Âşinâ Olduğumuz Melodiler

112

Ninnilerin ne zamandan beri söylendiği bilinmiyor. Bebeğin doğumundan itibaren gevşemesine, rahatlamasına ve huzur içinde uyumasına yardımcı olması için söylendiği genel olarak kabul edilmektedir. 

Umûmiyetle hicaz, uşak ve hüseyni makamında söylenen ninnilerin monoton bir ezgisi vardır. Sözlerinin pek önemi yoktur. Ritmi ise bebekleri etkileyerek çabuk uyumalarını sağlamaktadır. 

Ninnilerin bir özelliği de, annelerin rahatlamasına yardımcı olmasıdır. Anneler ritmini değiştirmeden, o günkü ruh hallerine göre söyledikleri ninniler vasıtasıyla mutluluklarını, şikayetlerini ve isteklerini dile getirirler.  

Çabuk geçen yıllar içinde çocuklar okul çağına ulaşır. Bu aşamada en bilinen şarkı ” Daha dün annemizin kollarında yaşarken (Yaşasın Okulumuz)” dir. Bu şarkının sözleri Ankara Konservatuarı Musiki Tarihi hocası Ahmet Muhtar Ataman tarafından yazılmıştır. Melodisi ise ünlü Alman müzisyeni Wolfgang Amedeus Mozart’a aittir (K. 265/ 300 piano composition 1781-1782). Şarkının aslı “Ah! Vous dirai-je maman” isimli çocuk şarkısıdır. 

Bu arada doğum günlerinin “iyi ki doğdun” şarkısı melodisini de anımsamak gerekmektedir. Bu popüler melodi “happy birthday to you” dan çevirmedir. Beste,  Patty Smith Hill ve Mildred Hill adlı iki kardeşe aittir ve 1893 yılında bestelenmiştir. 

Okullarda genellikle marş formunda şarkılar ağırlık kazanmıştır. Örneğin; “Türk çocukları, Türk çocukları” (beste; Zeki Üngör, güfte; Aka Gündüz), “Ankara, Ankara güzel Ankara” (beste; Halil Bedi Yönetken, güfte; Aka Gündüz), “Atalarım Gökten Yere İndirmişler Ay Yıldızı” (beste; Halil Bedi Yönetken). 

Ulusalcı marşlarda genelde Mehter repertuarında bulunur, çalınır ve dinlenirdi. Örneklersek; “Ceddin Deden, Neslin Baban” (beste; Ali Rıza Bey), “Plevne Marşı Tuna Nehri Akmam Diyor” (beste; Mehmet Ali Bey), ” Sivastapol Önünde Yatan Gemiler” (beste; Miralay Rıfat Bey). 

Gençlik döneminin en önemli marşları ise “Çıktık Açık Alınla On Yılda Her Savaştan” (Onuncu Yıl Marşı) ile “Dağ Başını Duman Almış Gümüş Dere Durmaz Akar” (Gençlik Marşı) marşlarıdır. 

Her iki marşın Atatürk döneminin izlerini taşıması gençlik tarafından büyük bir ilgi ve sempatiyle karşılanmasının nedeni olmuştur. 

Onuncu Yıl Marşı’nın sözleri, Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafiz Çamlıbel gibi iki şöhretli şairimize aittir. Bestesi ise gene çok sesli Türk müziğinin büyük ustası Cemal Reşit Rey beyefendiye aittir. 

Gençlik Marşı ise, İsveçli besteci Felix Korling’in “Tre Trallade Jantor” (Şarkı Söyleyen Üç Genç Kız) yapıtından uyarlanmıştır. Türkçe güftesi Ali Ulvi Elöve tarafından yazılmıştır. 

İstiklâl Marşımız, Birinci Büyük Millet Meclisimiz tarafından 12 Mart 1921 tarihinde büyük bir çoşkuyla kabul edilmiştir. Milli Şairimiz Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılmıştır. Şiir, Meclis üyelerinin tezahürat ve alkışlarıyla karşılanmış ve istekleri üzerine Hamdullah Suphi Bey tarafından defalarca okunmuştur. 

İstiklâl Marşımızın bugünkü şekliyle söylenmesi besteci Zeki Üngör beyin düzenlemesidir.