Son günlerde, eşimin “mutlaka seyretmen gereken bir dizi” tavsiyesi üzerine, Netflix’in 2025 yapımı “Hostage” (REHİN) isimli politik gerilim dizisini izledim. İki önemli ülkenin kadın liderleri, İngiltere Başbakanı ve Fransa Cumhurbaşkanı karakterleri üzerinden, liderlerin rehin alınma riskine karşı nasıl direnç gösterebileceği inceleniyor.
Burada rehin alınmadan kastım karar alma özgürlüğünün baskı altına alınmasıdır.
Filmin hikayesi, İngiliz Başbakanı’nın kocasının kaçırılması ve Londra’ya resmi bir ziyarette bulunan Fransız Cumhurbaşkanı’nın aynı ekip tarafından şantaj görmesiyle başlıyor. Siyasi liderlerin korkunç seçimlerle karşı karşıya kaldığı bir durumu konu alıyor: Aileyi kurtarmak mı, ulusal istikrar mı, seçim kazanmak mı, rezil olmak mı? Liderler her kararın ölümcül olabileceği tercihlere zorlanıyor.
İngiltere ve Fransa liderlerinin iradelerinin rehin alınmaya çalışıldığı dizide, asıl hedef İngiltere Başbakanıdır. Başbakanı istifaya zorlamak için en yakınlarının hayatı üzerinden baskı kuruluyor. Ayrıca ülke içinde kaos ve güvenlik endişesi yaratan olaylar tertipleniyor. İngiltere Başbakanına destek verecek olan Fransa Cumhurbaşkanı da özel hayatı ile ilgili bir kasetle tehdit edilerek etkisizleştirilmeye çalışılıyor.
Bu baskı aslında doğrudan ülkenin kaderini de ilgilendirmektedir. Bu yüzden Başbakan kocasını kaçıranların “istifa et” baskısına karşı direniyor. “Bu insanlar her şeyi yaparlar ama ben onlara boyun eğemem.” “Teröristlerle pazarlık yapmayacağım. Sadakatim bu ülkeye” diyor.
*******************************
Lider Nasıl Rehin Alınır?
Liderlerin iradelerinin rehin alınması, gerçek dünyada da sıkça rastlanan olaylardandır. Medya, diplomatik baskılar, ekonomik bağımlılıklar veya kişisel zaaflar üzerinden gerçekleşebilen örneklerini hatırlarsınız.
Ülkesini yöneten liderin kendi iradesini rehin almaya çalışan güçlere karşı direnebilir olması ülkenin “beka sorunu” olabilecek kadar önemlidir.
Film bana, bir ülke liderinin rehin alınma riskiyle karşı karşıya kalabileceği çeşitli durumları düşündürdü.(Ülke lideri için yaptığımız değerlendirmeleribirsiyasi parti lideri/ büyük bir şirket yöneticisi/ sendika lideri veya herhangi bir kitleye liderlik yapanlar için genişletebiliriz.)
****
Bir liderin, fiziksel olarak değil, karar alma özgürlüğünün tehdit edilmesi anlamında, rehin alınması genellikle şu yollarla olur:
Kişisel zaafların ifşa edilmesiyle tehdit… Yakınlarının güvenliği üzerinden baskı… Geçmişteki hataların medya veya muhalefet tarafından kullanılma riski… Ekonomik veya diplomatik bağımlılıkların şantaj aracı haline gelmesi…
Kişisel zaafların ifşa edilmesi tehdidi, gayrimeşru cinsel ilişkiler, sapıklıklar, rüşvet ilişkileri, yolsuzluklar, devlet gücü kullanılarak elde edilmiş servetler, uyuşturucu baronlarıyla ilişkilerin teşhiri gibi çok sayıda alanda olabiliyor.
Öyleyse,bu kadar büyük risk ihtimaline karşı, seçtiğimiz liderlerin rehin alınabileceği tehditlere karşı direnç gösterebilecek vasıflara sahip olması gerekiyor.
Bir ülkenin liderinin şaibeli serveti sebebiyle hayati bir dış operasyon iptal edilebilir. Birleşmiş Milletlerde, NATO’da vd uluslararası kuruluşlarda oyu değiştirilebilir. Bir siyasi parti lideri kasetlerle istifaya, bir başkası belli politikaları savunmaya zorlanabilir. Çok önemli siyasi figürler rüşvet, ihaleye fesat karıştırma gibi suçlamalarla siyaset dışına itilebilir. Seçimin kaderini değiştirecek bir aday parayla veya tehditle rakibinin safına geçebilir. Yargı sopasıyla korkutulan bir belediye başkanı yıllardır eleştirdiği rakip partiye geçebilir…
Bereket bunlar bizim ülkemizde olmayan şeyler! Olsaydı, herhalde Türkiye’de de “Hostage/ Rehin” tadında diziler çekilirdi. Bunlar ülkemizde olsaydı, güçlü sinema sektörümüz “Rehin” dizisinden daha iyisini çekerdi.
**************************************
Direnç Gösterebilen Liderlerin Vasıfları
“Rehin” filminden ilham alarak, kendisinin rehin alınmasına direnebilecek liderlerde olması gereken özellikleri sıralayalım:
Dürüstlük: Ahlaki zafiyeti olmayan, geçmişiyle barışık olanı şantaj korkutamaz.
Psikolojik sağlamlık: Krizde panikleyen değil, strateji üreten lider ayakta kalır.
Etik değerler: İlkelerini çıkarlarına feda etmeyen lider, kolay lokma değildir.
Bağımsızlık: Hem kişisel hem kurumsal baskılara kapalı olmak.
Güvenilirlik ve Halkla İletişim: Halkı arkasında olan lider, tehditlere daha dayanıklıdır. Şeffaf iletişim, manipülasyonlara karşı kalkan görevi görür.
Yani asıl etken koltuk gücü değil, karakter zırhıdır.
**************************************
Rehin Eden Zaafların Eşik Değerleri
“Hostage / Rehin” dizisinden şu dersleri çıkardım:
Liderlik, sadece güç değil, karakter meselesidir. Kriz anlarında gösterilen etik duruş, liderin gerçek gücünü belirler. Rehin alınmamak için liderin zaaflarının kritik eşik değerlerini aşacak boyutta olmaması gerekir.
Zaaflar insanidir. Liderlerin de insan olarak zaafları olur. Ancak bir liderin rehin alınmasına yol açan zaaflar genellikle şu eşiklerin aşılmasıyla başlar:
Aile, servet veya geçmiş ilişkiler üzerinden devlet içi ve dışı güçlere bağımlılık geliştirilmesi.
Gizli kalması gereken kişisel hataların kamu görevini etkileyecek şekilde saklanması.
Güç ve servetini kaybetme korkusunun hayati konularda dahi karar alma mekanizmasını etkilemesi.
Bu eşiği aşmadığı sürece, bir liderin zaafları ona küçük sıkıntılar yaşatsa da rehin alınmasına yol açmaz.
Özetle, * Kamu görevini kişisel çıkarlar için kullanmak. * Kişisel hedefler için millî güvenliği riske atmak. * Halkı yanıltmak veya gerçekleri gizlemek. * Millî Egemenliği pazarlık konusu yapmak. BunlarLİDERİN ASLA AŞMAMASI GEREKEN EŞİKLERDİR.
Bu eşikleri aşan bir lider REHİN alınabilir. Ülkesi ve milleti için en önemli sorun olabilir.
Bir lider rehin alındığında aslında bütün ülke rehin alınır. Ve bazen tehdit olarak kullanılan tek bir kaset, tek bir dosya ya da bir tek kişinin ihtiras ve korkuları bir milletin geleceğini karartabilir.
