annenin rolünü taşıyabilecek güçte değildir.
Bir baba¸
evladının hayatında nasıl bir model oluşturduğunu düşünmeli. Yalnızca korkulan,
hep kural koyan, eve geldiğinde yaptıklarından dolayı çocuklarını hesaba çeken
bir baba olmamalıdır.
Kapıda yolu
gözlenen, eşinin ve çocuklarının sıkıntılarını paylaşan, aile bireylerinin
sorularına rahatça cevap veren, onlara desteğini-yardımını esirgemeyen, kurallarında
tutarlı olan, ilgi ve sevgisini esirgemeyen bir baba olmalıdır.
Hareketlerinde
ve kararlarında tutarlı iyi bir baba modeli; çocuğun okul başarısında, zekâ
gelişiminde, disiplin anlayışının yerleşmesinde, özgüven oluşumunda, cinsel
kimliğinin oturmasında, sosyalleşmesinde, insanlarla iletişiminde, liderlik
yapısının gelişiminde, arkadaş ilişkilerinde uyumlu olmasında, toplumu,
ailesini ve milletini ilgilendiren konulara duyarlı olmasında, gelenek ve
göreneklerine sahip çıkmasında, önemli ve olumlu özellikleri kazanmasını
sağlar.
Ailede
ebeveynlerden herhangi birinin eksikliği çocukta kayıplar ve maddi manevi
travmalar yaşatır. Ancak babanın yokluğundan kaynaklanan maddi yetersizlikten
daha önemli olan manevi kayıplardır. Bunların başında da güven eksikliği gelir.
Çünkü çocuklar için baba güven demektir.
Etkin bir baba
rolü, çocukların her türlü gelişimlerine olumlu etki etmektedir. Babanın çocuğu
ile ilişki kurma biçimi çocuğun kişiliğini etkiler.
Babaların
Çocuklarıyla İletişiminde Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar:
*Hamilelik
döneminde eşinize hoşgörü, anlayış ve özel ilgi gösterin; bebeğinizin anne
karnındaki gelişimiyle ilgilenin. Çocuğunuzun gelişimi anne karnındayken
başlar.
* Bebeklik
döneminde bakımında görev alın. Bebeğinizin sağlığı, beslenmesi, temizliği,
ağladığında sakinleştirilmesi ve tüm ihtiyaçlarını karşılanması konusunda
becerilerini geliştirin. Bu ilişki daha sonra sürecek olan sağlıklı bir
ilişkinin önemli bir başlangıcıdır.
* Çocuğunuz
üzerinde korkuya dayalı bir disiplin uygulamayın. Sizinle rahat ve açık bir
ilişki kurabilmesi için ona fırsat verin. Tam tersi olarak tamamen disiplinsiz,
kuralsız ve kontrolsüz bir disiplinin de çocuk üzerindeki olumsuz etkilerini
göz ardı etmeyin.
* Çocuğunuzla
çok iyi iletişim kurun. Tıpkı annesiyle olduğu gibi sizinle de yakın ve sıcak
ilişki kurabilmesini ve üzüntüsünü ve mutluluğunu sizinle paylaşabilmesini
sağlayın.
* Babalar da
tıpkı anneler gibi çocuklarını her koşulda (başarılarında da
başarısızlıklarında da) sevdiklerini hissettirmeli, çocuklarının kendi
hayatlarındaki önemini çocuklarına ifade edebilmeli, sağlıklı bir güven
gelişimi oluşturmalıdır.
Babayla çocuk
arasındaki sağlıklı iletişimde esas nokta; saygı, ilgi, dinleme ve anlamadır.
Baba, çocuklarıyla iyi bir iletişim kurmalıdır. İletişim kurarken de bazı
noktalara dikkat etmelidir. Bu noktaları şöyle sıralayabiliriz;
• Çocuğun da bir
birey olduğu ve saygıyı hak ettiği unutulmamalıdır.
• Çocuğun
büyümesine izin verilmelidir. Türk aile yapısında erkek çocuklara sorumluluk
verilmemesi, gelecekteki yaşamlarında da sorunlara yol açar.
• Çocuk özenle
ve ilgi ile dinlenmeli, anlamaya çalışılmalı, ilgilenilmelidir.
• Çocuk babadan
korkmamalı, ilişkisi saygı ve sevgi içermelidir. Çocuklar, babalarından
korktuğu için değil, yanlış olduğu için bazı şeyleri yapmaktan çekinmelidir.
• Çocuk, her
zaman yönlendirilmeye ihtiyaç duyar. Evde mutlaka duyarlı, tutarlı kurallar
olmalıdır. Bu kurallardan çok fazla taviz verilmemelidir.
• Çocuğun her
istediği yapılıp, alınmamalıdır. Bu çocuğu doyumsuzluğa iter.
• Fiziksel ve
duygusal cezadan uzak durulmalıdır. (Dayak, rencide edici sözler, aşağılama,
alay etme, hakaret, küfür vs.)
• Çocukla
arkadaş olmak yerine, ona arkadaşça davranılmalı. Ailelerin günümüzde en çok
‘çağdaş aileyiz’ tanımlamasıyla yaptıkları yanlışların başında anne baba
kimliklerinden sıyrılıp arkadaşı gibi davranmaları geliyor. Özellikle genç
erkeklere arkadaşı gibi davranmak yerine ona babası olduğunuzu, daima ona
destek vereceğinizi hissettirerek baba olmalısınız. Çünkü onun babaya ihtiyacı
var.
• Çocuklarınızı
başka çocuklarla kıyaslarsanız, onun kendini mutsuz ve yetersiz hissetmesine
neden olursunuz. Bunun yerine baba, çocuktaki farklılıkları görüp, bu yönleri
geliştirmesine yardımcı olmalıdır.
• Çocuklarla
inatlaşmaktan kaçınılmalıdır. Çocuklar
kendilerini ispatlamak amacıyla çatışmaya girebilirler. Bu durumlarda anne ve
babalarının desteğine ihtiyaç duyan çocuklarla inatlaşmak, aşırı ve mantıksız
yasaklarda diretmek inatlaşmalarına yol açar. İnatlaşmak da evden kaçma, okulu
bırakma gibi olumsuz sonuçlar doğurur.
Bir ailede
babanın yokluğu ya da sorumsuzluğu, önemli bir taşın eksikliğidir. Babanın
varlığı, aile bireylerine güven verir. Babayla çocuk arasındaki sağlıklı
iletişimde esas nokta; saygı, ilgi, dinleme ve anlamadır.
Ailede; eşitlik,
adalet ve özgürlük vb. düşüncelerin ve pratiğinin gelişmesi, aile bireylerinin
sistemli, üretken çalışkan ve kendine güvenen, sorumluluk sahibi bilinçli
vatandaşlar olarak yetişmesi için, topluma ve olaylara duyarlı, katılımcı,
dayanışmacı, paylaşmacı bireylerin yetişmesine önem verilmelidir.
Yeni nesillere
kültürel kimliği ve ahlâkî değerleri kazandırılmalı; tarihsel ve toplumsal
bilinç aktarılmalı; sevgi, saygı ve hoşgörü esasına dayanan tutum ve değerleri
yerleştirilmelidir.
Sevgiyle kalın.
