“Asrın Sosyal Konut Projesi” denilen projeden ev sahibi olmak için, daha bir hafta dolmadan, 4
milyona yakın kişi talepte bulundu. Başvurular 14 Eylül – 31 Ekim arasında
alınacağına göre başvuru sayısının en az 5 milyon olacağını söyleyebiliriz.
Yani bir hanede ortalama 3-4 kişi olacağı hesabıyla, 15-20 milyon civarında
vatandaşımızı ilgilendiren büyük bir ekonomik vaka ile karşı karşıyayız.
Aşırı
yükselen kiralarla baş etmek çok zor. Kiracı
olmamak, kendi evinde oturmak hayat standardının değişmesi demek. Bu bakımdan
kiracı durumunda olanlar (nüfusumuzun yüzde 27’si) için ev sahibi olmak en
güzel hayal. Kiracı vatandaşlarımızın bütün imkanlarını seferber edip ev sahibi
olma hayaliyle bu projelere koşması anlaşılabilir bir durum.
Elbette
devletle mukayese edilmez ama mesela Jet Fadıl her yeni projesini tanıttığında,
önceki projelerde mağdur olan binlerce insanın tecrübelerine rağmen,
insanlarımız katılmak için sıraya girdiler. Bu anlayıştaki kitlelerin devletin
sözüne inanarak, “fırsatı kaçırmamak için” bankalarda kuyruk oluşturmasını
anlayabiliyorum.
**************************
“Her Yıl 100 Bin Yeni Sosyal Konut Projesi” Ne Oldu?
Devletimiz
de, özel sektör örnekleri gibi, zaman zaman mağduriyetler yarattı veya verdiği
sözleri tutmadı.
En son Aralık
2019 ayında, bizzat Cumhurbaşkanı R. Tayyip Erdoğan tarafından, “Her Yıl
100 bin Yeni Sosyal Konut Projesi” tanıtımı yapıldı. 81 ilde, 16 Aralık
2019- 15 Ocak 2020 tarihleri arasında talepler toplandı.
İlk 100
bin konut projesi 1-1,5 yıl içinde bitirilecekti. Binalar en çok 5 katlı
olacak, (2+1 daireler) 75-85 m2 ve (3+1 daireler) brüt 100 m2 olacaktı. %10
peşinat ve aylık (2+1) dairelerin 894 TL’den, (3+1)lerin 1.022 TL’den
başlayan taksitleri 20 yıl sürecekti.
Aralık
2019’da açıklanan “Her Yıl 100 bin Yeni Sosyal Konut Projesi” başarılı
olsa, “Asrın Sosyal Konut Projesi” denilen 250 bin konutluk yeni
projeye ihtiyaç kalmayacaktı.
Bu yıl
sonuna kadar 200 bin sosyal konut bitirilmiş, 100 bin sosyal konut ise inşa
halinde olacaktı.
**************************
Eski Ve Yeni Projenin Farkı
İktidar
oyları anketlerde görüldüğü üzere gittikçe erimekte. Bu yüzden seçimden önce
şapkadan ne kadar tavşan çıkarabilirse çıkarmaya çalışıyor.
Ama bu
defa şapkadan yeni bir tavşan çıkarmak yerine masanın altındaki eski tavşanı
çıkardı.
Yeni
projenin ilk etabında 250 bin sosyal konut, 100 bin altyapısı hazır konut
arsası, 10 bin iş yeri satışı olacak.
Demek
ki çekilecek kuradan sonra 4 milyondan fazla başvuru kabul edilmeyecek.
Bunların başvuru ücretleri (500 TL) kura çekildikten sonra (muhtemelen 6 ay
sonra) faizsiz iade edilecek.
250 bin
aile ise evler yapılıp oturuluncaya kadar (en azından 2,5 sene) bir yandan
mevcut kirasını ödeyecek diğer yandan her 6 ayda bir artan taksitleri.
“Asrın
projesi” denilen bu yeni projede de yüzde 10 peşinat alınacak. İlk
ödenecek taksit 2 bin 280 TL ve 3 bin 187 TL olacak. Her 6
ayda bir taksitler memur maaş artışına paralel artacak.
Bu projede harcanacak para 900 Milyar TL yani yaklaşık 50 Milyar dolar. Devletin kasasında
böyle bir para olmadığına göre bu parayı vatandaş ödeyecek.
Görünen
o ki, bu projede (100 bin konutluk 3 yıl önceki projeye göre) en önemli fark
taksitlerin 3 katından fazlaya çıkmış olması.
**************************
Hayali Aslından Değerli
On
binlerce mağdur yaratmış Jet Fadıllara, İhlas Holdinglere ve benzerlerine
paralarını koşa koşa teslim eden ahalimiz devletimize güvenmez mi?
Halkımızın
“hani 3 sene önceki her sene 100 bin konut yapma vaadinizi tuttunuz mu?” demek
aklına bile gelmez.
“Ev sahibi olmak hayali” o kadar değerlidir ki, projelerde sıraya giren halkımız “hayalinde
yücelttiği Leyla’ya aşık Mecnun gibidir.” Ev sahibi olma hayali, sahibi olduğu
evde oturmaktan daha değerlidir.
“Proje
sahipleri” ister özel sektör ister devlet olsun bu gerçeği iyi bilirler.
Onlar bilirler ki, önceki mağduriyetler unutulur, yeni projelerde
ahalimiz yine kuyruğa girer. Daha
nereye yapılacağı, projeleri vd bilgileri belli olmayan konutlar için detayları
bile sormaz. Mesela “yıllar içinde taksitlerim kaça çıkacak?”, “içine
girdiğimde, ulaşım giderim ne olacak?” diye düşünmez.
Bir
şekilde ev sahibi olduğunda ise 20 yıl süreyle hayatını kısıtlayacak taksitleri
ödemek için insanca yaşamaktan feragat eder.
20 yıl
boyunca sürekli artan kiraları ödeyemediğinde de elindeki evi kaybedecek olması
korkusuyla ecel terleri dökmeyi göze alır.
**************************
Bu Defa Kumar Büyük
Bu
projeyle konut fiyatları ve kiralardaki fahiş artışın durdurulacağı
iddia ediliyor. Dilerim öyle olur. Ama seçime yönelik çıkartılmış bu projenin tamamının
seçime kadar başlama ihtimali bile zayıf.
Konut fiyatları
ve kira artışlarının durması bu projeden ziyade seçim sonucuna bağlı.
“Fahiş
artışları” önlemek gibi bir niyetleri olsa, daha etkili çözüm için yapılacak başka
işler var. 10 milyonu aşkın sığınmacı yabancıların süratle ülkelerine
gönderilmesi ve 400 bin dolarlık konut alan yabancıya vatandaşlık
uygulamasından derhal vazgeçilmesi ile konut fiyatları ve kiralarda
normalleşme sağlanabilir. Ama bunları yapmaya niyetleri bile yok.
“Asrın konut projesi” başarılı
olmazsa 300 bin aile (yaklaşık 1- 1,5 milyon insanımız) mağdur edilecek.
Umarım
ve dilerim ki proje başarılı olsun. Konut sahibi olmayan kirada oturan 300 bin
aile kendi evlerinde taksitleri, kolayca ödeyerek oturabilsin.
Bizim
görevimiz pembe tablolar çizerek halkımızı yanıltmak değil, riskler hakkında
bilgi vermektir.
