Tarihçi Erhan Afyoncu çok yaygın bir yanlışı düzeltiyor. Fransa Kralı XIV. Louis (14. Lui)’nin kendisine atfedilen meşhur “devlet benim” sözünü söylemediğini ifade ediyor.
Evet, XIV. Louis kendisinin Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi olduğuna ve krala karşı yapılan itaatsizliğin büyük günah olduğuna inanıyordu.
Efsaneye göre XIV. Louis, 1655’te Paris Parlement’ine (Yüksek Mahkeme/Adalet Sarayı) girerek hâkimin sözünü “devlet benim” diye kesmişti.
Ancak XIV. Louis hiçbir zaman “devlet benim” dememiş. Bu Voltaire tarafından yaratılan bir efsane imiş.
*****
Ak Parti “Devlet Benim” Havasında
Ak Parti’nin tek başına iktidar olduğu dönem 13 seneyi buldu. Eskiden devlet kurumlarına ve bu kurumlarda yöneticilik yapanlara karşı en ağır eleştirilerde bulunan Ak Parti artık “devlet benim” havasında.
Frankfurter Allgemeine (FAZ) gazetesinde Rainer Hermann’ın bir yorumunda Erdoğan’ın kendini, sadece dışardan değil içerden de etrafı düşmanlarca çevrili olarak algıladığı vurgulanıyor. Erdoğan’ın demokrasi adına attığı birkaç adımı da ortadan kaldırdığı ileri sürülüyor.
Elmas Topçu’nun özetlediği yazıda, “Erdoğan 12 yılda Kemalist elit kesimin gücünü yok etti, öncelikle orduda ve yargıda. Sonra da devlet yapısı üzerindeki kontrolü ele aldı. Şimdi de cumhurbaşkanı olarak kendini devletin vücut bulduğu kişi olarak görüyor” denilmekte.
Erdoğan’ın yönetim biçimiyle Türkiye’de hükümet dilinin de değiştiğini söyleyen Hermann, 2002’de demokrasi ve özgürlük sözü veren Erdoğan’ın, bugün muhaliflerine devamlı “Haddini bil” diye meydan okuduğunu kaydediyor. Bu tarzla Erdoğan’ın, muhaliflerine ‘ayakların ve başların’ nerede olduğu mesajını verdiğini söylüyor.
Yani “demokrasi için kesinlikle şart olan siyasi eşitlik ilkesi yok” diyor.
Erdoğan’ın gücü tek elde toplamasına, 17 Aralık yolsuzluk soruşturmalarını örnek gösteren Hermann, çok sayıda savcının ve emniyet mensubunun görev yerinin değiştiğini, yargı sisteminin kontrol altına alındığını, son olarak da bunun üzerine giden medyaya yönelik operasyonlar düzenlendiğini söylüyor ve “Erdoğan’la birlikte ne yargının bağımsızlığı ne de kuvvetler ayrılığı ilkesi kaldı” diyor.
***
İşte bu “devlet benim” diyen dili sadece Erdoğan’da değil hükümetin ve partinin her kademesindeki temsilcilerinde görmek mümkün.
Devlet “hizmetkâr” olacak derken, ‘birey’in karşısında ‘devlet’in güçlendirildiği “milli güvenlik yasası” çıkarıldı.
“Devlet büyüklerine saygısızlık yapanlar” için “gereği yapılmakta.”
Basın özgürlüğü sıralamasında Türkiye dünyada 154. Sırada.
Bazı sanıkların yargılamadan kaçırılması, bazı tutuklulara tahliye kararı verilen hâkimlerin tutuklanması, İstanbul’da 1 Mayıs’ta fiili sıkıyönetim uygulaması gibi örnekler vakayı âdiyeden sayılmakta.
Devletin her vatandaşına adil olarak götürmesi gereken hizmetleri bir lütuf olarak sunulmakta.
Devlet imkân ve hizmetlerinden yararlanma “bizden olanlar” ve “bizden olmayanlar” ölçütü ile değerlendirilmekte.
*****
Türk Ocağı Kitap Fuarına Kabul Edilmedi
Bu yıl 16 – 24 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek Kocaeli 7. Kitap Fuarı için İzmit Türk Ocağı‘nın başvurusu ret edildi. Fuar’da yer alacak sivil toplum kuruluşları (STK) stant için başvurularını Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin fuar ile ilgili bölümlerine yapıyorlar.
Bu başvuruyu yapan STK’lardan Türk Ocakları İzmit Şubesi ve Türk Yurdu Dergisi ile Atatürkçü Düşünce Derneği ve Kocaeli Ülkü Ocakları “başvuru taleplerinin fazla olduğu” gerekçesiyle Belediye yetkilileri tarafından fuara kabul edilmemiş. Oysaki bu Sivil Toplum Kuruluşlarına geçen seneki fuarda stant verilmişti.
Türk Ocağı “kamu yararına çalışan dernek” statüsünde olan çok köklü bir kuruluş. Türk Ocağı Şube Başkanı Yücel Alpay Demir basın açıklamasında, “geçtiğimiz yıl stantta üç bine yakın misafir ağırladık, 1200 dergiyi hediye ettik. 103 yıllık geçmişe sahip ocağımızın yaklaşık 20 bin adet broşürünü dağıttık. ‘Türk Ocakları Tarihi, Kazım Karabekir Paşa, Milli Mücadele ve Kırım’da Neler Oluyor?’ konularında 3 önemli panel organize ettik. Fuarda gerçekleştirdiğimiz bu faaliyetlerle tüm katılımcı yayınevi ve STK’ların, kamuoyunun ve fuara katılan herkesin takdirini kazanmıştık” dedi.
İşte bu olay da “devlet benim” anlayışının nerelere kadar sirayet ettiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.
*****
Cumhurbaşbakan
Önceki seçimlerde olmayan bir şey oluyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan bir taraftan, Başbakan ve AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu bir taraftan mitingler, toplantılar, TV programları yapıp AK Parti’ye oy istiyor.
AKP zaten siyasi partilere kanun gereği verilen yardımdan en fazla yararlanan parti. Ayrıca devlet imkânlarından, Belediyelerin kaynaklarından ve ihalelere giren iş adamlarından aldıkları destekle diğer partilerle kıyas kabul edilemeyecek kadar maddi imkânlar içinde. Valiler, Belediye Başkanları, Emniyet Müdürleri ve devlet kaynaklarından beslenen yandaş medya AKP’nin organları gibi. Bu demokrasiye aykırı güç kullanımı ile milli iradenin tam tecelli etmesi imkansız.
Ancak yine de durum kritik. Binali Yıldırım bile “AKP’nin azınlık hükümeti kurabileceğinden” bahsediyor.
Cumhurbaşbakan anladığımız kadarıyla seçim işlerinde AKP’nin resmi genel başkanı Davutoğlu’na pek güvenemiyor. Davutoğlu kaç tane miting ve toplantı yapıyorsa, bir o kadar da Erdoğan yapmaya ve propaganda makinesi ile kitlelere ulaşmaya çalışıyor.
Bu husus tabii ki öncelikle Cumhurbaşkanının Anayasada belirlenmiş konumuna, ettiği yemine ve parlamenter sisteme aykırı. Ayrıca partiler arasındaki maddi dengesizliği daha da artıracak şekilde, AKP’ye kanun dışı kaynak aktarımı demek.
Yani Cumhurbaşkanı kendisine verilen bütçe ile parti propagandası yapıyor.
Çünkü Cumhurbaşkanının “gönlümde olan parti” dediği partinin hangisi olduğunu bilmemek ve “her partiye eşit mesafedeyim” sözüne inanmak için zekâmızın hangi seviyede olması gerektiğini söylememe gerek yok.
Cumhurbaşkanının seçimle gelmesi ve “farklı bir Cumhurbaşkanı olacağını” söyleyerek seçilmiş olması da bu hukuksuzluğa mazeret olamaz. Anayasa yerinde duruyor. Hukuk ve devlet sistemi değişmedikçe yapılanlar hukuka aykırıdır.
Buna Yüksek Seçim Kurulu (görevi olduğu halde) müdahale etmiyor, edemiyor.
Ama toplumda vicdan ve adalet duygusu bu defa bütün bu aşırı güç kullanımına, “devlet benim” anlayışına ve hukuksuzluğa isyan ediyor.
Erdoğan ve Davutoğlu mitinglerinin siyasi etkisi bir artı bir iki şeklinde değil, birbirinin tesirini yok edecek şekilde tecelli ediyor.
*****
Tek Silahımız Oyumuz
Fransa’da 72 yıl otoriter bir krallık yapan XIV. Louis bile “devlet benim” dememiş. Tam tersine ölüm yatağında “şimdi ben gidiyorum fakat devlet her zaman ayakta kalacak” demiş.
Elbette Atatürk’ün dediği gibi “Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır.”
Bunun için devletin kişilerden bağımsız olarak bütün kurum ve kurallarıyla ayakta kalmasını ve hukukun üstünlüğünü sağlamak zorundayız.
Bütün bunları sağlamak için elimizde tek bir silahımız var: Oyumuz.
